Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ εξετάζουν ένα σχέδιο που θα διαιρούσε τη Γάζα σε ξεχωριστές ζώνες υπό τον έλεγχο του Ισραήλ και της Χαμάς, με την ανοικοδόμηση να πραγματοποιείται μόνο στη ζώνη που ελέγχεται από το Ισραήλ, σύμφωνα με δημοσίευμα της Wall Street Journal.
Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς και ο γαμπρός του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ παρουσίασαν αυτή τη σκέψη σε συνέντευξη Τύπου την Τρίτη στο Ισραήλ, όπου ταξίδεψαν για να πιέσουν και τις δύο πλευρές να τηρήσουν την τρέχουσα εκεχειρία. Βάσει αυτής, το Ισραήλ έχει αποσύρει τα στρατεύματά του ώστε να ελέγχει περίπου το 53% του θύλακα.
Ο Βανς δήλωσε πως «υπάρχουν δύο περιοχές στη Γάζα - μία σχετικά ασφαλής και μία εξαιρετικά επικίνδυνη» και ότι ο στόχος είναι «να επεκταθεί γεωγραφικά η ασφαλής περιοχή». Μέχρι τότε, όπως πρόσθεσε ο Κούσνερ, δεν θα διατεθούν κονδύλια για ανοικοδόμηση στις περιοχές που παραμένουν υπό τον έλεγχο της Χαμάς.
«Υπάρχουν τώρα σκέψεις να ξεκινήσει η ανοικοδόμηση στις περιοχές που ελέγχει ο ισραηλινός στρατός, ώστε να χτιστεί μια 'νέα Γάζα' — για να δώσουμε στους Παλαιστίνιους που ζουν εκεί ένα μέρος να πάνε, να δουλέψουν, να ζήσουν», δήλωσε ο Κούσνερ.
Άραβες μεσολαβητές εμφανίστηκαν ανήσυχοι με το σχέδιο, το οποίο, όπως είπαν, οι ΗΠΑ και το Ισραήλ έθεσαν στις ειρηνευτικές συνομιλίες.
Οι αραβικές κυβερνήσεις αντιτίθενται σθεναρά στην ιδέα διαίρεσης της Γάζας, υποστηρίζοντας ότι θα μπορούσε να οδηγήσει στη δημιουργία μίας μόνιμης ζώνης ισραηλινού ελέγχου εντός του θύλακα. Είναι επίσης απίθανο να δεχθούν να στείλουν στρατεύματα για την αστυνόμευση της περιοχής υπό αυτούς τους όρους.
Ένας ανώτερος αξιωματούχος της αμερικανικής κυβέρνησης δήλωσε ότι πρόκειται για προκαταρκτική ιδέα και ότι θα υπάρξουν ενημερώσεις τις επόμενες ημέρες.
Η εκεχειρία που τέθηκε σε ισχύ στις 10 Οκτωβρίου χάραξε μια κίτρινη γραμμή στον χάρτη, η οποία οριοθετεί την περιοχή ελέγχου του ισραηλινού στρατού - μια «μεγάλη ζώνη» που περιβάλλει τις παλαιστινιακές περιοχές. Αυτή η ισραηλινή ζώνη αναμένεται να μειωθεί σταδιακά όσο επιτυγχάνονται συγκεκριμένα ορόσημα.
Στην ουσία, η ιδέα μιας «διαιρεμένης Γάζας» συνδέεται με το ανεπίλυτο πρόβλημα του αφοπλισμού της Χαμάς και της δημιουργίας μιας εναλλακτικής κυβέρνησης που θα μπορούσε να διαχειριστεί τον θύλακα και να δημιουργήσει ένα ασφαλές περιβάλλον για τις επενδύσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων που απαιτούνται για την ανοικοδόμηση, αναφέρει το δημοσίευμα της Wall Street Journal.
Το ειρηνευτικό σχέδιο του Τραμπ προβλέπει τη δημιουργία ενός συμβουλίου τεχνοκρατών για τη διοίκηση της Γάζας και μιας διεθνούς δύναμης ασφαλείας, αλλά οι λεπτομέρειες δεν έχουν ακόμη καθοριστεί.
Πολλές αραβικές κυβερνήσεις θεωρούν ότι η περιοχή πρέπει να τεθεί υπό την εποπτεία της Παλαιστινιακής Αρχής, η οποία κυβερνά μεγάλο μέρος της Δυτικής Όχθης, όμως ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου αντιτίθεται σθεναρά σε αυτό το ενδεχόμενο.
Αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου δήλωσαν ότι ο Κούσνερ είναι ο βασικός εμπνευστής του σχεδίου για «διαχωρισμένη ανοικοδόμηση», το οποίο σχεδίασε μαζί με τον ειδικό απεσταλμένο Στιβ Γουίτκοφ.
Ο Κούσνερ έχει ενημερώσει τον Τραμπ και τον Βανς, εξασφαλίζοντας τη στήριξή τους. Ωστόσο, ορισμένοι αξιωματούχοι αναγνωρίζουν ότι το σχέδιο έχει ακόμα σοβαρά αναπάντητα ζητήματα, όπως το πώς θα εξασφαλιστούν βασικές υπηρεσίες για τους Παλαιστίνιους που θα ζουν στην περιοχή υπό ισραηλινή κατοχή - αν δεχθούν καν να μετακινηθούν εκεί.
Η κυβέρνηση είχε εξετάσει το ενδεχόμενο να ξεκινήσει η ανοικοδόμηση σε περιοχές που δεν ελέγχονται από τη Χαμάς ακόμα και πριν επιτευχθεί η εκεχειρία, με την ελπίδα ότι αυτό θα βελτίωνε τις συνθήκες διαβίωσης των Παλαιστινίων.
Υπάρχει επίσης ανησυχία για το πώς θα αποτραπεί η είσοδος μελών της Χαμάς στη ζώνη υπό ισραηλινό έλεγχο. Μια πρόταση που εξετάζεται από ορισμένους Αμερικανούς αξιωματούχους είναι ένα πρόγραμμα ελέγχου ταυτότητας (vetting) που θα διεξάγεται από τις ισραηλινές αρχές.
Ορισμένοι μεσολαβητές δήλωσαν ότι οι ΗΠΑ φαίνεται να προσπαθούν να κερδίσουν χρόνο, καθώς αναζητούν λύσεις για τα περίπλοκα ζητήματα της μεταπολεμικής διακυβέρνησης.
Κύρια προτεραιότητα των ΗΠΑ παραμένει η διατήρηση της εκεχειρίας, η οποία έχει δοκιμαστεί από μια σειρά περιστατικών και διαφωνιών σχετικά με την άρνηση της Χαμάς να επιστρέψει τις σορούς ομήρων που παραμένουν στη Γάζα. Η κυβέρνηση έστειλε τον Βανς, τον Κούσνερ και τον Γουίτκοφ στο Ισραήλ για να διατηρήσουν τη δυναμική, ενώ ο Υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο αναμένεται να φτάσει την Πέμπτη.
Η Χαμάς δεν έχει δεσμευτεί να αφοπλιστεί. Αντιθέτως, έχει προβεί σε καταστολή αντιπάλων για να επανεπιβεβαιώσει τον έλεγχό της στον πληθυσμό της Γάζας, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου βρίσκεται εκτός της ισραηλινής ζώνης ελέγχου. Σύμφωνα με τον ισραηλινό στρατό, έχει επίσης πυροβολήσει εναντίον Ισραηλινών στρατιωτών σε αρκετές περιπτώσεις.
Με πληροφορίες από The Wall Street Journal