Καθώς οι εκλογές στις ΗΠΑ πλησιάζουν, οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι οι πολιτικές τόσο της Κάμαλα Χάρις όσο και του Ντόναλντ Τραμπ θα μπορούσαν να αυξήσουν τον πληθωρισμό, με ιδιαίτερη ανησυχία να προκαλούν τα οικονομικά σχέδια του τέως Προέδρου.
Σύμφωνα με οικονομικούς αναλυτές, οι προτάσεις του Τραμπ περιλαμβάνουν υψηλούς δασμούς στις εισαγωγές, περιορισμούς στη μετανάστευση και πίεση προς την Ομοσπονδιακή Τράπεζα για μείωση των επιτοκίων. Οι ειδικοί εκφράζουν ανησυχίες ότι αυτές οι πολιτικές του Τραμπ μπορεί να αυξήσουν τον πληθωρισμό και να δημιουργήσουν νέες προκλήσεις για την οικονομία.
Αν και και οι δύο υποψήφιοι προτείνουν πολιτικές για την τόνωση της ανάπτυξης, τα σχέδια του Τραμπ, αναφέρουν τα αμερικανικά μέσα, παρουσιάζουν μια σειρά κινδύνων, δεδομένων των τρεχουσών οικονομικών συνθηκών. Ο πληθωρισμός έχει μειωθεί πρόσφατα, φτάνοντας το 2,4% τον Σεπτέμβριο, χάρη σε υψηλότερα επιτόκια, βελτιώσεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες και αύξηση του εργατικού δυναμικού.
Οι οικονομολόγοι ανησυχούν τώρα ότι οι πολιτικές του Τραμπ θα μπορούσαν να αναστρέψουν αυτή την τάση, προκαλώντας ένα δεύτερο κύμα πληθωρισμού.
Ο Μπράιαν Ρίντλ, πρώην σύμβουλος στη Γερουσία και τώρα στο «Manhattan Institute», σχολίασε: «Αν τα δεις όλα μαζί, οι παράγοντες αυτοί οδηγούν προς μια κατεύθυνση αύξησης του πληθωρισμού. Είμαι πραγματικά ανήσυχος ότι η εικόνα του πληθωρισμού θα επιδεινωθεί το 2025».
Οικονομολόγοι επισημαίνουν αρκετές βασικές πτυχές της οικονομικής ατζέντας του Τραμπ ως πιθανές αιτίες πληθωρισμού. Ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα μέτρα είναι η πρότασή του για 10% γενικούς δασμούς σε όλες τις εισαγωγές, καθώς και υψηλότερους δασμούς στις κινεζικές εισαγωγές, πιθανότατα φτάνοντας το 60%. Ο CEO της AutoZone, Φίλιπ Ντανιέλε, μιλώντας στην WSJ ανέφερε ότι «οι εταιρείες θα μετακυλήσουν το κόστος των δασμών στους καταναλωτές, αυξάνοντας έτσι τις τιμές».
Οι αυστηρότερες πολιτικές μετανάστευσης του Τραμπ, που στοχεύουν στη μείωση των ξένων εργαζομένων ανησυχούν επίσης τους οικονομολόγους. Σύμφωνα με μελέτη του Ινστιτούτου Διεθνούς Οικονομίας Peterson «οι μαζικές απελάσεις θα μείωναν την οικονομική παραγωγή και θα ενίσχυαν τον πληθωρισμό. Με λιγότερους εργαζόμενους στην αγορά εργασίας, οι εταιρείες πιθανότατα θα αντιμετωπίσουν αυξημένα κόστη μισθών, τα οποία θα μπορούσαν να αυξήσουν τις τιμές των αγαθών και των υπηρεσιών».
Ένας ακόμη παράγοντας ανησυχίας είναι η πιθανή επιρροή του Τραμπ στην πολιτική της Ομοσπονδιακής Τράπεζας. Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του, ο Τραμπ είχε ασκήσει πίεση στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα για να μειώσει τα επιτόκια, και οι ειδικοί προβλέπουν ότι θα ακολουθήσει παρόμοια τακτική αν εκλεγεί ξανά.
Οι προτεινόμενες πολιτικές της Χάρις φαίνεται να φέρουν χαμηλότερους κινδύνους σε σχέση με του Τραμπ. Η προσέγγισή της περιλαμβάνει την προώθηση κατασκευής κατοικιών, τη μείωση του κόστους διαβίωσης και την αύξηση της φορολογικής πίστωσης για τις οικογένειες. Η Χάρις έχει δεσμευτεί ότι οι νέες δαπάνες της θα χρηματοδοτούνται με νέους φόρους ή άλλες πηγές εσόδων, κάτι που θα μπορούσε να περιορίσει τον πληθωρισμό.
Οι εκτιμητές ελλειμμάτων προσθέτουν όμως έναν ανησυχητικό παράγοντα. Οι αναλυτές από την Επιτροπή για την Ομοσπονδιακή Διαχείριση του Προϋπολογισμού εκτιμούν ότι οι πολιτικές της Χάρις θα αυξήσουν το έλλειμμα κατά περίπου 3,5 τρισ. δολάρια την επόμενη δεκαετία, ενώ οι προτάσεις του Τραμπ θα το αυξήσουν κατά 7,5 τρισ. δολάρια. Το αυξημένο έλλειμμα θα μπορούσε, αναφέρουν, να πιέσει την αγορά των ομολόγων και πιθανότατα να οδηγήσει σε υψηλότερα επιτόκια, αυξάνοντας περαιτέρω τις πιέσεις στην οικονομία των ΗΠΑ.
Ορισμένοι οικονομολόγοι φοβούνται ότι αν οι πολιτικές του Τραμπ δημιουργήσουν νέα πίεση στον πληθωρισμό, η αγορά ομολόγων θα μπορούσε να αντιδράσει αρνητικά, απαιτώντας υψηλότερες αποδόσεις για την κατοχή ομολόγων του Υπουργείου Οικονομικών.
Καθώς πλησιάζουν οι εκλογές, οι οικονομολόγοι συμφωνούν ότι οι πολιτικές και των δύο υποψηφίων θα μπορούσαν να επηρεάσουν τον πληθωρισμό τα επόμενα χρόνια. Ωστόσο, οι επιθετικές εμπορικές και μεταναστευτικές πολιτικές του Τραμπ, σε συνδυασμό με την πιθανή επιρροή του στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα, ενέχουν μεγαλύτερους κινδύνους πληθωρισμού. Από την άλλη πλευρά, οι προτάσεις της Χάρις προσφέρουν μια πιο σταθερή προσέγγιση αλλά ίσως δεν διαγράφουν πλήρως την πίεση στον πληθωρισμό που εξακολουθεί να προκαλεί προκλήσεις στην οικονομία των ΗΠΑ.
