Ποσό ύψους €196 εκατ. θα δαπανήσει το Υπουργείο Γεωργίας κατά το έτος 2026 για να μην διψάσουμε. Θα διατεθεί για την υλοποίηση των μέτρων που αποφάσισε το Υπουργικό Συμβούλιο, με στόχο την αντιμετώπιση του υδατικού προβλήματος, το οποίο εντάθηκε λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας.
Η Βουλή ενημερώθηκε για τα μέτρα που δρομολογούνται με σημείωμα που απέστειλε χθες το Υπουργείο Γεωργίας ενόψει της συζήτησης του προϋπολογισμού του για το έτος 2026 ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών, την ερχόμενη Δευτέρα.
Ειδικότερα, εντός του 2026 θα εφαρμοστούν οι ακόλουθες δράσεις για την αντιμετώπιση του υδατικού προβλήματος:
1 Θα δαπανηθεί το μεγαλύτερο ποσό που έχει εγκριθεί ποτέ για το κόστος παραγωγής αφαλατωμένου νερού, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες ύδρευσης. Το νερό αυτό θα παράγεται από:
Τις πέντε μόνιμες μονάδες αφαλάτωσης Πάφου, Επισκοπής, Βασιλικού, Λάρνακας και Δεκέλειας, συνολικής δυναμικότητας 235.000 κυβικών μέτρων νερού ημερησίως.
Τις τέσσερις κινητές μονάδες αφαλάτωσης, που εγκαταστάθηκαν σε Μονή και Κισσόνεργα ή βρίσκονται υπό κατασκευή και θα λειτουργήσουν στις αρχές του 2026 (Γαρύλλης και Λιμάνι Λεμεσού), συνολικής δυναμικότητας 47.000 κυβικών μέτρων νερού ημερησίως.
Τις τρεις κινητές μονάδες αφαλάτωσης που βρίσκονται στο στάδιο υλοποίησης και αναμένεται να λειτουργήσουν εντός του 2026 (Επισκοπή, Βασιλικός, Επαρχία Αμμοχώστου), συνολικής δυναμικότητας 30.000 κυβικών μέτρων νερού ημερησίως.
Την εγκατάσταση μικρών ιδιωτικών μονάδων αφαλάτωσης σε ξενοδοχειακές μονάδες, μέσω Σχεδίου Χορηγιών που ενέκρινε το Υπουργικό Συμβούλιο, με στόχο να καλύψουν τις ανάγκες τους σε νερό χωρίς να επιβαρύνουν τα κυβερνητικά συστήματα υδατοπρομήθειας.
2 Κρατική χρηματοδότηση έργων μείωσης απωλειών νερού στους Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης (ΕΟΑ) και σε κοινότητες. Οι απώλειες νερού από βλάβες, λόγω του πεπαλαιωμένου δικτύου ύδρευσης, ανέρχονται σε χιλιάδες τόνους ετησίως. Παράλληλα, θα συνεχιστεί η υλοποίηση του έργου «Μείωση των απωλειών νερού και συμμόρφωση με την Οδηγία για το Πόσιμο Νερό», το οποίο χρηματοδοτείται από την ΕΕ, κατόπιν πρότασης του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ). Η σύμβαση αναμένεται να αποφέρει σημαντικά οφέλη, καθώς ανάμεσα στους όρους εντολής περιλαμβάνονται οι εξής δράσεις: Εκτίμηση των επιπέδων διαρροής νερού στα δίκτυα ύδρευσης του ΤΑΥ και των ΕΟΑ και υπολογισμό των απωλειών για τα δίκτυα των κοινοτήτων που δεν έχουν ακόμη ενταχθεί στους ΕΟΑ.
3 Θεσμικές δράσεις για τη βελτιστοποίηση του τομέα διαχείρισης των υδάτινων πόρων, όπως:
Ενισχυμένη εκστρατεία διαφώτισης και ενημέρωσης του κοινού, με σκοπό τη μείωση της κατανάλωσης νερού.
Ολοκλήρωση της Μελέτης Αναθεώρησης Υδατικής Πολιτικής, η οποία έχει ως στόχο την πρόβλεψη των μελλοντικών αναγκών σε νερό με χρονικό ορίζοντα το 2050, ώστε να προταθούν κατάλληλα έργα και μέτρα διαχείρισης.
Ολοκλήρωση της Μελέτης Τιμολογιακής Πολιτικής, η οποία αναμένεται να προτείνει τη διαμόρφωση του κρατικού τιμολογίου πώλησης νερού, με σκοπό την ανάκτηση του κόστους παραγωγής και διανομής ύδατος για όλες τις χρήσεις, στο μέγιστο δυνατό βαθμό. Η τιμολογιακή πολιτική θεωρείται ένα από τα βασικά εργαλεία για την εξοικονόμηση και την αποτελεσματική χρήση του νερού.
4 Βιώσιμη ανάπτυξη των υδάτινων πόρων για την κάλυψη των αναγκών μέσα από την κατασκευή, αναβάθμιση και βελτίωση έργων υποδομής στους τομείς της ύδρευσης, άρδευσης, αποχέτευσης λυμάτων και αξιοποίησης ανακτημένου νερού. Τα σημαντικότερα έργα υποδομής που θα ξεκινήσουν εντός του 2026 είναι:
Αντλιοστάσιο Κοφίνου, η κατασκευή του οποίου θα ολοκληρώσει τη Φάση Α του Υδατικού Έργου Βασιλικός – Λευκωσία.
Εγκατάσταση συνδεδεμένου δικτύου φωτοβολταϊκών ενεργειακών συστημάτων σε σταθμούς επεξεργασίας και άντλησης νερού.
Αποχετευτικό Σύστημα Πόλης Χρυσοχούς.
5 Θα συνεχιστεί η υλοποίηση μεγάλων υδατικών έργων, όπως:
Τα έργα «Βασιλικός – Λευκωσία» και «Κοκκινόκρεμμος», συνολικού προϋπολογισμού €102 εκατ., με στόχο την ενίσχυση της ασφάλειας υδροδότησης των περιοχών Λευκωσίας και ελεύθερης Αμμοχώστου.
Το έργο χρήσης ανακτημένου νερού στη Λάρνακα.
Τα αντιπλημμυρικά φράγματα Αραδίππου.
Η αντικατάσταση του αγωγού Χοιροκοιτίας – Αμμοχώστου (Φάση Α).
Η αναβάθμιση των Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Νερού (Διυλιστηρίων).
Η εγκατάσταση Συστήματος Παρακολούθησης και Ελέγχου του δικτύου του ΤΑΥ.
Τα αποχετευτικά συστήματα στο Σύμπλεγμα Σολέας και η Γ΄ Φάση του Αποχετευτικού Συστήματος της Λάρνακας.
6 Για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκαλεί η λειψυδρία στις κοινότητες και στη γεωργία, προωθούνται σημαντικά έργα ενίσχυσης της αγροτικής υπαίθρου, τόσο για σκοπούς άρδευσης όσο και ύδρευσης, όπως:
- Συνέχιση εργασιών για την ολοκλήρωση των αρδευτικών δικτύων στο Αρδευτικό Έργο Σολέας.
- Αναβάθμιση υφιστάμενων αρδευτικών έργων του ΤΑΥ, όπως των δικτύων στα Κοκκινοχώρια, στη Λάρνακα, στο Ακρωτήρι, στη Γερμασόγεια και στην Πάφο.
- Έργα αξιοποίησης γεωτρήσεων για σκοπούς ύδρευσης σε κοινότητες.
- Έργα αντικατάστασης αγωγών υδατοπρομήθειας και κατασκευής νέων υδατοδεξαμενών σε κοινότητες.
- Ανόρυξη γεωτρήσεων για ύδρευση κοινοτήτων εκτός κεντρικών υδατικών δικτύων.
7 Προωθούνται νέα αναπτυξιακά έργα που βρίσκονται στο στάδιο του προγραμματισμού. Στον προϋπολογισμό του 2026 περιλαμβάνονται δαπάνες για την υλοποίηση των προπαρασκευαστικών μελετών με σκοπό την ωρίμανση και την τελική έγκρισή τους για υλοποίηση. Τα σημαντικότερα από τα υπό προγραμματισμό έργα είναι τα ακόλουθα:
Νέα μόνιμη Μονάδα Αφαλάτωσης στην Ανατολική Λεμεσό, για την κάλυψη των συνολικών αναγκών ύδρευσης της αστικής Λεμεσού.
Νέα μόνιμη Μονάδα Αφαλάτωσης στη Δεκέλεια, για αντικατάσταση της υφιστάμενης και αύξηση της δυναμικότητάς της, με στόχο την κάλυψη των αναγκών της ελεύθερης Αμμοχώστου.
Αρδευτικό Έργο στην Κοιλάδα Διαρίζου.
Αρδευτικά έργα για την ικανοποίηση των αναγκών της Δυτικής Λευκωσίας.
Έργα επέκτασης χρήσης ανακτημένου νερού, που παράγεται από αστικούς Σταθμούς Επεξεργασίας Λυμάτων.
8 Πέραν του αναπτυξιακού προσανατολισμού, στον προϋπολογισμό του 2026 περιλαμβάνονται αυξημένες δαπάνες που αφορούν τα έξοδα λειτουργίας και συντήρησης των υφιστάμενων υποδομών που διαχειρίζεται το ΤΑΥ, όπως:
- Υλοποίηση προγράμματος εντατικής συντήρησης και αποκατάστασης βλαβών στα φράγματα.
- Λειτουργία και συντήρηση διυλιστηρίων.
- Λειτουργία και συντήρηση κεντρικών αγωγών μεταφοράς νερού ύδρευσης, άρδευσης και ανακτημένου νερού, μήκους εκατοντάδων χιλιομέτρων σε όλη την Κύπρο.
