Την περασμένη εβδομάδα βρέθηκα στο Πλανητάριο Κύπρου στην Ταμασό για μια συνέντευξη με τον διευθυντή του, Χρήστο Τριανταφυλλίδη. Συνέπεσε εκείνη την ώρα να κάνει ξενάγηση σε αντιπροσωπεία του Τop Kinisis για θέματα συνεδρίων και αστροτουρισμού. Όντως, ο εντυπωσιακός χώρος και οι υπηρεσίες του δημιουργούν μια αίσθηση ενός άλλου κόσμου, έτοιμου να φιλοξενήσει τολμηρές εκδηλώσεις και πρωτοβουλίες. Μας υποδέχθηκε ο διευθυντής Χρήστος Τριανταφυλλίδης που μας ξενάγησε στους ανακαινισμένους χώρους του Πλανηταρίου. Η ενίσχυση των δραστηριοτήτων αλλά και οι υπηρεσίες αναβαθμισμένες και έτοιμες να δεχτούν κι άλλη ενίσχυση.
Δύο και πλέον χρόνια μετά, μπορούμε να πούμε πως το Πλανητάριο Κύπρου ενηλικιώθηκε;
Θα έλεγα πως έχουμε περάσει από την παιδική μας ηλικία στην εφηβεία! Υπάρχει ωριμότητα στις δράσεις μας, καλύτερη οργάνωση, σταθερές συνεργασίες και μια συνεχής διάθεση για εξέλιξη. Αλλά η «ενηλικίωση» στην επιστήμη δεν τελειώνει ποτέ – πάντα υπάρχει κάτι νέο να μάθεις και να προσφέρεις.
Υπάρχει κάτι παρόμοιο στην Κύπρο που θα μπορούσε να ανταγωνιστεί μαζί του;
Σε επίπεδο υποδομών και εμπειρίας για τον επισκέπτη, όχι, δεν υπάρχει κάτι παρόμοιο. Το Πλανητάριο Κύπρου είναι μοναδικό στο είδος του, όχι μόνο λόγω του τεχνολογικού εξοπλισμού, αλλά και λόγω της πολυδιάστατης εμπειρίας που προσφέρει.
Πόσα τετραγωνικά είναι ολόκληρες οι εγκαταστάσεις του Πλανητάριου;
Το σύνολο των εγκαταστάσεων ξεπερνά τα 1.200 τετραγωνικά μέτρα, τα οποία περιλαμβάνουν τον θόλο προβολών, διαδραστικούς χώρους, αίθουσες εργαστηρίων, εκθεσιακό χώρο και εκπαιδευτικές αίθουσες.
Μπορείς να μας περιγράψεις τα τμήματα που δραστηριοποιούνται οι επισκέπτες;
Οι επισκέπτες μπορούν να παρακολουθήσουν προβολές στον θόλο, να συμμετέχουν σε διαδραστικά εργαστήρια Φυσικής και Αστρονομίας, να πλοηγηθούν σε εκπαιδευτικές εφαρμογές με επαυξημένη πραγματικότητα και να δουν εκθέματα που σχετίζονται με το Διάστημα, τους πλανήτες και την ιστορία της εξερεύνησης του Σύμπαντος.
Βλέπω μια εντυπωσιακή επιστημονική εφαρμογή σε ολόκληρο τον εσωτερικό χώρο του κυκλικού θόλου. Για να τη μελετήσεις, χρειάζεται, νομίζω, περισσότερο από μια ώρα. Είναι, λέτε, μια προσφορά του Πανεπιστημίου Φρέντερικ. Ποιο είναι το αντικείμενό της; Πολύς ΗΛΙΟΣ είναι απλωμένος παντού! Μπορείτε με λίγα λόγια να μας εξηγήσετε το αντικείμενό της;
Πρόκειται για μια εντυπωσιακή προβολή που εστιάζει στον Ήλιο και τη σημασία του για τη ζωή στη Γη. Δημιουργήθηκε σε συνεργασία με το Τμήμα Μηχανολογίας και Ηλεκτρολογίας του Πανεπιστημίου Φρέντερικ και παρουσιάζει την ηλιακή ενέργεια, την ηλιακή ακτινοβολία, καθώς και φαινόμενα όπως οι ηλιακές καταιγίδες και η αλληλεπίδρασή τους με τη μαγνητόσφαιρα της Γης.
Με ποιους άλλους φορείς και οργανισμούς συνεργάζεστε;
Το Πλανητάριο Κύπρου έχει δημιουργήσει ένα δίκτυο συνεργασιών, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Στην Κύπρο, συνεργαζόμαστε με διάφορα δημόσια και ιδιωτικά πανεπιστήμια, όπως το Πανεπιστήμιο Frederick, καθώς και με επιστημονικά και πολιτιστικά κέντρα. Παράλληλα, συμμετέχουμε σε ευρωπαϊκά προγράμματα και έχουμε αναπτύξει σχέσεις με πλανητάρια και επιστημονικά ιδρύματα του εξωτερικού, με σκοπό την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και την από κοινού διοργάνωση δράσεων, εκθέσεων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
Από τα σχολεία έχετε συνεχή ροή επισκεπτών; Ποιες ηλικίες εκφράζονται με περισσότερο ενθουσιασμό;
Ναι, τα σχολεία αποτελούν μεγάλο μέρος της επισκεψιμότητάς μας. Οι ηλικίες 9–14 είναι ίσως οι πιο εκδηλωτικές, με έντονη περιέργεια και ενθουσιασμό. Ωστόσο, και οι πιο μικρές και οι πιο μεγάλες ηλικίες βρίσκουν πάντα κάτι που θα τις εντυπωσιάσει.
Σκέφτεστε κάποιον καινοτόμο παγκύπριο διαγωνισμό Αστρονομίας;
Απολύτως! Ετοιμάζουμε έναν παγκύπριο διαγωνισμό με τίτλο «Space for Earth: Innovation for a Sustainable Future», ο οποίος θα βασίζεται στη φιλοσοφία STEAM. Ο διαγωνισμός θα καλεί μαθητές και φοιτητές να εμπνευστούν από τις διαστημικές τεχνολογίες και τις επιστημονικές ανακαλύψεις για να προτείνουν λύσεις που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν και στη Γη — από βιώσιμες κατοικίες σε άλλους πλανήτες μέχρι ενεργειακά αποδοτικά συστήματα, καθαρή τεχνολογία, ή ακόμα και καλλιτεχνικές προσεγγίσεις που ευαισθητοποιούν για την κλιματική κρίση. Στόχος μας είναι να δείξουμε πως το Διάστημα δεν είναι μόνο ένα μέσο εξερεύνησης, αλλά και μια πλατφόρμα για καινοτομία προς όφελος της ζωής στη Γη. Θα υπάρχουν ηλικιακές κατηγορίες, διαθεματικές προκλήσεις, και φυσικά, δυνατότητες για πρακτική εφαρμογή, παρουσιάσεις, ακόμα και εκθέσεις των καλύτερων έργων. Ο διαγωνισμός θα έχει διάφορες ηλικιακές κατηγορίες και στόχος μας είναι να ενθαρρύνουμε τη διεπιστημονική σκέψη και τη φαντασία των παιδιών και των νέων. Θέλουμε η Αστρονομία να γίνει εργαλείο έμπνευσης και δημιουργίας.
