O δείκτης μοναδιαίου εργατικού κόστους στην Κύπρο παραμένει σε χαμηλότερα επίπεδα από την ευρωζώνη, εκτιμά η Κεντρική Τράπεζα παρά τις αυξήσεις των τελευταίων ετών.
Το μοναδιαίο εργατικό κόστος είναι ένας σημαντικός δείκτης της ανταγωνιστικότητας μιας οικονομίας, καθώς δείχνει πόσο κοστίζει η εργασία για την παραγωγή ενός προϊόντος ή υπηρεσίας σε σύγκριση με άλλες χώρες.
Ο υπολογισμός του μοναδιαίου εργατικού κόστους γίνεται συνήθως διαιρώντας το συνολικό εργατικό κόστος (μισθοί, εισφορές, κλπ.) με τον συνολικό αριθμό των παραγόμενων μονάδων.
Σημειώνεται ότι το επίπεδο του μοναδιαίου εργατικού κόστους στην Κύπρο διατηρεί συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με την υπόλοιπη ευρωζώνη λόγω των μειώσεων στους μισθούς που παρατηρήθηκαν στο παρελθόν, και κατ’ επέκταση στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας.
Επιβράδυνση αύξησης
Όπως αναφέρει στο«Οικονομικό Δελτίο» Ιουνίου 2025 η Κεντρική Τράπεζα, το κόστος εργασίας (δαπάνη ανά μισθωτό) συνέχισε να ανακάμπτει κατά το 2024, εντούτοις με επιβραδυνόμενο ρυθμό μεγέθυνσης.
Η ονομαστική δαπάνη ανά μισθωτό επιβραδύνθηκε καταγράφοντας αύξηση 4,5% το 2024, μετά από αύξηση 5% το προηγούμενο έτος.
Στον ιδιωτικό τομέα, η δαπάνη αυξήθηκε κατά 4,3%, ενώ στον δημόσιο τομέα σημειώθηκε αύξηση 4,6%.
Ανά τομέα, η αύξηση το 2024 ήταν ευρείας βάσης και αποδίδεται κυρίως σε αυξήσεις μισθών σε τομείς υπηρεσιών, ειδικότερα στους κλάδους της εκπαίδευσης και υγείας, του εμπορίου, των μεταφορών, των ξενοδοχείων και εστιατορίων, της ενημέρωσης και επικοινωνίας, και των επαγγελματικών και χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών.
Σε μικρότερο βαθμό από την πλευρά του δευτερογενή τομέα, συνείσφεραν στην άνοδο που καταγράφηκε στη δαπάνη ανά μισθωτό του ιδιωτικού τομέα και οι τομείς της μεταποίησης και των κατασκευών.
Η πραγματική δαπάνη ανά μισθωτό παρουσίασε αύξηση 3,6% το 2024, έπειτα από αύξηση 2,7% το 2023. Η αύξηση στην πραγματική δαπάνη αποδίδεται στις χαμηλότερες πληθωριστικές πιέσεις, η θετική επίδραση των οποίων αντισταθμίστηκε εν μέρει από την επιβράδυνση στους μισθούς.
Το μοναδιαίο εργατικό κόστος αναμένεται να καταγράψει περαιτέρω άνοδο τα έτη 2025-27 κατά 6 ποσοστιαίες μονάδες σωρευτικά, εντούτοις επιβραδυνόμενη , λόγω των επιβραδυνόμενων αυξήσεων που αναμένονται στην ονομαστική δαπάνη ανά μισθωτό σε συνάρτηση με τη συνεχιζόμενη σταθερή ετήσια μεγέθυνση στην παραγωγικότητα.
Σημειώνεται ότι η επιβραδυνόμενη αύξηση στη δαπάνη ανά μισθωτό, σε συνδυασμό με την περαιτέρω σταθερή αύξηση στην παραγωγικότητα οδήγησε σε επιβραδυνόμενη άνοδο του μοναδιαίου εργατικού κόστους κατά 3,2%, ο οποίος αποτελεί έναν σημαντικό δείκτη ανταγωνιστικότητας.
Σημειώνεται ότι οι σημαντικές μειώσεις στους μισθούς κατά το 2013 συνεχίζουν να επηρεάζουν καθοριστικά τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής οικονομίας. Συγκεκριμένα, ο δείκτης μοναδιαίου εργατικού κόστους κατέγραψε συσσωρευτική μείωση 13,2% την περίοδο 2013-2016.
«Παρά τις πρόσφατες ετήσιες αυξήσεις, οι οποίες από το 2023 είναι επιβραδυνόμενες, το επίπεδο του εν λόγω δείκτη παραμένει χαμηλότερο σε σύγκριση με τη ζώνη του ευρώ από το 2013 έως και σήμερα, με διαφορά περίπου 25 μονάδων το 2024», τονίζεται.
Η ονομαστική δαπάνη (περιλαμβάνει μισθούς και κοινωνικές εισφορές) ανά μισθωτό αναμένεται να καταγράψει επιβραδυνόμενη άνοδο κατά 4,1% το 2025 σε συνέχεια μεγέθυνσης 4,5% το 2024 και προβλέπεται να επιβραδυνθεί περαιτέρω γύρω στο 3% το 2026 και 3,3% το 2027.
Η άνοδος το 2025 επηρεάζεται από την αύξηση συντελεστών κοινωνικών εισφορών προς το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΤΚΑ) που θα ισχύει για την επόμενη πενταετία.
H πορεία των μισθών τα έτη 2025-27 οφείλεται στις αυξήσεις που υιοθετούνται για το δημόσιο τομέα και για τον ιδιωτικό τομέα, και αντανακλά την πορεία της παραγωγικότητας καθώς και την καταβολή της ΑΤΑ, που βασίζεται στις τιμές του προηγούμενου έτους.
Με τη σταδιακή και συνεχιζόμενη διόρθωση των μισθολογικών πιέσεων και τη συνεχιζόμενη συγκράτηση του πληθωρισμού, αναμένεται και η επιβράδυνση στην ονομαστική δαπάνη ανά μισθωτό κατά τον ορίζοντα προβολής σε σχέση με το 2024.
Παραγωγικότητα
Σε ό,τι αφορά την παραγωγικότητα, που υπολογίζεται ως η μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ ανά απασχολούμενο, ο σχετικός δείκτης αυξήθηκε κατά 1,4% το 2024, συγκριτικά με αύξηση 1,3% το 2023.
Η παραγωγικότητα, προβλέπεται ότι θα συνεχίσει να καταγράφει σημαντικούς ρυθμούς μεγέθυνσης, με σταθεροποίηση κοντά στο 1,4% ετησίως κατά την περίοδο 2025-27 .
Σε γενικές γραμμές, η άνοδος στην παραγωγικότητα αντανακλά τις θετικές οικονομικές επιπτώσεις από την εισροή εταιρειών ξένων συμφερόντων και ξένου εργατικού δυναμικού (ταλέντα), κυρίως στον τομέα της τεχνολογίας, καθώς και από σταδιακή υλοποίηση επενδύσεων που σχετίζονται με απορρόφηση κονδυλίων από το ΤΑΑ της ΕΕ.
Ανθεκτική η αγορά εργασίας
Όσον αφορά την αγορά εργασίας στην Κύπρο, η Κεντρική Τράπεζα διαπιστώνει ότι παραμένει ανθεκτική, παρά τις επιπτώσεις του συνεχιζόμενου πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία και των συγκρούσεων μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων.
Η απασχόληση παρουσίασε αύξηση 2% το 2024 έναντι 1,4% το 2023.
Η αύξηση στην απασχόληση προήλθε κυρίως από τον ιδιωτικό και σε μικρότερο βαθμό το δημόσιο τομέα. Οι κύριοι τομείς του ιδιωτικού τομέα περιλαμβάνουν αυτούς του εμπορίου, των μεταφορών, των ξενοδοχείων και των εστιατορίων καθώς και της εκπαίδευσης και υγείας, ενώ μικρότερη συμβολή είχαν οι τομείς των επαγγελματικών υπηρεσιών, των κατασκευών, της μεταποίησης και της ενημέρωσης και επικοινωνίας.
Οι ώρες εργασίας ανά απασχολούμενο σημείωσαν συνεχιζόμενη μικρή άνοδο κατά 0,2% τόσο το 2024 όσο και το 2023. Η αύξηση αυτή συνδέεται άμεσα με την περαιτέρω ενίσχυση της απασχόλησης, αν και η οποία καταγράφει επιβραδυνόμενο ρυθμό μεγέθυνσης, και αντικατοπτρίζει την ανθεκτικότητα, αλλά και την στενότητα, της αγοράς εργασίας.
Σύμφωνα με τις αναφορές της Κεντρικής Τράπεζας, η συνεχιζόμενη μείωση της ανεργίας των Κυπρίων αποτελεί ένα γενικό φαινόμενο που παρατηρείται σε όλους τους τομείς, με διαχρονική αύξηση στο ποσοστό συμμετοχής των Κυπρίων στο εργατικό δυναμικό να καταγράφεται, εν μέρει λόγω των ενεργητικών πολιτικών για την αγορά εργασίας (active labour market policies).
Παράλληλα, η σταθερή αύξηση του ξένου εργατικού δυναμικού τα τελευταία χρόνια, ειδικά από χώρες εκτός ΕΕ, λόγω της στρατηγικής προσέλκυσης εταιρειών για δραστηριοποίηση στην Κύπρο (headquartering policy), συμβάλλει στην επέκταση του εργατικού δυναμικού, καλύπτοντας τις αυξημένες ανάγκες των επιχειρήσεων .
Τονίζεται ότι αυτοί οι παράγοντες υποδεικνύουν τη συνεχή ευελιξία και προσαρμοστικότητα της κυπριακής αγοράς εργασίας, αλλά και την ικανότητά της να υποστηρίζει τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και την επίτευξη θετικών αποτελεσμάτων στο ΑΕΠ.
Αναμένεται περαιτέρω μείωση της ανεργίας κατά μέσο όρο γύρω στο 4,7% τα έτη 2025 27 σε σχέση με 4,9% το 2024, πλησιάζοντας συνθήκες πλήρους απασχόλησης.
Η μικρή προς τα πάνω αναθεώρηση στο ποσοστό ανεργίας το 2026 και 2027 κατά 0,1 ποσοστιαία μονάδα έκαστος σε σχέση με τις προβλέψεις Μαρτίου αντανακλά την προς τα κάτω αναθεώρηση στο ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ, συνεπεία του αρνητικότερου εξωτερικού περιβάλλοντος.
