Sevgul Uludag
Τηλ: 99966518
Η Zalihe Yababa γράφει για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες ονόμασε την κόρη της «Kader», στα ελληνικά Μοίρα ή Πεπρωμένο, όταν γεννήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 1974 στο νοσοκομείο Princess Mary στις Bρετανικές Bάσεις του Ακρωτηρίου. Λέει: «Αγαπημένη μου κόρη, τα γενέθλιά σου είναι στις 5 Νοεμβρίου. Σου εύχομαι μια υγιή και μακρά ζωή. Ως δώρο σε σένα θέλω να σου γράψω τις συνθήκες υπό τις οποίες σε γέννησα. Για να ξέρεις. Τον Ιούλιο του 1974 ξέσπασε ο πόλεμος. Και μετά τα όπλα σιώπησαν. Η Λεμεσός παραδόθηκε. Ενώ περιμέναμε να περάσουμε ένα ωραίο καλοκαίρι, μας περίμενε μια μεγάλη απογοήτευση. Ο σύζυγός μου αιχμαλωτίστηκε μαζί με άλλους Τ/Κ από κάποιους Ε/Κ. Στη συνέχεια, υπήρξε μια συμφωνία και ανταλλάχθηκαν οι αιχμάλωτοι πολέμου και από τις δύο πλευρές. Και ο σύζυγός μου στάλθηκε στη Λευκωσία. Εγώ ήμουν έξι μηνών έγκυος την κόρη μου. Ο γιατρός μου ήταν ο κ. Djemal Ozen, ο οποίος παρακολουθούσε την πορεία της εγκυμοσύνης μου. Λόγω του πολέμου, όλοι οι γιατροί και οι νοσοκόμες έφυγαν από τη Λεμεσό και πήγαν στις Βρετανικές Βάσεις και μερικοί είχαν πάει στο βόρειο τμήμα της Κύπρου. Εγώ είχα μείνει στη Λεμεσό και δεν ήξερα πού θα γεννούσα.
Η Zalihe Yababa με την κόρη της Kader.
Οι πόνοι ήρθαν νωρίτερα
Τον Νοέμβριο του 1974, ο Πρόεδρος Μακάριος και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ραούφ Ντενκτάς κατέληξαν σε συμφωνία και αποφάσισαν να ανταλλάξουν τις έγκυες γυναίκες με τη βοήθεια του ΟΗΕ. Με αυτή τη συμφωνία, ως έγκυες Τ/Κ και Ε/Κ γυναίκες, μεταφερθήκαμε στο οδόφραγμα στη Λευκωσία. Ήταν 1η Νοεμβρίου όταν πήγαμε στο οδόφραγμα, αλλά οι αστυνομικοί εκεί μας έδιωξαν, λέγοντας ότι η συμφωνία θα ίσχυε από τις 8 Νοεμβρίου.
Το κοριτσάκι Kader Yababa, όπως είναι σήμερα.
Άρχισα να έχω πόνους το πρωί της 5ης Νοεμβρίου. Η γειτόνισσά μου Hicran και ο σύζυγός της Isvendiyar Recaioghlou, κάλεσαν ταξί και ξεκινήσαμε για τις Βρετανικές Βάσεις στην Επισκοπή. Στον δρόμο μας σταμάτησε η ε/κ Αστυνομία. Νόμιζαν ότι προσπαθούσαμε να διαφύγουμε στην τ/κ πλευρά και άρχισαν να μας δημιουργούν προβλήματα. Στη συνέχεια, πείστηκαν και μου επέτρεψαν να πάω στις Βρετανικές Βάσεις. Ο ταξιτζής και οι γείτονές μου με άφησαν με τον θείο μου Durali Ramadan, ο οποίος εργαζόταν ως αστυνομικός στις Βάσεις της Επισκοπής. Ήθελα να γεννήσω στο νοσοκομείο του Ακρωτηρίου, αλλά για να γεννήσω εκεί έπρεπε να μείνω στον καταυλισμό προσφύγων στις Βρετανικές Βάσεις. Στο μεταξύ, οι πόνοι του τοκετού γίνονταν όλο και πιο συχνοί και ο θείος μου τηλεφώνησε στις αρχές του νοσοκομείου, ρωτώντας τους τι πρέπει να γίνει. Αμέσως έστειλαν ένα ασθενοφόρο και με πήραν εκεί και σε λίγο γέννησα ένα κοριτσάκι. Την κόρη μου Kader ή Μοίρα. Αφού πέρασα δύσκολες συνθήκες, η ζωή μου επέτρεψε να γεννήσω το μωρό μου σε ένα πολύ ωραίο νοσοκομείο, το Princess Mary Hospital στις Βρετανικές Βάσεις Ακρωτηρίου. Καθώς σκεφτόμουν τι όνομα να δώσω στο μωρό μου, είδα να ξετυλίγονται μπροστά στα μάτια μου σαν ταινία όλα όσα είχα περάσει. Και είπα στον εαυτό μου: Όσο και να θέλεις κάτι, όσο και να προσπαθείς, η μοίρα θα οργανώσει τη ζωή με τον τρόπο που την έχει γράψει. Έτσι, αποφάσισα να ονομάσω την κόρη μου Μοίρα, στα τουρκικά Kader. Δεν υπήρχε καταλληλότερο όνομα υπό αυτές τις συνθήκες».
Νοσοκομείο Princess Mary
Το νοσοκομείο Princess Mary, όπου η Zalihe Yababa γέννησε την κόρη της, άρχισε να λειτουργεί το 1963 και έκλεισε το 2013. Πήρε το όνομά του από την πριγκίπισσα Mary, η οποία είχε συμφωνήσει το 1923 να γίνει προστάτιδα της Νοσηλευτικής Υπηρεσίας της Βασιλικής Αεροπορίας. Η κατασκευή του ξεκίνησε τον Ιούνιο του 1961 και κόστισε περίπου 1 εκατ. αγγλικές λίρες. Από το 1963 που λειτούργησε άρχισε να προσφέρει τις υπηρεσίες του στο προσωπικό και στις οικογένειές τους στις Βάσεις, καθώς και σε Κύπριους. Περιέθαλψε επίσης άτομα από άλλες χώρες. Λόγω της τοποθεσίας στην οποία χτίστηκε, στο Ακρωτήριο Ζευγάρι, 3 μίλια δυτικά από το αεροδρόμιο και τη βάση της RAF, το είπαν και «Αλκατράζ». Εκεί εργάζονταν μέλη της Βρετανικής Βασιλικής Αεροπορίας και του Βρετανικού Στρατού. Εγκαινιάστηκε επίσημα τον Νοέμβριο του 1963 από την πριγκίπισσα Mary. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που συλλέξαμε κατεδαφίστηκε μεταξύ 2015-2016. Κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος και του πολέμου του 1974 φιλοξένησε τόσο Τ/Κ όσο και Ε/Κ, καθώς και ασθενείς άλλων εθνικοτήτων, περιθάλποντάς τους.
Ο αρχιτέκτονας Alister MacDonald
Αρχιτέκτονας του Princess Mary ήταν ο Alister MacDonald, γιος του ηγέτη του Εργατικού Κόμματος και Πρωθυπουργού στις δεκαετίες του 1920 και 1930, Ramsay MacDonald. Ο Alister γεννήθηκε στο Λονδίνο το 1898 και εργάστηκε στις Υπηρεσίες Ασθενοφόρων για τρία χρόνια κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Σύμφωνα με μια νεκρολογία που έγραψε η κόρη του, Susan MacDonald, στην εφημερίδα Guardian στις 27 Μαρτίου 1993, ήταν ειρηνιστής: «Γεννήθηκε το 1898 και η εκπαίδευσή του διακόπηκε από το ξέσπασμα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Όταν αποφοίτησε από το σχολείο Bedales το 1915, όπου είχε σπουδάσει μαζί με τον αδελφό του Malcolm μετά τον τραγικό χαμό της μητέρας τους όταν ήταν 13 χρονών, πήρε τη γενναία απόφαση να δηλώσει τις ειρηνιστικές του πεποιθήσεις και το 1916, όταν ήταν 18 χρονών, προσφέρθηκε εθελοντικά ως νοσοκόμος στη Friends Ambulance Unit. Εργάστηκε για τρία χρόνια στο ασθενοφόρο τρένο 17, στη βόρεια Γαλλία, μεταφέροντας τους τραυματίες από τα χαρακώματα πίσω στην ακτή για να μεταφερθούν στην Αγγλία. Ζωγράφισε με μολύβι και μελάνι ανατριχιαστικές εικόνες της κατεστραμμένης υπαίθρου. Παράλληλα συμμετείχε σε κωμικές παραστάσεις που διοργανώνονταν στο τρένο. Οι φρικτές εμπειρίες που βίωσε δεν τον άφησαν ποτέ και συχνά έλεγε στα παιδιά του για τη ζωή του στο τρένο και τους τραυματίες που φρόντιζε».
Σπούδασε αρχιτεκτονική στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου και άρχισε να εργάζεται στο Εδιμβούργο το 1930, ενώ το 1932 άνοιξε γραφείο στο Λονδίνο. Δεν ακολούθησε τα βήματα του πατέρα του στην πολιτική όπως ο αδελφός του Malcolm που έγινε υπουργός Εξωτερικών τη δεκαετία του 1930 και αργότερα υπουργός Υγείας επί Churchill. Η μητέρα τους Margaret Ethel Gladstone MacDonald, πέθανε όταν ο Alister ήταν 13 χρονών. Ήταν βρετανίδα φεμινίστρια, κοινωνική μεταρρυθμίστρια και ακτιβίστρια, η οποία τη δεκαετία του 1895 διεξήγαγε έρευνες για την εργασία στο σπίτι στο Λονδίνο και βοήθησε στη δημιουργία των πρώτων επαγγελματικών σχολών για κορίτσια το 1904. Συμμετείχε στη δημιουργία της Women's Labour League (Γυναικεία Εργατική Ένωση), της οποίας ήταν πρόεδρος μέχρι το θάνατό της. Πέθανε από σηψαιμία το 1911.
Σύμφωνα με την κόρη του, ο πατέρας της, στα τέλη της δεκαετίας του 1920, «πήγε στη Νέα Υόρκη για να μελετήσει τους ουρανοξύστες και στη συνέχεια στο Χόλιγουντ για να δει τον φωτισμό και την ηχομόνωση στα κινηματογραφικά πλατό. Εκπλάγηκε όταν διαπίστωσε ότι ήταν ο ίδιος το αντικείμενο του ενδιαφέροντος. Έγινε φίλος με τον Charlie Chaplin, τον οποίο προσκάλεσε να γνωρίσει τον πατέρα του».
Ειδικεύτηκε στον σχεδιασμό κινηματογράφων, όπως αυτούς στους σιδηροδρομικούς σταθμούς Victoria και Waterloo, ενώ σχεδίασε ένα ιατρικό κέντρο στο Essex. Συμμετείχε επίσης στο μεταπολεμικό πρόγραμμα ανέγερσης σχολείων. Έκτισε εκκλησίες και θέατρα και εργάστηκε στην Υεμένη, την Ιορδανία, την Κύπρο και τη Μάλτα. Συμμετείχε πάντα σε έργα για παιδιά και διετέλεσε επίτιμος αρχιτέκτονας σε ιδρύματα όπως το Save the Children Fund, το Sunshine Homes for Blind Babies και το Nursery School Association. Πέθανε το 1993 στο Brighton.
Το Princess Mary το 1974
Το Princess Mary Hospital ήταν το μόνο νοσοκομείο στην περιοχή που παρείχε αμερόληπτα υπηρεσίες σε άτομα και από τις δύο κοινότητες κατά τη διάρκεια του πολέμου το 1974.
Συνολικά 71 άτομα νοσηλεύτηκαν σε αυτό το νοσοκομείο μετά το πραξικόπημα του Ιουλίου 1974 και κατά τη διάρκεια του πολέμου. Μια έκθεση που συνέταξαν οι CP Malpass και JS Winter για εκείνη την περίοδο, αναφέρει: «Εκείνη την εποχή, ήταν ένα μικρό νοσοκομείο με 120 κλίνες και 17 άτομα νοσηλευτικό προσωπικό. Νοσηλεύτηκαν 71 άτομα με τραύματα από θραύσματα και βομβαρδισμούς, καθώς και τραυματίες από εκρήξεις ναρκών, μεταξύ των οποίων Βρετανοί στρατιωτικοί, προσωπικό της UNFICYP και Κύπριοι στρατιωτικοί και πολίτες. Ήταν βαριά τραυματίες και οι δυνατότητες των τοπικών νοσοκομείων δεν ήταν επαρκείς για να τους περιθάλψουν. Οι περισσότεροι νοσηλεύτηκαν για διάστημα δύο βδομάδων, αλλά πολλοί χρειάστηκαν πολλαπλές επεμβάσεις που διήρκεσαν 3 ή 4 μήνες. Συνολικά πραγματοποιήθηκαν 119 επεμβάσεις σε 41 ασθενείς».
