Το καλοκαίρι και οι ασφυκτικά ψηλές θερμοκρασίες που βιώνουμε κάθε χρόνο στην Κύπρο είναι πλέον προ των πυλών και για άλλη μια χρονιά βρίσκουν άλυτο το θέμα με τα κλιματιστικά στα σχολεία. Πρόκειται για μια συζήτηση που κρατάει χρόνια, με τις απόψεις να διίστανται και τους αρμόδιους να διυλίζουν τον κώνωπα χωρίς κανένα μέχρι στιγμής ουσιαστικό αποτέλεσμα. Η πολιτική απόφαση για εγκατάσταση κλιματισμού στις αίθουσες διδασκαλίας υπάρχει, τουλάχιστον προκαταρκτικά, και λήφθηκε από τον τέως υπουργό Παιδείας, Πολιτισμού και Αθλητισμού Πρόδρομο Προδρόμου. Ακολούθησε η εξαγγελία ενός πενταετούς πλάνου, που ωστόσο ποτέ δεν προωθήθηκε στο Υπουργικό Συμβούλιο ώστε να… μπει το νερό στο αυλάκι. Όλα τα φώτα πλέον είναι στραμμένα στη νέα κυβέρνηση και στη νυν υπουργό Αθηνά Μιχαηλίδου, η οποία επί του παρόντος επιλέγει να κρατά τα χαρτιά της κλειστά.
Ετοιμάζει νέα πρόταση
Η υπουργός, σύμφωνα με αρμόδια πηγή, ετοιμάζει νέα πρόταση για το θέμα το συντομότερο δυνατόν. Η ίδια πηγή ανέφερε στον «Π» πως η διαδικασία βρίσκεται στο σημείο της προεργασίας, πραγματοποιώντας κάποιες συναντήσεις με αρμόδιους φορείς. Το υπουργείο δεν επιθυμούσε να δώσει οποιεσδήποτε άλλες πληροφορίες, όπως για παράδειγμα αν θα προχωρήσει το πλάνο που καταρτίστηκε υπό τον τέως υπουργό, και συνέστησε υπομονή μέχρι να είναι έτοιμη η πρόταση της Αθηνάς Μιχαηλίδου.
Το πενταετές πλάνο
Υπενθυμίζουμε πως τον περασμένο Ιούνιο, ο κ. Προδρόμου ανακοίνωσε ένα πενταετές πλάνο το οποίο ετοιμάστηκε από το ΥΠΑΝ και που σύμφωνα με προκαταρκτική μελέτη που ο ίδιος ζήτησε να γίνει από τις τεχνικές υπηρεσίες του υπουργείου, κοστολογείται γύρω στα 100 εκατ. ευρώ (20 εκατομμύρια τον χρόνο). Από τα 100 εκατομμύρια, τα 70 αφορούν την αναβάθμιση των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων, τα 15 την αύξηση του φορτίου της ΑΗΚ και τα υπόλοιπα 15 την προμήθεια και την εγκατάσταση των κλιματιστικών. Το πλάνο αυτό όμως δεν οδηγήθηκε ποτέ στο Υπουργικό Συμβούλιο ώστε να πάρει την απαραίτητη έγκριση για να μπει σε τροχιά υλοποίησης. Ο Πρόδρομος Προδρόμου ερωτηθείς από τον «Π» γιατί δεν προχώρησε το θέμα, απάντησε πως το υπουργείο δεν πρόλαβε να πάρει το πράσινο φως από το Υπουργείο Οικονομικών, ώστε να συμπεριληφθεί η πρώτη δόση για το πλάνο στον προϋπολογισμό του 2023. Κληθείς να εξηγήσει τους λόγους που δεν έφτασε ο χρόνος, επικαλέστηκε τις εκλογές οι οποίες οδήγησαν τη συζήτηση για τον προϋπολογισμό να γίνει αρκετά νωρίτερα, καθώς και άλλα θέματα για τα οποία έπρεπε να γίνει συνεννόηση μεταξύ των Υπουργείων Παιδείας και Οικονομικών, όπως η αγορά υπηρεσιών. Ο ίδιος θεωρεί πως η νέα υπουργός θα πρέπει να προχωρήσει με το πλάνο που έχει καταρτιστεί, τώρα που υπάρχει ο χρόνος ώστε να προχωρήσει το θέμα με τον προϋπολογισμό του 2024.
Η άλλη άποψη
Η υπόθεση εγκατάστασης κλιματιστικών δεν ήταν ποτέ εύκολη, λόγω και των διαφορετικών απόψεων που υπάρχουν επί του θέματος. Συγκεκριμένα, το ΕΤΕΚ προκρίνει αρχικά την προώθηση λύσεων που θα ελαχιστοποιούν τις ανάγκες χρήσης ή σπατάλης ρεύματος και ακολούθως εκεί όπου δεν θα κριθεί αυτό ικανοποιητικό, να εγκατασταθούν κλιματιστικά. Μια θέση με την οποία συμφωνεί και το Πανεπιστήμιο Κύπρου. «Δεν μπορεί να ερχόμαστε σαν κράτος να δίδουμε λεφτά στον κόσμο στα πλαίσια της πράσινης μετάβασης, ώστε να ελαχιστοποιήσει την εξάρτησή του από τη σπατάλη ρεύματος, και εμείς ως κράτος που πρέπει να είμαστε το φωτεινό παράδειγμα, θέλουμε πρώτα να εγκαταστήσουμε κλιματιστικά χωρίς να θωρακίσουμε το κέλυφος ενός κτηρίου», δήλωσε στον «Π» ο πρόεδρος του ΕΤΕΚ Κωνσταντίνος Κωνσταντή. Το ΕΤΕΚ, σύμφωνα με την αντιπρόεδρό του Ελίζα Βασιλείου, προτείνει την προώθηση όσο το δυνατόν περισσότερων παθητικών μέτρων, πριν φτάσουμε στα ενεργητικά. Αυτά τα μέτρα είναι η θερμομόνωση, η μόνωση πορτών και παραθύρων, καθώς και η σκίαση κυρίως στις ανατολικές πτέρυγες όπου το πρωί κτυπά ο ήλιος. Μπορούν επίσης, κατά την άποψη του ΕΤΕΚ, να χρησιμοποιηθούν μερικά «ελαφριά» μηχανικά μέσα, όπως είναι ο νυχτερινός δροσισμός με εξαεριστήρες, που μπορεί να ρίχνει τη θερμοκρασία το πρωί 3-4 βαθμούς. Επιφυλάξεις υπάρχουν πάντως και εντός του Υπουργείου Παιδείας, κυρίως για το αν αξίζει μια τέτοια μεγάλη επένδυση, λαμβάνοντας υπόψη τη μικρή χρονική περίοδο στη σχολική χρονιά που θα είναι απαραίτητα τα κλιματιστικά. Από την πλευρά τους, οι ομοσπονδίες καθηγητών/δασκάλων, καθώς και οργανωμένοι γονείς/μαθητές τάσσονται όλοι υπέρ της εγκατάστασης των κλιματιστικών.
Υφιστάμενη κατάσταση
Καταγραφή που έγινε πριν σχεδόν τρία χρόνια, τον Οκτώβριο 2019, έδειξε ότι υπήρχαν σε σχολεία 4.597 συσκευές κλιματισμού. Σχετική ανακοίνωση από το ΥΠΑΝ ανέφερε πως στην προδημοτική ήταν εγκατεστημένες 504 συσκευές σε 177 από τα 268 νηπιαγωγεία. Δηλαδή σχεδόν τρεις συσκευές ανά σχολείο, κατά μέσο όρο. Σε δημοτικά σχολεία ήταν εγκατεστημένες 1.961 συσκευές σε 244 από τα 330 σχολεία. Δηλαδή 8 συσκευές κατά μέσο όρο σε κάθε σχολείο. Στη Μέση Εκπαίδευση ήταν εγκατεστημένες 1.753 συσκευές σε 91 από τα 104 σχολεία. Δηλαδή 19 συσκευές στο καθένα από αυτά τα 91. Στη Μέση Τεχνική Εκπαίδευση είχαμε 251 συσκευές σε 7 σχολεία. Δηλαδή 36 συσκευές κατά μέσο όρο στο κάθε σχολείο. Επιπλέον υπάρχουν 128 συσκευές σε 4 Ειδικά Σχολεία. Συνολικά καταγράφονται 4.597 συσκευές σε 523 από τα 718 σχολεία, εννέα (9) συσκευές σε καθένα από αυτά τα σχολεία. Ενώ ο συνολικός αριθμός σήμερα είναι οπωσδήποτε μεγαλύτερος.
Μέχρι τώρα και σύμφωνα με το Κτηριολογικό Πρόγραμμα του ΥΠΑΝ, εγκαθίστανται και λειτουργούν κλιματιστικά στα γραφεία Διεύθυνσης και Γραμματείας, στις Αίθουσες Καθηγητών και Δασκάλων, στις Αίθουσες Ειδικής Εκπαίδευσης, στις Αίθουσες Πολλαπλής Χρήσης και Εκδηλώσεων, στα ιατρεία, σε εργαστήρια.
Πρόγραμμα Pedia
Στο μεταξύ, σε εξέλιξη βρίσκεται το πρόγραμμα Pedia που αφορά τον πράσινο μετασχηματισμό των σχολικών κτηρίων και στο οποίον εντάχθηκαν σε πρώτη φάση 5 σχολεία. Πρόκειται για το Γυμνάσιο Αγίου Δομετίου, τo Δημοτικό Αγίων Τριμιθιάς, το Β’ Δημοτικό Ιδαλίου, το Στ’ Νηπιαγωγείο Αγλαντζιάς και το Νηπιαγωγείο Αγίου Αντωνίου. Σε 8 μήνες από σήμερα, τα πέντε σχολεία θα είναι πρότυπα πράσινα σχολεία στην Κύπρο έναντι επένδυσης €2 εκατ. περίπου, ενώ θα ακολουθήσουν και άλλα σχολεία, αφού η συνολική επένδυση θα είναι της τάξεως των 30 εκατ. ευρώ. Το πρόγραμμα Pedia χρηματοδοτείται από την ΕΕ και το ΥΠΑΝ και για τα πρώτα 25 σχολεία θα διαθέσει το ποσό των 8-10 εκατομμυρίων. Μέλημα του ΥΠΑΝ, όπως αναφέρθηκε σε συνέντευξη Τύπου για το πρόγραμμα, είναι να γίνουν και τα 55 σχολεία που πέρασαν την αξιολόγηση σε σχολεία σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας.
