Πονοκέφαλο έχει προκαλέσει στην βρετανική κυβέρνηση, η απαίτηση της Κομισιόν για τη συμμετοχή της Βρετανίας στο ευρωπαϊκό στρατιωτικό πρόγραμμα SAFE.
Σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται το γαλλικό Le Point, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υπό την προεδρία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έχει απαιτήσει από τον πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ «δίκαιη συνεισφορά», η οποία αποτιμάται σε ένα ποσό που κυμαίνεται μεταξύ 4 και 6,5 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Ο συγκεκριμένος υπολογισμός, που λαμβάνει υπόψη το μέγεθος της αμυντικής βιομηχανίας του Ηνωμένου Βασιλείου, το ΑΕΠ της χώρας και κυρίως τα «σημαντικά κέρδη» που αναμένονται από το πρόγραμμα, δεν μοιάζει καθόλου τυχαίος.
Ο ρόλος της βρετανικής BAE Systems
Η βρετανική BAE Systems, η οποία είναι ο έκτος μεγαλύτερος αμυντικός όμιλος στον κόσμο με βιβλίο παραγγελιών ύψους 91 δισεκατομμυρίων ευρώ (στο τέλος του 2024) και κύκλο εργασιών 33,7 δισεκατομμυρίων λιρών (39,5 δισεκατομμύρια ευρώ), θα είναι ο μεγάλος ωφελούμενος από την πρόσβαση στο πακέτο των 150 δισεκατομμυρίων ευρώ σε δάνεια με ευνοϊκούς όρους.
Η ΕΕ αντιπροσώπευε το ένα τρίτο των βρετανικών εξαγωγών όπλων μεταξύ 2019 και 2023, σύμφωνα με μελέτη της Βουλής των Κοινοτήτων.
Δίκαιο ισοζύγιο πριν από την ένταξη στο πρόγραμμα SAFE
Για το Λονδίνο, η εξίσωση αυτή είναι δύσκολη. Η κυβέρνηση Στάρμερ επιθυμεί, βεβαίως, την «επανεκκίνηση» των σχέσεών της με τις Βρυξέλλες, από τη σύνοδο κορυφής της 19ης Μαΐου, η οποία είχε οδηγήσει στην υπογραφή ενός συμφώνου ασφαλείας και άμυνας με την ΕΕ.
Ωστόσο, ο κανονισμός SAFE, που εγκρίθηκε στις 27 Μαΐου από το Συμβούλιο, προβλέπει ρητά στο άρθρο 17 ότι πρέπει να βρεθεί ένα «δίκαιο ισοζύγιο» μεταξύ των συνεισφορών και των ωφελημάτων και δεν αφήνει περιθώριο για «λαθρεπιβάτες» στο ευρωπαϊκό στρατιωτικό πρόγραμμα. Οι Γάλλοι είχαν επιμείνει πολύ σε αυτό το σημείο κατά την ανάπτυξη του προγράμματος.
Χωρίς προκαθορισμένο μοντέλο για τον υπολογισμό του ποσού, η Επιτροπή διαθέτει μεγάλο περιθώριο κινήσεων – και η μέθοδος υπολογισμού αναμένεται να είναι «σύνθετη», σύμφωνα με ευρωπαϊκή πηγή.
Η Γαλλία και η Ιταλία στηρίζουν τις Βρυξέλλες
Για να ενισχυθεί η θέση της Επιτροπής απέναντι στους Βρετανούς, σχηματίστηκε μια συμμαχία γύρω από αυτήν την οικονομική απαίτηση. Η Γαλλία, φυσικά, αλλά και η Ιταλία, η Ισπανία, η Λιθουανία και το Λουξεμβούργο υποστήριξαν τη θέση της Επιτροπής. Το Παρίσι, ιδιαιτέρως, φροντίζει να μην προσφέρει στο Ηνωμένο Βασίλειο πρόσβαση «σε μειωμένη τιμή» στο πρόγραμμα, ενώ οι κανόνες ήδη επιβάλουν ανώτατο όριο 35% των εξοπλισμών που κατασκευάζονται εκτός των χωρών της ΕΕ και μια περιορισμένη λίστα εταίρων (Νορβηγία, Ελβετία, Ισλανδία, Λιχτενστάιν, Ουκρανία).
Ο χρόνος δεν είναι σύμμαχος, καθώς τα κράτη μέλη πρέπει να υποβάλουν τα εθνικά τους σχέδια αγοράς πριν από το τέλος Νοεμβρίου. Αν το Λονδίνο θελήσει να εντάξει τους βιομηχανικούς του φορείς σε αυτά τα σχέδια, η συμφωνία πρέπει να κλείσει γρήγορα ή να φτάσει σε αρκετά προχωρημένο στάδιο. Στα τέλη Οκτωβρίου, η Επιτροπή δήλωνε σίγουρη ότι μέσα σε δυο με τρεις εβδομάδες θα έβγαζε «λευκό καπνό», ωστόσο, το απαιτούμενο ποσό μπορεί να δυσκολέψει την πολιτική αποδοχή του στη Βρετανία, όπου οι βουλευτές δεν θα παραλείψουν να υπενθυμίσουν ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα επωφεληθεί από τα δάνεια με ευνοϊκούς όρους του προγράμματος – μόνο από το δικαίωμα συμμετοχής στις κοινές αγορές.
Στρατηγική αυτονομία
Το ζήτημα ξεπερνά την καθαρά οικονομική πτυχή. Για τις Βρυξέλλες - αν προχωρήσει - πρόκειται να επιβεβαιωθεί το πλαίσιο μιας ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας, διατηρώντας στο «καράβι» έναν απαραίτητο σύμμαχο – το Ηνωμένο Βασίλειο παραμένει η δεύτερη στρατιωτική δύναμη στην Ευρώπη.
Για το Λονδίνο, από την άλλη, πρόκειται για την ευκαιρία να διατηρήσει τη βιομηχανία άμυνάς του στο κέντρο της Ευρώπης, εννέα χρόνια μετά το δημοψήφισμα του Brexit, ωστόσο μένει να φανεί αν είναι διατεθειμένο να πληρώσει αυτό το τίμημα για να ενταχθεί στο κλαμπ του SAFE.
Πηγή: cnn.gr
