Μπορεί το προσδόκιμο ζωής να έχει αυξηθεί στην εποχή μας, όμως λίγοι γιορτάζουν τα 100ά τους γενέθλια. Οι λόγοι παραμένουν μυστήριο για τους επιστήμονες. Νέα έρευνα ωστόσο, αποκαλύπτει έναν παράγοντα που μπορεί να είναι το κλειδί για τη μακροζωία των αιωνόβιων.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά σε άρθρο της στο The Conversation η αναπληρώτρια καθηγήτρια Επιδημιολογίας στο Ινστιτούτο Karolinska της Σουηδίας Karin Modig, η οποία διενήργησε δύο μελέτες με τους συνεργάτες της, «Οι άνθρωποι που ζουν μέχρι τα 100 φαίνεται να διαθέτουν την υπεράνθρωπη ικανότητα να αποφεύγουν τις ασθένειες».
Ειδικότερα, οι δύο πρόσφατες έρευνες διαπίστωσαν ότι οι αιωνόβιοι υποφέρουν από λιγότερες παθήσεις συνολικά, ότι τις αναπτύσσουν πιο αργά, ενώ είναι λιγότερο πιθανό να εμφανίσουν θανατηφόρες ασθένειες σε σύγκριση με άτομα που ζουν λιγότερο.
Η πρώτη μελέτη δημοσιεύτηκε το 2024 στο περιοδικό GeroScience. Βασίστηκε σε εθνικά μητρώα υγείας και εξέτασε το ιστορικό 170.787 ατόμων άνω των 60 ετών, που γεννήθηκαν μεταξύ 1912 και 1922 στη Στοκχόλμη.
Οι ερευνητές παρακολούθησαν την πορεία των ανθρώπων αυτών από το 1972 έως το 2022, λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία θανάτου, καθώς και προβλήματα υγείας όπως εγκεφαλικό επεισόδιο, έμφραγμα του μυοκαρδίου, κάταγμα ισχίου και διάφορες μορφές καρκίνου.
Οι αιωνόβιοι βρέθηκαν να έχουν χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης όλων των παθήσεων εκτός από τα κατάγματα ισχίου, γεγονός που υποδηλώνει ότι μπορούν να καθυστερήσουν και να αποφύγουν πολλές σημαντικές ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία, αντί (να προσβάλλονται και) να επιβιώνουν από αυτές.
Ακολούθησε δεύτερη μελέτη που διεξήχθη από την ίδια ομάδα και δημοσιεύτηκε στο ιατρικό περιοδικό The Lancet τον Αύγουστο του 2025, η οποία παρακολούθησε από την ηλικία των 70 ετών για έως και 30 χρόνια, την υγεία 274.108 ατόμων που γεννήθηκαν μεταξύ 1920 και 1922 στη Σουηδία. Η δεύτερη μελέτη περιλάμβανε 40 διαφορετικές παθήσεις -από ήπιες έως σοβαρές -όπως υπέρταση, καρδιακή ανεπάρκεια, διαβήτη και καρδιακές προσβολές. Συνολικά 4.330 άτομα έφτασαν τα εκατό -μόλις το 1,5% των συμμετεχόντων.
Οι ερευνητές κατέληξαν στα ίδια συμπεράσματα με αυτά της πρώτης μελέτης: οι αιωνόβιοι ανέπτυξαν λιγότερες ασθένειες και ο ρυθμός συσσώρευσης ασθενειών ήταν βραδύτερος καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Επίσης ήταν πιο πιθανό να έχουν παθήσεις που περιορίζονται σε ένα μόνο σύστημα οργάνων. Αυτό αποτελεί ένδειξη της υγείας και της ανθεκτικότητας αυτής της ομάδας, καθώς οι ασθένειες που επηρεάζουν ένα σύστημα οργάνων είναι πολύ πιο εύκολες στην αντιμετώπιση και στη διαχείριση μακροπρόθεσμα.
Για παράδειγμα, ενώ οι καρδιαγγειακές παθήσεις ήταν οι πιο συχνές διαγνώσεις σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, οι αιωνόβιοι είχαν λιγότερες πιθανότητες να διαγνωστούν με αυτές σε σύγκριση με τους ανθρώπους που έζησαν λιγότερα χρόνια. Στην ηλικία των 80 ετών, περίπου το 8% των αιωνόβιων είχε διαγνωστεί με καρδιαγγειακή νόσο. Συγκριτικά, περισσότερο από το 15% των ανθρώπων που πέθαναν στην ηλικία των 85 ετών είχαν διαγνωστεί με καρδιαγγειακή νόσο έως την ηλικία των 80 ετών. Τα χαμηλότερα ποσοστά καρδιαγγειακών παθήσεων φαίνεται να είναι κομβικής σημασίας για την παρατεταμένη επιβίωση των αιωνόβιων.
Οι αιωνόβιοι επέδειξαν επίσης μεγαλύτερη ανθεκτικότητα σε νευροψυχιατρικές παθήσεις, όπως η κατάθλιψη και η άνοια, καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Παρόλο που οι περισσότεροι εξ αυτών τελικά εμφάνισαν πολλαπλές παθήσεις, συνέβη πολύ αργότερα στη ζωή τους από άλλους, συνήθως γύρω στην ηλικία των 89 ετών, το οποίο οφείλεται στο γεγονός ότι είχαν λιγότερες ασθένειες και βραδύτερο ρυθμό συσσώρευσης ασθενειών.
Το μυστικό της μακροζωίας
«Το εύρημα ότι οι αιωνόβιοι», γράφει η Karin Modig, «καταφέρνουν να καθυστερούν, και σε ορισμένες περιπτώσεις να αποφεύγουν, τις ασθένειες παρά το γεγονός ότι ζουν περισσότερο είναι τόσο ενδιαφέρον όσο και ενθαρρυντικό. Δείχνει ότι είναι δυνατό να γερνάμε πιο αργά από το συνηθισμένο και αμφισβητεί την κοινή πεποίθηση ότι μια μεγαλύτερη σε διάρκεια ζωή συνοδεύεται αναπόφευκτα από περισσότερες ασθένειες.
Τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι η ασυνήθιστη μακροζωία αντικατοπτρίζει επίσης ένα ξεχωριστό μοτίβο γήρανσης. Το αν αυτό οφείλεται κυρίως στη γενετική, στον τρόπο ζωής, το περιβάλλον ή σε έναν συνδυασμό αυτών των παραγόντων παραμένει άγνωστο. Το επόμενο βήμα στην έρευνά μας θα είναι να διερευνήσουμε ποιοι παράγοντες προλέγουν τη ζωή έως τα 100 και πώς λειτουργούν αυτοί οι προγνωστικοί παράγοντες κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ανθρώπου».
Με πληροφορίες από The Conversation/huffingtonpost.gr
