Χρεωστικό τιμολόγιο ύψους €67 εκατ. απέστειλαν τα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Υπουργείο Ενέργειας με το οποίο αξιώνουν την επιστροφή της χορηγίας που καταβλήθηκε από τα ευρωπαϊκά ταμεία για την κατασκευή του έργου υποδομής για την έλευση του φυσικού αερίου στο Βασιλικό.
Το Υπουργείο Ενέργειας ενημέρωσε σήμερα για τις εξελίξεις τη Νομική Υπηρεσία, το Υπουργείο Οικονομικών, τη ΔΕΦΑ και την ΕΤΥΦΑ και αναμένει οδηγίες για τα περαιτέρω.
Η διαδικασία ελέγχου ξεκίνησε πριν από 14 περίπου μήνες όταν η Κομισιόν και ο ευρωπαϊκός μηχανισμός χρηματοδότησης CINEA (European Climate, Infrastructure and Environment Executive Agency) ζήτησαν να ενημερωθούν για τις διαδικασίες ανάθεσης και εκτέλεσης της δημόσιας σύμβασης για το τερματικό εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Κύπρο. Είχαν ήδη προηγηθεί:
- Τον Ιανουάριο του 2024 η έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας η οποία κατάγγελλε που επιγραμματικά κατάγγελλε τη μη διασφάλιση επαρκούς ανταγωνισμού, καθώς επίσης παρανομίες και παρατυπίες στη διαδικασία προκήρυξης των προσφορών (Οκτώβριο 2018) και της κατακύρωσης (Αύγουστο 2019), καθώς επίσης σοβαρές καθυστερήσεις και απαιτήσεις από την κινέζικη κοινοπραξία.
- Τον Μάρτιο του 2024 η έναρξη από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) ποινικής έρευνας για διάπραξη τυχόν ποινικών αδικημάτων από την ΕΤΥΦΑ, την κινέζικη κοινοπραξία CPP ή και άλλους εμπλεκόμενους.
- Τον Ιούλιο του 2024 τερματίστηκε οριστικά η σύμβαση μεταξύ ΕΤΥΦΑ και CPP. Τον ίδιο μήνα ο CINEA ενημέρωνε την ΚΔ ότι προχωρούσε σε έρευνα και ζητούσε απαντήσεις. Μία αναμενόμενη εξέλιξη δεδομένου ότι από το μισό δις του κόστους κατασκευής και λειτουργίας του έργου τα €101 εκατ. προέρχονταν από ευρωπαϊκή χρηματοδότηση στο πλαίσιο του Έργου Κοινού Ενδιαφέροντος «Connecting Europe Facility».
Στο μεσοδιάστημα Ιουλίου 2024 και Σεπτεμβρίου 2025 Υπουργείο Ενέργειας και ΕΕ αντάλλαξαν δύο επιστολές, με την ΚΔ να απαντά με πολυσέλιδα επεξηγηματικά σημειώματα στα σημεία ελέγχου του ευρωπαϊκού μηχανισμού χρηματοδότησης.
Εκ του αποτελέσματος ο ευρωπαϊκός μηχανισμός χρηματοδότησης CINEA δεν πείστηκε από τα επιχειρήματα της Κυπριακής Δημοκρατίας και πριν από δύο ημέρες απέστειλε το χρεωστικό τιμολόγιο με το οποίο ζητά την επιστροφή των €67 εκατ. Πρόκειται για το ύψος του ποσού που καταβλήθηκε προς την Κυπριακή Δημοκρατία μέχρι σήμερα έναντι των €101 εκατ. της χορηγίας.
Το τραγελαφικό στην όλη υπόθεση είναι πως σύμφωνα με την έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, η συμμετοχή στο σχήμα της CPP στελεχών που καταδικάστηκαν για δεκασμό και νόθευση διαγωνισμών δημοσίων έργων σε Κύπρο και Ελλάδα, ισοδυναμούσε με αποκλεισμό της από τη διαδικασία των προσφορών για τα έργα υποδομής στο Βασιλικό. Παρόλα αυτά με την παρότρυνση της τότε κυβέρνησης αποφασίστηκε ότι δεν υπήρχε εναλλακτική επιλογή για να έρθει φυσικό αέριο στην Κύπρο κι αν ακυρωνόταν ο διαγωνισμός, θα χάνονταν τα €101 εκατ. από την ΕΕ και θα μετατίθετο για τουλάχιστον πέντε με έξι χρόνια αργότερα η έλευση φυσικού αερίου και τα οφέλη που θα είχε η κυπριακή οικονομία…
Σήμερα ούτε χρηματοδότηση υπάρχει, ούτε φυσικό αέριο ήρθε, αντίθετα έχουμε στα χέρια ένα ημιτελές έργο που δεν γνωρίζουμε την τύχη του, ενώ ο Κύπριος καταναλωτής συνεχίζει να πληρώνει το δεύτερο ακριβότερο ρεύμα στην Ευρώπη με βάση την αγοραστική του δύναμη.
