Η ατμοσφαιρική ρύπανση από αιωρούμενα σωματίδια μικρής διαμέτρου μπορεί να πυροδοτήσει καταστροφικές μορφές άνοιας, προκαλώντας τον σχηματισμό τοξικών συσσωματωμάτων πρωτεϊνών που καταστρέφουν τα νευρικά κύτταρα και εξαπλώνονται στον εγκέφαλο, δείχνει νέα μελέτη.
Η ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς στις ΗΠΑ διαπίστωσε ότι η μακροχρόνια έκθεση σε μικροσωματίδια PM2.5 αυξάνει τον κίνδυνο για άνοια με σωμάτια Lewy, τη δεύτερη συχνότερη μορφή μετά το Αλτσχάιμερ. Τα σωματίδια αυτά, με διάμετρο μικρότερη από 2,5 χιλιοστά του χιλιοστού, εισχωρούν βαθιά στους πνεύμονες και φτάνουν μέσω του αίματος στον εγκέφαλο και σε άλλα όργανα.
Τα σωμάτια Lewy σχηματίζονται από την πρωτεΐνη α-συνουκλεΐνη. Αν και απαραίτητη για τη φυσιολογική λειτουργία του εγκεφάλου, όταν «διπλώνει» λανθασμένα δημιουργεί παθολογικά συσσωματώματα που σκοτώνουν νευρικά κύτταρα και εξαπλώνονται, προκαλώντας σοβαρή εκφύλιση.
Στην ανάλυση που έγινε σε 56,5 εκατομμύρια ασθενείς στις ΗΠΑ (2000–2014), οι επιστήμονες υπολόγισαν την έκθεση σε PM2.5 ανά περιοχή κατοικίας και κατέληξαν ότι η μακροχρόνια έκθεση αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης άνοιας με σωμάτια Lewy. Η σύνδεση δεν ήταν εξίσου ισχυρή για άλλες νευροεκφυλιστικές νόσους που δεν σχετίζονται με τη συγκεκριμένη πρωτεΐνη.
Ατμοσφαιρική ρύπανση: «Οι πολιτικές για καθαρό αέρα είναι πολιτικές προστασίας του εγκεφάλου»
Τα πειράματα σε ποντίκια επιβεβαίωσαν τα ευρήματα: σε ζώα που εκτίθεντο τακτικά σε PM2.5 για δέκα μήνες παρατηρήθηκε απώλεια νευρικών κυττάρων, συρρίκνωση του εγκεφάλου και γνωστική έκπτωση. Αντίθετα, γενετικά τροποποιημένα ποντίκια που δεν παρήγαν την α-συνουκλεΐνη δεν εμφάνισαν σοβαρές βλάβες.
«Σε αντίθεση με την ηλικία ή τα γονίδια, η ρύπανση είναι ένας παράγοντας που μπορούμε να αλλάξουμε», τόνισε η επικεφαλής ερευνήτρια, νευρολόγος Δρ Σιαομπό Μάο. «Η πιο άμεση συνέπεια είναι ότι οι πολιτικές για καθαρό αέρα είναι πολιτικές προστασίας του εγκεφάλου».
Ο καθηγητής Τεντ Ντόσον, συν-συγγραφέας της μελέτης, πρόσθεσε: «Όλα δείχνουν ότι υπάρχει ισχυρή σχέση ανάμεσα στη ρύπανση και την άνοια με σωμάτια Lewy. Πρέπει να υπάρξει συντονισμένη προσπάθεια να διατηρήσουμε τον αέρα μας καθαρό».
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science, έρχεται να συμπληρώσει προηγούμενα δεδομένα που είχαν συνδέσει τα μικροσωματίδια με βλάβες στον εγκέφαλο σχετιζόμενες με το Αλτσχάιμερ και μείωση της νοητικής λειτουργίας.
Ο καθηγητής Τσαρλς Σουόντον, επικεφαλής του ερευνητικού προγράμματος Rapid στο University College London και το Francis Crick Institute, χαρακτήρισε τη μελέτη «ιδιαίτερα σημαντική»: «Δείχνει τον μηχανισμό με τον οποίο η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να οδηγήσει σε εκφυλιστικές ασθένειες του εγκεφάλου και υπογραμμίζει την ανάγκη να κατανοήσουμε και να περιορίσουμε τον αντίκτυπό της στη δημόσια υγεία».
Με πληροφορίες από Guardian / lifo.gr
