Για τη Μαρία Δίπλαρου, έναν νέο άνθρωπο κι επιστήμονα που βλέπει ως αναγκαιότητα την ανάπτυξη κουλτούρας ειρήνης και κοινής συμβίωσης Ε/Κ και Τ/Κ, ο διορισμός, πρόσφατα, στη Δικοινοτική Τεχνική Επιτροπή για τη Νεολαία, αποτελεί φυσική συνέχεια αυτού που έζησε και ήξερε από παιδί. Η λύση και η επανένωση του τόπου και του λαού επείγουν.
Η δημιουργία της Τεχνικής Επιτροπής για τη Νεολαία συνιστά ένα βήμα για συμμετοχή των νέων ανθρώπων του τόπου μας στην ειρηνευτική διαδικασία για λύση και επανένωση. Οι επιτροπές από μόνες τους δεν μπορούν να λειτουργήσουν αν δεν υπάρχει όραμα, αν δεν υπάρχει πίστη ως προς το αποτέλεσμα. Ποιο το δικό σας όραμα, προσωπικά, και της επιτροπής της οποίας είστε μέλος, γενικά;
Είναι πολύ σημαντικό αυτό που αναφέρετε. Το όραμα και το να βλέπεις με διαύγεια τον στόχο είναι απολύτως απαραίτητα. Χρειάζεται να πιστεύεις τον σκοπό και να έχεις γνήσιες προθέσεις. Αυτά οδηγούν στην αύξηση των πιθανοτήτων για ουσιαστικά βήματα στον τομέα με τον οποίον ασχολείσαι ή εντέλλεσαι να ασχοληθείς. Πυρήνας του οράματος πιστεύω πως χρειάζεται να είναι η επανένωση των ανθρώπων της Κύπρου, μέσω μιας βιώσιμης πολιτικής λύσης που να βασίζεται στα μέχρι τώρα συμφωνηθέντα. Η επιτροπή θα μπορούσε να εργαστεί για να θέσει μερικές από τις βάσεις που θα αγκαλιάσουν τη λύση, κάνοντας στοχευμένη εργασία, που απαιτεί και προεργασία, επιδιώκοντας την καλλιέργεια ενός εύφορου εδάφους. Προσωπικά, θα ήθελα το μέλλον να είναι τέτοιο όπου οι αναφορές στη νεολαία της Κύπρου θα την εμπερικλείουν πραγματικά στην ολότητά της.
- Ποια τα δικά σας βιώματα στο επαναπροσεγγιστικό κίνημα, τα οποία θεωρείτε εφόδιο για τη συμμετοχή σας στη δικοινοτική αυτή επιτροπή;
Κατάγομαι και μεγάλωσα σε μια επαρχία (σ.σ. Πάφος) όπου τα οδοφράγματα είναι σε αρκετή απόσταση από την καθημερινότητα του κόσμου της, ως εκ τούτου είναι λιγότερο πιθανόν να συναντήσεις τυχαία κάποιον Τ/Κ. Ωστόσο, μέσα από τη συμμετοχή σε διάφορες ομάδες είχα την ευκαιρία να ζήσω και να αποκτήσω επαναπροσεγγιστικά ερεθίσματα από μικρή ηλικία. Κάτι που συνέβαλε -πιστεύω- στο να δημιουργηθούν αναχώματα και στο να επεξεργάζομαι κριτικά το επίσημο αφήγημα της ταυτότητας. Και κάπως έτσι -υποθέτω- δεν έτυχε να φανταζόμουν και εγώ τα άτομα της άλλης κοινότητας ως τερατόμορφες υπάρξεις, όπως μια έρευνα σημειώνει. Ένα από τα βασικά εφόδια που κρατάω, λοιπόν, είναι μέσα από αυτό το βίωμα της σημαντικότητας να διαχέεται η ανάγκη για επανένωση με πολιτικές πρακτικές –και οπωσδήποτε μέσα από το εκπαιδευτικό σύστημα, την ύλη και τη διδασκαλία μαθημάτων. Και δεν είναι μόνο η πίστη στην επανένωση, αλλά και η αποτροπή της γέννησης, συντήρησης και ανατροφής αρνητικών στερεοτύπων και προκαταλήψεων. Τα τελευταία χρόνια, ερευνητικά καταπιάνομαι με το γνωστικό αντικείμενο της κοινωνικής ψυχολογίας με εστίαση στις διαομαδικές σχέσεις και στη Μεταβατική Δικαιοσύνη -όπως ορίζεται· Για το πώς οι κοινωνίες προσεγγίζουν το παρελθόν και τον τρόπο ή τους τρόπους που ακολουθούν ή υιοθετούν έπειτα από την καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων -ή/και άλλων έντονων κοινωνικών τραυμάτων- για να για να μεταβούν σε ένα πιο δίκαιο μέλλον. Ένα μέλλον περισσότερο δημοκρατικό και ειρηνικό. Η ακαδημαϊκή και επιστημονική γνώση μπορεί να προσφέρει πλούσια πληροφόρηση, αφόρμηση και προβληματισμό. Η συστηματική μελέτη του παγκόσμιου χάρτη και κοινωνιών με συγκρουσιακό παρελθόν έχει να δώσει και στη δική μας περίπτωση χρήσιμη πληροφόρηση. Αυτό, όμως, δεν συνεπάγεται ότι αποτελεί πανάκεια. Εκείνο που κρατάω είναι πως η συμμετοχή σε κοινές δράσεις, εκδηλώσεις, συνέδρια, πορείες υπογράμμιζε και υπογραμμίζει ξανά και ξανά το πόσες ομοιότητες έχουμε και πόσο αναγκαία είναι η λύση του Κυπριακού.
- Οι Τεχνικές Επιτροπές μπορούν να παραγάγουν αποτέλεσμα. Η Δικοινοτική Τεχνική Επιτροπή για την Πολιτιστική Κληρονομιά αποτελεί την καλύτερη απόδειξη. Τι καινούργιο θέλετε να φέρετε εσείς, ως επιτροπή, στην υπόθεση της λύσης και της επανένωσης;
Νομίζω πως αρχικά οφείλουμε να παραδειγματιστούμε, καθώς το επιτυχές έργο της Δικοινοτικής Τεχνικής Επιτροπής για την Πολιτιστική Κληρονομιά θεμελίωσαν και θεμελιώνουν πρόσωπα τα οποία «αναπνέουν» με έγνοια το Κυπριακό. Αν το πρώτο σου μέλημα είναι το Κυπριακό και εργάζεσαι σκληρά για τη δημιουργία ανθεκτικών και υγιών βάσεων, αυτό αποτυπώνεται και στο αποτέλεσμα. Εν πρώτοις, από το δικό μου προσωπικό φακό, θα έβαζα ενστικτωδώς δύο πυλώνες που είναι αναγκαίο να υπάρξουν ως επένδυση: η ενημέρωση-παιδεία-αναγνώριση της σημαντικότητας του Κυπριακού, και η ανάπτυξη επαφής-οικοδόμηση και άνθηση σχέσεων –εν προκειμένω μεταξύ των νέων ανθρώπων αλλά αναγκαίο φυσικά μεταξύ όλων. Μέσω της οδού της θετικής επαφής και της θεσμικής στήριξης αυτής, δύναται να αρθούν αντιστάσεις, στερεότυπα, προκαταλήψεις… Δύναται να φτάσουμε στην απομυθοποίηση, στον προβληματισμό, στην κριτική σκέψη... Δύναται να αναπτυχθεί η επικοινωνία, η ενσυναίσθηση… Πόση πληροφόρηση και κατανόηση έχουμε για το τι καλείται να αντιμετωπίσει ένα άτομο αντίστοιχης ηλικίας με εμάς, μετά τα οδοφράγματα; Σίγουρα κάποιες μάχες είναι παρόμοιες. Είναι όμως μόνο αυτές; Η ενημέρωση, η παιδεία και η αναγνώριση της σημαντικότητας του Κυπριακού μπορούν να μας οδηγήσουν στην ανάγνωση της καθημερινότητάς μας μέσα από ένα διαφορετικό πρίσμα. Ένα πρίσμα που, πέρα από αυτό, θα μας επιτρέπει να δούμε πως ολοένα και περισσότερα ζητήματα της καθημερινότητάς μας επηρεάζονται από τη μη λύση του Κυπριακού και την επανένωση των ανθρώπων του νησιού. Η συνειδητοποίηση αυτή ίσως μας οδηγήσει στην αύξηση της ανάγκης και της διεκδίκησής μας για την επίλυση του προβλήματος. Η σύσταση της Επιτροπής για τη Νεολαία μπορεί να αναγνωσθεί ως ένα θετικό στοιχείο στο να αρθρώσει λόγο η νεολαία στο ζήτημα του Κυπριακού και να ακουστεί ο λόγος της. Ελπίζω πως η όρεξη και η ενέργεια των νέων ανθρώπων θα καταφέρουν να μετουσιωθούν σε ουσιαστικές πράξεις. Από μόνη της η σύσταση δεν είναι αρκετή, αναγκαία είναι η σκληρή και ουσιαστική δουλειά.
- Η επιτροπή σας αποτελείται από νέους ανθρώπους που δεν έζησαν τα γεγονότα του 1974 αλλά και που δεν έχουν κοινά βιώματα συμβίωσης Ε/Κ και Τ/Κ. Πώς ξεπερνιέται αυτό το εμπόδιο, αυτή η πραγματικότητα;
Η επιτροπή αποτελείται από ανθρώπους που καλούνται να ζήσουν τα αποτελέσματα των γεγονότων. Αυτή η πραγματικότητα και το γεγονός το οποίο αναφέρετε θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν, ενισχύοντας και ενδυναμώνοντας τον απώτερο στόχο. Τα νεαρά άτομα κάθε γενιάς είναι εκείνα που θα κληθούν να ζήσουν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους υπό τις όποιες συνθήκες αποφασίζονται -εντός και εκτός εισαγωγικών- στο εκάστοτε παρόν. Θεωρητικά –ευελπιστώ και πρακτικά– ομάδες, οργανώσεις, επιτροπές που αποτελούνται και από νεαρά σε ηλικία άτομα μπορούν να φέρουν μαζί τους μέρος των προβληματισμών, των αναγκών και σκέψεων των νέων. Η παλμογράφηση της πραγματικότητας και σε πληθυσμιακές ομάδες νέων ανθρώπων είναι σημαντική πληροφόρηση. Νομίζω, οφείλουμε στο μέλλον να προβληματίσουμε και να εμπλέξουμε τη νεολαία στο σημαντικότερο ζήτημα που αντιμετωπίζουμε, που είναι το Κυπριακό.
- Μπορεί να καλλιεργηθεί κατάλληλο κλίμα ανάμεσα στους νέους του τόπου μας για λύση και επανένωση;
Η ανάπτυξη μιας ειρηνικής κουλτούρας μπορεί να συνεισφέρει στην επιτυχία της λύσης. Η πολιτική βούληση όμως θα φέρει τη λύση και την επανένωση. Σαφώς, η θεσμική υποστήριξη της επαφής μεταξύ Τ/Κ και Ε/Κ δύναται να έχει οφέλη που θα συνέβαλαν στη μετάβαση σε ένα επανενωμένο κράτος. Φέρνω ξανά στη συζήτηση την Εκπαίδευση, τη μόρφωση, την παιδεία –ίσως μια καταληκτική διαδρομή σε πολλά ερωτήματα. Σίγουρα, η αδιαφορία ή η γαλούχηση της νεολαίας με μισαλλοδοξία, μνησικακία, δεν αποτελούν υγιή, ελπιδοφόρα «υλικά». Η επιτροπή θα μπορούσε να συμβάλει στις προσπάθειες συρρίκνωσης και αποδυνάμωσης στοιχείων που δεν είναι ωφέλιμα για τη λύση και την ειρήνη και στη ζύμωση στοιχείων που είναι.
