Πράσινο στα δημόσια πανεπιστήμια να ιδρύουν, συστήνουν και συμμετέχουν σε οργανισμούς, εταιρείες ή άλλα νομικά πρόσωπα, συνεταιρισμούς ή άλλες οντότητες για την εκπλήρωση των σκοπών τους ανάβουν τα τροποποιητικά νομοσχέδια που ενέκρινε σε πρόσφατη συνεδρία του το Υπουργικό Συμβούλιο. Τα νομοσχέδια προωθήθηκαν ήδη στη Βουλή για συζήτηση και ψήφιση, ενώ ικανοποιούν τα ίδια τα πανεπιστήμια, καθώς τους λύνει τα χέρια, διευκολύνοντάς τα και να συμμετέχουν αλλά και να δημιουργούν τα ίδια οργανισμούς, οι οποίοι θα αξιοποιούν ουσιαστικά την παραγόμενη γνώση προς όφελος της οικονομίας, της κοινωνίας και των ίδιων των πανεπιστημίων.
Με την έγκριση των νομοσχεδίων ο υπ. Παιδείας Κώστας Καδής αναφέρθηκε σε spin off companies, τις εταιρείες που βρίσκονται περιφερειακά από τα πανεπιστήμια και μετατρέπουν τη γνώση σε προϊόντα και υπηρεσίες. Ο «Π» επικοινώνησε με το Πανεπιστήμιο Κύπρου και κατέγραψε τα ερευνητικά κέντρα, τις μονάδες, τα εργαστήριά του, αλλά και τα όσα γίνονται τα τελευταία χρόνια για παραγωγή καινοτομιών, και όπως διαπιστώθηκε, αυτά είναι πολλά….
Σημαντικό το «επιχειρείν»
Το Πανεπιστήμιο Κύπρου θεωρεί έως πολύ θετική εξέλιξη την έγκριση νομικού πλαισίου από τo Υπουργικό για το δικαίωμα των δημοσίων πανεπιστημίων για συμμετοχή στο «επιχειρείν».
Σύμφωνα με τον πρύτανη του ΠΚ Κωνσταντίνο Χριστοφίδη, «η παραγωγή καινοτομιών και η αξιοποίησή των αποτελεσμάτων, που παράγονται μέσα από την έρευνα, περνούν από ένα πλέγμα σχέσεων που συνδέουν το πανεπιστημιακό σύστημα με τη βιομηχανία. Τα ερευνητικά κέντρα, οι μονάδες και τα εργαστήρια του πανεπιστημίου μπορούν να λειτουργήσουν ως κέντρα ανάπτυξης καινοτόμων λύσεων σε υπαρκτά προβλήματα, ως ινστιτούτα σύνδεσης της έρευνας με την επιχειρηματικότητα σε τοπικό ή και παγκόσμιο επίπεδο και ως δημιουργοί νεοφυών επιχειρήσεων».
Εξήγησε ακόμη ότι η Κύπρος έχει ανάγκη την «απελευθέρωση» της ερευνητικής δραστηριότητας των δημόσιων πανεπιστημίων. «Η εφεύρεση είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της καινοτομίας. Παράγει νέες ιδέες, ευρεσιτεχνίες, πρότυπα, μελέτες, πειράματα, ανακαλύψεις και μοντέλα εργασίας. Ωστόσο, η καινοτομία είναι αυτή που μεταμορφώνει αυτές τις εφευρέσεις σε εμπορικά προϊόντα, υπηρεσίες και επιχειρήσεις. Τελικά, οικονομική αξία στην εφεύρεση θα δώσει η αγορά», σημείωσε.
Από την πλευρά του ο αντιπρύτανης Διεθνών Σχέσεων, Οικονομικών και Διοίκησης, Κωνσταντίνος Κωνσταντίνου υπογράμμισε την ανάγκη διασύνδεσης της επιστήμης με την επιχειρηματικότητα ώστε το σύστημα έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και μεταφοράς τεχνογνωσίας να λειτουργεί αποδοτικά, όπως συμβαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες από τη Σουηδία έως την Πορτογαλία.
«Η καινοτομία είναι αυτή που δημιουργεί νέα προϊόντα, νέες υπηρεσίες, νέες επιχειρήσεις και νέες θέσεις εργασίας. Η Κύπρος έχει την ανάγκη να αναβαθμίσει το σύστημα καινοτομίας, τώρα περισσότερο από ποτέ. Είναι διεθνής πρακτική τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα να συνεισφέρουν με την επιστημονική έρευνα στην αντιμετώπιση προβλημάτων και προκλήσεων που αντιμετωπίζει η κοινωνία σε πολλούς τομείς, όπως π.χ. η υγεία ή το περιβάλλον, ώστε τα χρήματα των φορολογούμενων που διοχετεύονται στην έρευνα να επιστρέφουν στην κοινωνία. Η νέα γνώση που παράγεται στην έρευνα βρίσκει τον δρόμο της οικονομικής αξιοποίησης με τη δημιουργία νεοφυών εταιρειών (start-ups) και εταιρειών τεχνοβλαστών (spin-offs). Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, το 65% των νέων φαρμάκων και διαγνωστικών μεθόδων αναπτύσσονται σε μικρές εταιρείες βιοτεχνολογίας οι οποίες είναι ισχυρά συνδεδεμένες με το ακαδημαϊκό περιβάλλον. Στην Ευρώπη το αντίστοιχο ποσοστό είναι 30%. Στη χώρα μας ελάχιστο. Η επιχειρηματική εκμετάλλευση της διανοητικής ιδιοκτησίας, διεθνώς, δημιουργεί ουσιαστική αξία για την κοινωνία και αποφέρει σημαντικούς πόρους στα πανεπιστήμια», εξήγησε ο αντιπρύτανης.
Κέντρα και μονάδες
Όπως αναφέρθηκε στον «Π», στο Πανεπιστήμιο Κύπρου λειτουργούν ερευνητικά κέντρα και ερευνητικές μονάδες, ως ανεξάρτητοι, μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί, οι οποίοι εντάσσονται στη συνολική προσπάθεια παραγωγής νέας γνώσης και καινοτομίας. Σημαντική είναι η παρουσία του ακαδημαϊκού και επιστημονικού προσωπικού που στελεχώνουν τα ερευνητικά κέντρα, τις μονάδες και τα εργαστήρια του πανεπιστημίου στη δημιουργία διανοητικής περιουσίας και στην κατοχύρωση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας.
Σύμφωνα με τον αντιπρύτανη Κωνσταντίνο Κωνσταντίνου, «οι ερευνητές παράγουν ιδέες και διεργασίες, αλλά δεν γνωρίζουν απαραιτήτως πώς να τις καταστήσουν εμπορεύσιμες. Οι επιχειρήσεις βοηθούν στη μεταφορά της τεχνογνωσίας αυτής από την έρευνα στην παραγωγική διαδικασία. Μέρος της αποστολής του πανεπιστημίου είναι να λειτουργεί ως κινητήριος μηχανισμός με ουσιαστική συμβολή στην επιστημονική αλλά και την οικονομική ανάπτυξη».
