Η βιτρίνα ενός νοσοκομείου, είναι αναμφισβήτητα το Τμήμα Ατυχημάτων και Επειγόντων Περιστατικών (ΤΑΕΠ) που διαθέτει. Είναι η πρώτη εικόνα για τους ασθενείς, οι οποίοι μπορούν να καταλάβουν πολλά για το πόσο οργανωμένο είναι ένα νοσηλευτήριο, από την πρώτη στιγμή που θα κάνουν την εγγραφή τους και θα καθίσουν στον χώρο αναμονής. Διαχρονικά, τα ΤΑΕΠ των δημόσιων νοσηλευτηρίων παρουσιάζουν διάφορα προβλήματα, όπως μεγάλους χρόνους αναμονής στην εξυπηρέτηση, αλλά και σε αρκετές περιπτώσεις μεγάλο χρόνο παραμονής στο τμήμα, λόγω έλλειψης κλινών στους θαλάμους. Είναι προβλήματα που όλοι έχουμε ακούσει, έχουμε διαπιστώσει επισκεπτόμενοι κάποιο ΤΑΕΠ και όλοι λίγο πολύ έχουμε διαμαρτυρηθεί.
Το τελευταίο όμως χρονικό διάστημα, παρατηρείται μια «μείωση» των παραπόνων, των διαμαρτυριών για την κατάσταση που επικρατεί στις Πρώτες Βοήθειες. Προβλήματα συνεχίζουν να υπάρχουν, ωστόσο φαίνεται ότι κάτι έχει αρχίσει να αλλάζει προς το καλύτερο στα ΤΑΕΠ των δημόσιων νοσηλευτηρίων. Δημιουργία ΤΑΕΠ Παίδων, Κέντρο Τραύματος και τώρα τελευταία η εισαγωγή του θεσμού των Ιατρείων Ταχείας Διακίνησης Ασθενών ΤΑΕΠ στα ΓΝ Λευκωσίας και Πάφου, είναι κάποια από τα μέτρα που όπως εξηγεί στον «Π» ο γενικός εκτελεστικός διευθυντής του ΟΚΥπΥ, Κύπρος Σταυρίδης, παίζουν καταλυτικό ρόλο στο να βελτιωθεί η κατάσταση στα ΤΑΕΠ των δημόσιων νοσηλευτηρίων.
Η πρώτη εικόνα του ασθενούς
«Τα ΤΑΕΠ είναι η πύλη εισόδου των νοσοκομείων και η πρώτη εικόνα για τους ασθενείς» σημειώνει ο κ. Σταυρίδης, προσθέτοντας ότι παρά τα όποια προβλήματα παρουσιάζονται, διαχρονικά στις Πρώτες Βοήθειες, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι «κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού, τα ΤΑΕΠ των δημόσιων νοσηλευτηρίων, είχαν καθοριστικό και πρωταγωνιστικό ρόλο στην αντιμετώπισή της, διαμορφώνοντας τις υποδομές τους και δημιουργώντας τη βραχεία νοσηλεία, όπου γινόταν η πρώτη αντιμετώπιση των περιστατικών». Ακόμη, προσθέτει ότι ενώ μετά την εφαρμογή του ΓεΣΥ και πιο συγκεκριμένα την εισαγωγή ιδιωτικών ΤΑΕΠ στο σύστημα, «όλοι αναμέναμε ότι τα πράγματα θα ήταν καλύτερα, αλλά το πρόβλημα έγινε μεγαλύτερο δια τον λόγο ότι, όλοι οι ασθενείς με επιπλοκές, ηλικιωμένοι από οίκους ευγηρίας και όλοι οι χρόνιοι ασθενείς καταλήγουν στα ΤΑΕΠ των δημόσιων νοσηλευτηρίων». «Τα περιστατικά αυτά είναι αποδεκτά και καλοδεχούμενα στα ΤΑΕΠ των δημόσιων νοσηλευτηρίων, και κανένας συνάνθρωπός μας δεν θα αφεθεί χωρίς την πρέπουσα ιατρική φροντίδα υγείας, αλλά θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι, τα περιστατικά αυτά, αυξάνουν τη βαρύτητα στο σύνολο των ασθενών που εξετάζονται και χρειάζεται πολύ μεγαλύτερος χρόνος διεκπεραίωσής τους, με αποτέλεσμα να δυσκολεύει η ροή ασθενών από την αναμονή για εξέταση» διευκρινίζει ο εκτελεστικός διευθυντής του ΟΚΥπΥ.
«Δεν λειτούργησαν τα εφημερεύοντα»
Εκτός όμως από τα «βαριά» περιστατικά, ένας μεγάλος αριθμός ασθενών που επισκέπτονται τα ΤΑΕΠ, δεν είναι επείγοντα, με αποτέλεσμα να δημιουργείται συμφόρηση, δυστοκία και καθυστέρηση. «Οι διαμαρτυρίες και τα παράπονα που προκύπτουν για τους χρόνους καθυστέρησης, δεν αφορούν τα επείγοντα περιστατικά που κινδυνεύει ή απειλείται η ζωή τους, τα οποία εξυπηρετούνται άμεσα, αλλά τα μη επείγοντα, που πιθανόν να μην χρειαζόταν να ήταν εκεί, αλλά να απευθύνονταν στους προσωπικούς τους γιατρούς» επεσήμανε ο κ. Σταυρίδης, διαπιστώνοντας ότι η δημιουργία εφημερευόντων ιατρείων από τον ΟΑΥ, για μερικές ώρες τα Σαββατοκύριακα και τις αργίες, φαίνεται εκ του αποτελέσματος ότι δεν βοήθησε στην αποσυμφόρηση των ΤΑΕΠ. «Το γεγονός αυτό», συμπλήρωσε, «ενδεχομένως να σχετίζεται με τις λίγες ώρες λειτουργίας των εφημερευόντων ιατρείων και παράγοντες όπως ότι οι εφημερεύοντες γιατροί δεν έχουν το δικαίωμα να εκδίδουν παραπεμπτικό για ακτινοδιαγνωστικές και εργαστηριακές εξετάσεις». Από εδώ προέκυψε η ανάγκη πρώτον για σωστή στελέχωση των ΤΑΕΠ με γιατρούς και νοσηλευτές, δεύτερον για να επενδύσει ο ΟΚΥπΥ αρκετά χρήματα στην αναβάθμιση και επέκταση όλων των ΤΑΕΠ των δημόσιων νοσηλευτηρίων και τρίτον για δημιουργία άλλων δομών, εντός των δημόσιων νοσηλευτηρίων, οι οποίες θα αποσυμφορήσουν τα ΤΑΕΠ.
«Λίφτινγκ» σε όλα τα ΤΑΕΠ
Όσον αφορά τα έργα που γίνονται στα ΤΑΕΠ, θα μπορούσε να πει κανείς ότι αυτή την περίοδο όλα σχεδόν τα τμήματα Πρώτων Βοηθειών έχουν μετατραπεί σε «εργοτάξια» μιας και ένα σημαντικό κονδύλι από τα 125 εκατ. ευρώ που θα χρειαστεί ο ΟΚΥπΥ για να ανακαινίσει/επεκτείνει τμήματα των δημόσιων νοσηλευτηρίων θα πάνε για τα ΤΑΕΠ. Πρόκειται για ενέργειες τα αποτελέσματα των οποίων θα δούμε στο άμεσο μέλλον, αφού σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που έχει θέσει ο ίδιος ο οργανισμός, εντός του επόμενου έτους θα έχουν ολοκληρωθεί σημαντικά έργα σε ό,τι αφορά τα ΤΑΕΠ όπως είναι η επέκταση των τμημάτων στα νοσοκομεία Πάφου, Λευκωσίας, Λάρνακας και Αμμοχώστου. «Όλα τα ΤΑΕΠ τυγχάνουν επέκτασης, δημιουργώντας με αυτό τον τρόπο περισσότερες κλίνες. Είναι άλλος ένας τρόπος για να μειωθεί η αναμονή, μιας και με περισσότερες κλίνες, οι οποίες είναι απαραίτητες δεδομένης και της αύξησης του πληθυσμού, σε σχέση με το τι συνέβαινε πριν 30 ή 40 χρόνια που κτίστηκαν τα νοσοκομεία μας, για να μπορείς να εξυπηρετείς ταυτόχρονα περισσότερους ασθενείς» σημείωσε ο κ. Σταυρίδης.
Από ΤΑΕΠ Παίδων…
Πέραν όμως των έργων που γίνονται στα ΤΑΕΠ, τα οποία ναι μεν έχουν αρχίσει αλλά τα τμήματα Πρώτων Βοηθειών συνεχίζουν να εξυπηρετούν 24 ώρες το 24ωρο πολίτες, οι οποίοι ελλείψει κλινών, θα συνεχίσουν να ταλαιπωρούνται, έχουν ήδη ληφθεί μέτρα προς αναβάθμιση της ποιότητας της εμπειρίας των ασθενών στα δημόσια νοσηλευτήρια. Στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας, για παράδειγμα, δημιουργήθηκε και λειτουργεί το Κέντρο Τραύματος, το οποίο, όπως αναφέρει και ο κ. Σταυρίδης «είναι το μοναδικό στο είδος του παγκύπρια και διαχειρίζεται με μεγάλη επιτυχία όλους τους πολυτραυματίες. Ο χρόνος ανταπόκρισης είναι εντυπωσιακός και μέσα σε λίγα λεπτά από την άφιξη του ασθενή γίνονται όλες οι απαραίτητες ενέργειες για να σωθεί η ζωή του». Καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση των περιστατικών, παίζουν και οι Μονάδες Βραχείας Νοσηλείας στα ΓΝ Λευκωσίας και Αμμοχώστου, όπου, σύμφωνα με τον εκτελεστικό διευθυντή του ΟΚΥπΥ «σε αυτές νοσηλεύονται ασθενείς των ΤΑΕΠ, που χρίζουν ολιγόωρης παραμονής για την παροχή θεραπείας, όπως είναι οι μεταγγίσεις αίματος, οι ενδοφλέβιες θεραπείες». Άλλη μια σημαντική αλλαγή, ήταν η δημιουργία πριν από τρία χρόνια του ΤΑΕΠ Παίδων στο ΓΝ Λευκωσίας, το οποίο «εξυπηρετεί καθημερινά περίπου 40 παιδιά τις καθημερινές και γύρω στα 60-70 παιδιά ανά ημέρα τα Σαββατοκύριακα και τις αργίες. Επειδή οι αλλαγές στο ΤΑΕΠ Παίδων είχε πολύ καλά αποτελέσματα, ο θεσμός αυτός υπολογίζεται να επεκταθεί σύντομα και στο Γενικό Νοσοκομείο Λεμεσού, έχοντας διαφορετική δομή, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες του νοσοκομείου».
…. μέχρι Ιατρεία Ταχείας Διακίνησης
Το «παζλ» της αναβάθμισης των ΤΑΕΠ, συμπληρώνουν τα Ιατρεία Ταχείας Διακίνησης Ασθενών ΤΑΕΠ (fast truck), τα οποία λειτουργούν ήδη στα ΓΝ Λευκωσίας και Πάφου, ενώ σειρά παίρνει το επόμενο διάστημα και το ΓΝ Λάρνακας. «Αντιλαμβανόμαστε ότι όλοι οι ασθενείς νιώθουν την ανάγκη να εξυπηρετούνται άμεσα στα ΤΑΕΠ, είτε είναι επείγοντα ή μη επείγοντα περιστατικά, και γι’ αυτό τον λόγο, από την 1η Απριλίου 2025, λειτούργησε το Ιατρείο Ταχείας Διακίνησης Ασθενών ΤΑΕΠ στο ΓΝ Λευκωσίας, όπου λειτουργεί από τις 14:30 μέχρι τις 21:30 και σε αυτό παραπέμπονται όλα τα μη επείγοντα περιστατικά για ιατρική εξέταση. Το συγκεκριμένο ιατρείο, εξυπηρετεί περίπου το 20% των ασθενών που επισκέπτονται το ΤΑΕΠ και ανήκουν στην κατηγορία 4 και 5. Με αυτό τον τρόπο, ο χρόνος αναμονής για τα μη επείγοντα, μειώθηκε αισθητά, περίπου στη μία ώρα, και οι ασθενείς φεύγουν ευχαριστημένοι. Το εγχείρημα πέτυχε και το μέτρο αυτό επεκτάθηκε και στην Πάφο, όπου από τις 2 Ιουνίου 2025 λειτουργεί με μεγάλη επιτυχία εξυπηρετώντας περίπου το 30-35% των ασθενών που επισκέπτονται το ΤΑΕΠ» δήλωσε καταληκτικά ο κ. Σταυρίδης.
