Ένα τουρκοκυπριακό ορεινό χωριό στο οποίο διαμένουν σήμερα μόνο 40 μόνιμοι κάτοικοι Πάφου είναι το χωριό του Αγίου Νικολάου, σύμφωνα με τον πρόεδρο του κ.σ. Ανδρέα Νεοκλέους, προσθέτοντας πως οι συγχωριανοί του κάνουν αγώνα επιβίωσης. Σε δηλώσεις του στον «Π» ο κ. Νεοκλέους εξέφρασε τη λύπη του για το γεγονός ότι έχουν απορριφθεί δύο βασικά αιτήματα της κοινοτικής αρχής που είναι η συντήρηση του κτηρίου του ιατρικού κέντρου στην κοινότητα, αλλά και η δημιουργία χώρου τύπου πλατείας για τη διοργάνωση διαφόρων πολιτιστικών εκδηλώσεων. Ενδεικτικά είπε, πως για φέτος η διοργάνωση του φεστιβάλ μετά από 10 έτη, που έγινε στις 2 Αυγούστου, πραγματοποιήθηκε στον κεντρικό δρόμο, μέσα στην άσφαλτο κι όμως υπήρχαν κοντά στα 300 άτομα στην εκδήλωση.
Το κτήριο του ιατρικού κέντρου, συνέχισε ο κ. Νεοκλέους, χρήζει άμεσης συντήρησης, αφού από τα παράθυρα που έχουν παλαιώσει στάζουν νερά, με τον χειμώνα λόγω και του τσουχτερού κρύου, αφού η κοινότητα του βρίσκεται σε υψόμετρο των 740 μέτρων, η κατάσταση επιβαρύνεται.
Το κ.σ. Αγίου Νικολάου συνέχισε, η Επαρχιακή Διοίκηση και η Υπηρεσία Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών προχώρησαν σε εκτίμηση του κόστους συντήρησης του ιατρικού κέντρου, το οποίο ανέρχεται σε 16χιλ. ευρώ. Ωστόσο το αίτημά τους απορρίφθηκε, όπως και το έργο της δημιουργίας χώρου πλατείας. Η απάντηση από το Υπουργείο Εσωτερικών για τη δημιουργία χώρου συνέχισε, ήταν ότι «μετά από απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου το αίτημά τους απορρίπτεται γιατί στον πλατειακό χώρο βρίσκεται αργάκι».
Ιατρικό κέντρο
Όσον αφορά το ιατρικό κέντρο η διευθύντρια της Υπηρεσίας Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών, τους απάντησε ότι το αίτημά τους απορρίπτεται γιατί δεν είναι πολιτική της υπηρεσίας της να συντηρεί ιατρικά κέντρα. Πρόσθεσε επίσης πως αν και ο νεοεκλεγείς κοινοτάρχης προσπαθεί να κρατήσει τη ζωή στην κοινότητα του, ωστόσο οι αρμόδιοι είπε χαρακτηριστικά «τους κόβουν την όρεξη».
Ο ίδιος εγκαταστάθηκε μετά το 1974 και την αποστράτευσή του στον Άγιο Νικόλαο. Είναι, όπως είπε, συνταξιούχος αστυνομικός και υπηρέτησε στις αστυνομικές διευθύνσεις Λάρνακας και Λεμεσού. Τα σκορπισμένα σπίτια του οικισμού, συνέχισε ο κοινοτάρχης, είναι περιστοιχισμένα με το πράσινο των οπωροφόρων, ακόμα και των πλατανιών, των πεύκων και των κυπαρισσιών και προδίδουν τη σχετική ευημερία που επιτυγχάνεται χάρη στην ειδική καλλιέργεια των αμπελιών και τις αρδευόμενες φυτείες των οπωροφόρων.
Το χωριό
Παρά το ότι το χωριό δεν βρίσκεται σημειωμένο σε παλαιούς χάρτες, μνημονεύεται σε χειρόγραφο της περιόδου της Βενετοκρατίας, ως ένα εκ των χωριών του διαμερίσματος Μαμωνιών (Mamognia). Φαίνεται ότι μάλλον θα είχε ιδρυθεί κατά τα βυζαντινά χρόνια. Είναι μεταξύ των πολλών χωριών της Κύπρου που σταδιακά εκτουρκίστηκαν κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, διατηρώντας όμως την αρχική αγιολογική ονομασία τους. Οι Άγγλοι συνέβαλαν στον εκτουρκισμό του, βοηθώντας στην ίδρυση τουρκικού σχολείου στο χωριό κατά τις αρχές του 20ού αιώνα. Αργότερα οι Τουρκοκύπριοι μετονόμασαν το χωριό σε Esentepe (= ανεμοδαρμένο χωριό). Την ονομασία αυτή δίνουν σήμερα οι Τούρκοι στο κατεχόμενο χωριό Άγιος Αμβρόσιος της επαρχίας Κερύνειας, στο οποίο μεταφέρθηκαν κι εγκαταστάθηκαν το 1975 οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι του Αγίου Νικολάου.
Η περιοχή του χωριού χαρακτηρίζεται από τραχιά και ορεινή τοπογραφία. Στα ανατολικά του οικισμού το υψόμετρο φθάνει τα 1.050 μέτρα. Το τοπίο είναι διαμελισμένο από τους πολυάριθμους παραποτάμους του Διαρίζου που ρέουν στην περιοχή. Πάνω στο τοπίο των αποστρογγυλωμένων λόφων με τα ασβεστούχα εδάφη, καλλιεργούνται κυρίως τα αμπέλια (οινοποιήσιμα), καθώς και οπωροφόρα στις αρδευόμενες περιοχές (μηλιές, αχλαδιές, ροδακινιές, δαμασκηνιές και βερικοκιές). Πολύ μικρές εκτάσεις καλλιεργούνται με σιτηρά, αμυγδαλιές και λαχανικά. Ο Άγιος Νικόλαος περιλαμβάνεται στη γεωγραφική περιφέρεια των αμπελοχωριών, που εκτείνεται από τη Λάνια στα ανατολικά μέχρι τις Αρόδες στα δυτικά. Σύμφωνα με την απογραφή των αμπελώνων του 1971, ο Άγιος Νικόλαος είναι ένα από τα μεγάλα αμπελοχώρια (σε καλλιεργήσιμη έκταση) της Κύπρου. Η κυριότερη ποικιλία των σταφυλιών είναι το ντόπιο μαύρο και πολύ λίγη ποσότητα των ποικιλιών σουλτανίνη και ξυνιστέρι. Από τα μαύρα σταφύλια κατασκευάζεται και σχετικά μεγάλη ποσότητα σταφίδας. Μια πολύ μεγάλη έκταση του χωριού είναι ακαλλιέργητη και καταλαμβάνεται από το κρατικό δάσος της Πάφου. Η κτηνοτροφία δεν ήταν ιδιαίτερα ανεπτυγμένη στο χωριό. Το χωριό ενώνεται με τον παραλιακό δρόμο Πάφου-Λεμεσού, στα νότια της Τίμης, με έναν δρόμο που ακολουθεί την κοιλάδα του ποταμού Διαρίζου. Ο Διαρίζος που πηγάζει από τα βουνά του Τροόδους, άνοιξε μια βαθιά κοιλάδα, σύμφωνα με τον κ. Νεοκλέους στ’ αριστερά του Αγίου Νικολάου. Ακόμη το χωριό ενώνεται με τη Λεμεσό μέσω Άρσους και Μαλλιάς.
40 κάτοικοι
Τα σκορπισμένα σπίτια του οικισμού είναι περιστοιχισμένα με το πράσινο των οπωροφόρων, ακόμα και των πλατανιών, των πεύκων και των κυπαρισσιών και προδίδουν τη σχετική ευημερία που επιτυγχάνεται χάρη στην ειδική καλλιέργεια των αμπελιών και τις αρδευόμενες φυτείες των οπωροφόρων. Οι 40 κάτοικοι που διαμένουν σήμερα στην κοινότητα είπε, είναι πρόσφυγες και κατάγονται από το χωριό Γαληνή, στο οποίο διέμεναν κάποτε πάνω από 1.000 κάτοικοι. Από τους 40 κατοίκους συνέχισε, οι περισσότεροι είναι συνταξιούχοι αλλά υπάρχουν κάποιοι νέοι οι οποίοι ασχολούνται με τη γεωργία, με αμπέλια και οπωροφόρα. Πρόσθεσε ωστόσο πως το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το νερό που τους στέλνουν με τουρμπίνες από την κοιλάδα του Διαρίζου. Παρ' όλες τις υποσχέσεις τόνισε, όταν έγινε το φράγμα της Αρμίνου, και ότι θα τους παραχωρούνταν αρκετό νερό για τις καλλιέργειες εντούτοις, τους παρέχουν πολύ λίγο νερό με αποτέλεσμα ο κόσμος να αγανακτεί λόγω της έλλειψης νερού. Είπε ακόμη, πως ο Άγιος Νικόλαος είναι από τα μεγάλα αμπελοχώρια σε καλλιεργήσιμη γη της Κύπρου. Επεσήμανε ωστόσο πως μια μεγάλη έκταση του χωριού είναι ακαλλιέργητη και καταλαμβάνεται από το κρατικό δάσος της Πάφου, σημειώνοντας παράλληλα πως και η κτηνοτροφία είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένη στο χωριό. Επίσης παράγουν νεκταρίνια και μήλα. Δυστυχώς, παρατήρησε τα τελευταία χρόνια λόγω και της ανομβρίας πάνε για να καταστραφούν οι καλλιέργειες των γεωργών της κοινότητάς του.
Στον Άγιο Νικόλαο είπε ο κοινοτάρχης στεγάζεται και ο Δασικός Σταθμός του Αγίου Νικολάου που απασχολεί γύρω στους τριάντα δασοπυροσβέστες μαζί με τους δασοφύλακες, προσθέτοντας πως η συνεργασία μαζί τους είναι άψογη.
Το μεσαιωνικό γεφύρι του Τζιελεφού
Σύμφωνα με τον κ. Νεοκλέους το μεσαιωνικό γεφύρι του Τζιελεφού, που πρόκειται για πέτρινο γεφύρι βρίσκεται σε μια ειδυλλιακή τοποθεσία και είναι το μεγαλύτερο πέτρινο μεσαιωνικό γεφύρι στην Κύπρο. Πρόσθεσε πως αυτό βρίσκεται μερικά χιλιόμετρα, έξι κατ’ ακρίβεια από το χωριό Άγιος Νικόλαος, και σε υψόμετρο 440 μέτρων στο δάσος Πάφου. Αυτό συνέχισε, είναι κτισμένο πάνω στον ποταμό Διαρίζο που τροφοδοτεί τον φράκτη της Αρμίνου ο οποίος βρίσκεται λίγο πιο κάτω. Στην περιοχή επικρατεί πυκνόφυτη βλάστηση που σου καθηλώνει το βλέμμα. Σύμφωνα με τον κοινοτάρχη του Αγίου Νικολάου τα χαρακτηριστικά του μεσαιωνικού γεφυριού είναι το μεγάλος ύψος από την κοίτη του ποταμού, και το μικρό πλάτος του οδοστρώματος.
Βράχοι των Χασαμπουλιών
Πόλο έλξης και σημαντικό μνημείο της φύσης και του θρύλου του τόπου μας αποτελούν οι βράχοι των Χασαμπουλιών που βρίσκονται κάτω ακριβώς από το χωριό Τραχυπέδουλα και λίγο μετά το χωριό Μαμώνια. Ωστόσο, το μνημείο της φύσης το συναντά κανείς πριν επισκεφτεί την κοινότητα του Αγίου Νικολάου. Πλήθος επισκεπτών ιδιαίτερα τα Σαββατοκύριακα επισκέπτονται το μέρος, το βραχώδες τοπίο προκειμένου να συναντήσουν και να απαθανατίσουν τους δύο πελώριους βράχους που είναι σαν να αγκαλιάζονται μεταξύ τους. Οι δύο βράχοι αφήνουν ένα στενό περασματάκι για να συνεχίσει ο επισκέπτης την πορεία του, μέσα σε ένα μαγευτικό περιβάλλον. Στους κατοίκους της περιοχής ο βράχος αυτός είναι γνωστός ως «Κουρτελόροτσος» και με την πάροδο του χρόνου η λαϊκή παράδοση και ο μύθος τους απέδωσε την ονομασία βράχοι των Χασαμπουλιών. Οι βράχοι αποτελούν πηγή έμπνευσης για ανθρώπους της τέχνης, του φωτογραφικού φακού και λαϊκούς ποιητές. Αυτοί προκαλούν δέος και είναι χώρος ενεργειακός ενώ το άγγιγμά τους σε μεταφέρει σε άλλες εποχές και στους θρύλους που έχουν ειπωθεί γι' αυτούς.
Τι λέει η παράδοση
Σύμφωνα με την παράδοση στους δύο πελώριους βράχους κρύβονταν τα χασαμπουλιά μια συμμορία τριών αδελφών που έκλεβε ή σκότωνε τους περαστικούς. Η συμμορία του Χασάνη, του Μεχμέτη και του Χουσεΐν, των τριών αδελφών που τρομοκρατούσαν τα χωριά του Διαρίζου με τους φόνους, τους βιασμούς αλλά και τις ληστείες. Περί τα τέλη του 19ου αιώνα εξοντώθηκε η συμμορία από τους αστυνομικούς διευκολύνοντας έτσι το πέρασμα Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων χωρίς να κινδυνεύουν.
