Πλούσιο είναι το παρασκήνιο από το νέο διπλωματικό επεισόδιο στη Λιβύη και τον «εγκλωβισμό» των Ευρωπαίων στο αεροδρόμιο της Βεγγάζης. Το καθεστώς Χαφτάρ, σε μια πρωτοφανή και προκλητική ενέργεια, εκδίωξε από την ανατολική Λιβύη ως «ανεπιθύμητα πρόσωπα» τους εκπροσώπους της Ε.Ε., μεταξύ αυτών και τον Έλληνα υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου, Θάνο Πλεύρη.
Τα αεροσκάφη που μετέφεραν τον Ευρωπαίο Επίτροπο Μετανάστευσης, Μάγκνους Μπρούνερ, καθώς και τους υπουργούς Ιταλίας, Ελλάδας και Μάλτας, προσγειώθηκαν από την Τρίπολη κανονικά στο διεθνές αεροδρόμιο της Βεγγάζης. Καθώς αποβιβάστηκαν, οδηγήθηκαν στον VIP χώρο του αεροδρομίου, όπως ορίζει το διπλωματικό πρωτόκολλο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το κλίμα στην αρχή φαινόταν καλό χωρίς να μπορεί κανείς να αντιληφθεί την συνέχεια. Η προγραμματισμένη συνάντηση θα πραγματοποιούνταν μεταξύ του στρατάρχη Χαφτάρ, των εννέα συμβούλων του και των εννέα ευρωπαίων αξιωματούχων, μεταξύ των οποίων ο Μάγκνους Μπρούνερ και η πολυμελής ομάδα του, ο Θάνος Πλεύρης και οι Υπουργοί Εσωτερικών Ιταλίας -Μάλτας , Ματέο Πιαντεντόζι και Μπάιρον Καμιλέρι αντίστοιχα.
Σε πρώτο βήμα, ο στρατάρχης Χαφτάρ απαίτησε να αλλάξει ο προγραμματισμός και οι συνομιλίες να πραγματοποιηθούν μεταξύ των δικών του Υπουργών με τους Ευρωπαίους αντίστοιχα.
Αυτό έθεσε μείζον ζήτημα στις Βρυξέλλες, οι οποίες αναγνωρίζουν ως νόμιμη Κυβέρνηση, την Κυβέρνηση της Τρίπολης και όχι της Βεγγάζης και άρα ο Επίτροπος δεν θα μπορούσε να συναντήσει Υπουργούς από μία κυβέρνηση που δεν αναγνωρίζει η Ένωση.
«Εγώ έχω έρθει να δω τον Στρατάρχη Χαφτάρ», φέρεται να απαντούσε ο Επίτροπος Μετανάστευσης της Ε.Ε.
Ο Χαφτάρ δεν έμεινε όμως εκεί. Αποφάσισε να δυσκολέψει περαιτέρω τον Ευρωπαίο Επίτροπο, ο οποίος θεωρείται εξαιρετικά διαλλακτικός, λέγοντας πώς «δεν θέλει καμία συζήτηση».
Από την πλευρά του, ο Μάγκνους Μπρούνερ φέρεται να επαναλάμβανε συνεχώς πώς η συνάντηση ήταν σχεδιασμένη αυστηρά με τον ίδιο τον στρατάρχη Χαφτάρ καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών δεν αναγνωρίζουν την κυβέρνηση της Βεγγάζης αλλά την μεταβατική κυβέρνηση της Τρίπολης, της οποίας η θητεία βέβαια έχει λήξει, υπό τον Αμπντουλχαμίντ Ντμπεϊμπά.
Μία ώρα διαπραγματεύσεων στο αεροδρόμιο
Η όλη διαδικασία με τα μηνύματα πίσω - μπρος κράτησε περίπου μία ώρα στο αεροδρόμιο της Βεγγάζης, ώσπου σε μία κίνηση στρατηγικής ο Επίτροπος Μπρουνέρ φέρεται να δέχθηκε να συναντήσει τον Χαφτάρ λέγοντας «και ας έχει μαζί του όποιον θέλει».
Η πλευρά Χαφτάρ πιθανότατα εκτιμούν πηγές, δεν περίμενε μία τέτοια κίνηση και αποφάσισε να δυναμιτίσει την κατάσταση και να εκδιώξει όλη την αποστολή.
Ο ισχυρός άνδρας που ελέγχει την Ανατολική Λιβύη συνεπώς και τη λιβυκή Βουλή, ακύρωσε εντελώς την συνάντηση. Ύστερα, ακολούθησε η ανακοίνωση από την κυβέρνηση της Βεγγάζης,την οποία υπογράφει ο Πρωθυπουργός της λιβυκής κυβέρνησης, Οσάμα Σαάντ Χάμαντ, χαρακτηρίζοντας τους Ευρωπαίους αξιωματούχους ως «ανεπιθύμητα πρόσωπα» καλώντας τους να αποχωρήσουν από τη χώρα.
Η κυβέρνηση της Ανατολικής Λιβύης κατήγγειλε τους υπουργούς Ελλάδας, Ιταλίας, Μάλτας, καθώς και τον Ευρωπαίο Επίτροπο Μετανάστευσης, Μάγκνους Μπρούνερ, για «κατάφωρη παραβίαση της λιβυκής κυριαρχίας και της διπλωματικής δεοντολογίας», ακυρώνοντας αιφνιδιαστικά την προγραμματισμένη επίσκεψή τους.
Τι λένε Μάλτα και Ιταλία
Πηγές του Ιταλικού Υπουργείου Εσωτερικών ισχυρίζονται πως «υπήρξε μια παρεξήγηση σχετικά με το πρωτόκολλο, την οποία δεν διαχειρίστηκε η ιταλική αντιπροσωπεία και η οποία οδήγησε στη διακοπή της ευρωπαϊκής αποστολής. Επιπλέον, το πρόβλημα δεν αφορούσε ποτέ την ιταλική συνιστώσα της αποστολής, ούτε τις διμερείς σχέσεις με την Ιταλία» υπογραμμίζουν.
Επιστρέφοντας στη Μάλτα ο Μαλτέζος Υπ. Εσωτερικών Μπάιρον Καμιλέρι δήλωσε πως «δυστυχώς, η συνάντηση που είχε προγραμματιστεί στη Βεγγάζη ακυρώθηκε λόγω ενός ζητήματος πρωτοκόλλου μεταξύ των τοπικών αρχών και της Πρεσβείας της ΕΕ στη Λιβύη».
Οι εκτιμήσεις της Αθήνας
Η πρώτη εκτίμηση σε σχέση με το διπλωματικό ατόπημα από τον ισχυρό άνδρα της ανατολικής Λιβύης είναι πώς πρόκειται για μία κίνηση προς την Ευρώπη προκειμένου να «κερδίσει» την πολιτική αναγνώριση, καθώς η ευρωπαϊκή αντιπροσωπεία αποφάσισε να επισκεφθεί πρώτα την Τρίπολη και την κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας της Λιβύης.
Μια επιπρόσθετη ανάγνωση σε σχέση με την απρόβλεπτη απόφαση του στρατάρχη Χαφτάρ, είναι πώς θα συνεχιστεί το παζάρι για τα χρήματα. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με πληροφορίες πίσω στη Βεγγάζη, έμειναν τεχνικά κλιμάκια με στόχο να ξεκινήσουν κάποιες συζητήσεις.
Η θέση της Αθήνας στο παζάρι Χαφτάρ
Η ελληνική πλευρά δεν επιθυμεί να ανεβάσει τους τόνους απέναντι στην Βεγγάζη για δύο λόγους.
Πρώτον, γιατί οι αυξημένες μεταναστευτικές ροές σημειώνονται από την Ανατολική Λιβύη προς την Κρήτη. Παράλληλα, εκτιμά πώς οι παραφωνίες του στρατάρχη Χαφτάρ αφορούν τις Βρυξέλλες. Eκτιμάται, πώς ο λιβυκός «τσαμπουκάς» είχε ως παραλήπτη των Ευρωπαίο Επίτροπο, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση αναγνωρίζει την κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας της Τρίπολης, αλλά όχι της Βεγγάζης επισήμως.
Δεύτερον, η Αθήνα θεωρεί πώς υπάρχουν γέφυρες με την Ανατολική Λιβύη και την πλευρά Χαφτάρ ύστερα και από την συνάντηση του επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας, Γιώργου Γεραπετρίτη την περασμένη Κυριακή. Σε αυτό το πλαίσιο δεν θέλουν η συγκεκριμένη ανοιχτή γραμμή των δύο πλευρών να κοπεί, καθώς εκτιμούν πώς μπορεί να υπάρξει μία συνεννόηση και να πραγματοποιηθεί μία μερική ανάσχεση των μεταναστευτικών ροών.
Το γεγονός ότι η Λιβύη είναι κομμένη στα δύο, με την κυβέρνηση Ντμπεϊμπά να ελέγχει τη δυτική πλευρά και τον στρατάρχη Χαφτάρ την ανατολική, καθιστά δύσκολη την υπογραφή συμφωνίας με την ΕΕ όπως έγινε με την Αίγυπτο.
Στο Μαξίμου ο Θάνος Πλεύρης
Λίγο μετά τις 19:00 χθες το βράδυ, ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου επέστρεψε στην Ελλάδα και ενημέρωσε τηλεφωνικά, αναλυτικά τον Πρωθυπουργό για όλα όσα συνέβησαν.
Σήμερα λαμβάνονται οι κρίσιμες αποφάσεις στο Μαξίμου για τις επόμενες κινήσεις της Αθήνας, η οποία έχει κάθε αφορμή για να σκληρύνει περαιτέρω την στάση της. Στις 12:00 τον Πρωθυπουργό θα δει ο Θάνος Πλεύρης, σε ένα ραντεβού που μπορεί να ήταν προγραμματισμένο, όμως πλέον παίρνει άλλη τροπή.
Tο παρασκήνιο των επαφών με τη Δυτική Λιβύη
Το περιστατικό με τον στρατάρχη Χαφτάρ έρχεται σε μία χρονική στιγμή που η Ε.Ε. επιχειρεί να ενισχύσει τη συνεργασία της με τη Λιβύη στο πεδίο της μετανάστευσης και της ασφάλειας. Νωρίτερα, η ευρωπαϊκή αποστολή συναντήθηκε στην Τρίπολη με τον επικεφαλής της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας, Ντμπεϊμπά, στέλνοντας μήνυμα ότι η σημερινή κατάσταση με τις μεταναστευτικές ροές από τη Λιβύη δεν μπορεί να συνεχιστεί.
Η συνάντηση με τους ευρωπαίους αξιωματούχους πραγματοποιήθηκε σε πολύ καλό κλίμα. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, η πλευρά της Τρίπολης ήταν πολύ καλά προετοιμασμένη. Υπήρχε μία οργανωμένη παρουσίαση για το πώς θα μπορούσε να μειωθούν οι μεταναστευτικές ροές δίνοντας στοιχεία όπως λόγου χάρη πώς εκείνη τη στιγμή σε λιβυκό έδαφος βρίσκονταν περίπου 3-4 εκατομμύρια μετανάστες.
Η κυβέρνηση Ντμπείμπα εκδήλωσε την πρόθεσή της για δημιουργία κέντρων φύλαξης στο έδαφος της στο μοντέλο που έχει εφαρμοστεί στην Αίγυπτο και στην Τουρκία στο παρελθόν, αρκεί να λάβει τεχνογνωσία από την Ευρωπαϊκή Ένωση για τη φύλαξη συνόρων αλλά και για το πώς να χρησιμοποιήσουν drones.
Από το τραπέζι δεν έλειπε και το αίτημα για χρηματοδότηση από την πλευρά των Βρυξελλών, κάτι που προφανώς θέλει και ο στρατάρχης Χαφτάρ, αλλά επιχείρησε να το συνδυάσει και με μία πολιτική επιρροή.
Τα νέα μέτρα της κυβέρνησης
Η κυβέρνηση προκειμένου να μην παγιωθεί η νέα μεταναστευτική οδός από την Ανατολική Λιβύη εξετάζει νέα πιο σκληρά μέτρα, όπως τη δημιουργία κλειστών κέντρων κράτησης στην Κρήτη, τα οποία θα λειτουργούν σαν «φυλακές». Θα τους φορούν χειροπέδες και θα δεσμεύονται τα κινητά. Η διάθεση της Αθήνας είναι σε επικοινωνιακό επίπεδο να στείλει ένα ξεκάθαρο μήνυμα προκειμένου να κλείσει η κάνουλα. Δεύτερον, εξετάζεται η αναστολή χορήγησης ασύλου για ένα διάστημα.
Υπενθυμίζεται πώς ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Θάνος Πλεύρης δήλωσε ότι σταματάει η χορήγηση ασύλου σε μουσουλμάνους από την Συρία. Επίσης, αναφέρθηκε στην ανάγκη τροποποίησης του ευρωπαϊκού πλαισίου επιστροφών ώστε να καταστεί πιο αποτελεσματικό. Επίσης έχει ήδη ενημερώσει σχετικά τον Ευρωπαίο Επίτροπο.
Σύντομα θα τεθεί σε διαβούλευση νέο νομοσχέδιο, που επεξεργάστηκε ο προκάτοχός του Μάκης Βορίδης, το οποίο προβλέπει μεταξύ άλλων την πλήρη κατάργηση κάθε δυνατότητας νομιμοποίησης όσων δεν δικαιούνται άσυλο. Η παραμονή στη χώρα καθίσταται ποινικό αδίκημα και όποιος καταδικαστεί θα οδηγείται άμεσα στη φυλακή, με μοναδική δυνατότητα εξόδου τη συνεργασία για επιστροφή στη χώρα προέλευσης. Εξορθολογίζεται επίσης η διαδικασία των μεταγενέστερων αιτήσεων ασύλου, προκειμένου να περιοριστεί η κατάχρηση που παρατηρείται.
Πηγή: cnn.gr
