Την εκταμίευση €1,181,503,924 από τα 150 δισ. του SAFE ενέκρινε η Κομισιόν για την Κύπρο, ενώ για την Ελλάδα ενέκρινε €787,669,283, από το Στρασβούργο όπου συνεδρίασε το Κολλέγιο των Επιτρόπων το μεσημέρι της Τρίτης.
Με αυτή την απόφαση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε έγκριση στην προσωρινή κατανομή χρηματοδοτικής συνδρομής συνολικού ύψους 150 δισ. ευρώ για την ενίσχυση της αμυντικής ετοιμότητας σε ολόκληρη την ΕΕ. Αυτό το σημαντικό βήμα, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της «Δράσης για την ασφάλεια στην Ευρώπη» (SAFE), που αναμένεται σύμφωνα με την Κομισιόν να ενισχύσει τις αμυντικές ικανότητες της ΕΕ, βοηθώντας με σημαντικά ποσά τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν κρίσιμα κενά, καθώς και στην από κοινού αγορά αμυντικών προϊόντων.
Μετά την έγκρισή του από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Μάιο του 2025, το πρόγραμμα SAFE έχει προσελκύσει έντονο ενδιαφέρον, καθώς 19 κράτη μέλη εξέφρασαν την πρόθεσή τους να συμμετάσχουν και ζήτησαν στήριξη πέραν του διαθέσιμου προϋπολογισμού. Σύμφωνα με τα όσα δημοσίευσε η Κομισιόν, το πρόγραμμα SAFE θα παρέχει μακροπρόθεσμα δάνεια χαμηλού κόστους για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να προμηθεύονται τον αμυντικό εξοπλισμό που απαιτείται σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Το SAFE θα επιτρέψει επίσης στην ΕΕ να στηρίξει περαιτέρω την Ουκρανία συνδέοντας εξαρχής την αμυντική βιομηχανία της με το μέσο. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει δεκαετή περίοδο χάριτος για την αποπληρωμή του δανείου, ανταγωνιστικά επιτόκια και επιλογές για διμερείς συμφωνίες με τρίτες χώρες για τη διεύρυνση της επιλεξιμότητας.
Τα κράτη μέλη μπορούν πλέον να καταρτίσουν τα εθνικά επενδυτικά τους σχέδια, στα οποία θα περιγράφεται η χρήση της πιθανής χρηματοδοτικής συνδρομής και τα οποία θα υποβληθούν έως το τέλος Νοεμβρίου 2025. Στη συνέχεια, η Επιτροπή θα αξιολογήσει τα εν λόγω εθνικά σχέδια, με στόχο την πραγματοποίηση των πρώτων εκταμιεύσεων στις αρχές του 2026. Ο κανονισμός SAFE εκδόθηκε στις 27 Μαΐου 2025, στο πλαίσιο της «ετοιμότητας 2030», μιας δέσμης μέτρων για την άμυνα που παρέχει χρηματοδοτικούς μοχλούς στα κράτη μέλη της ΕΕ. Ωστόσο, εξαιτίας της επείγουσας διαδικασίας, το Ευρωκοινοβούλιο παρακάμθηκε και έχει προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κατά της Επιτροπής.
Το SAFE επιτρέπει επίσης στις υπό προσχώρηση χώρες, στις υποψήφιες χώρες, στις δυνάμει υποψήφιες χώρες και στις χώρες που έχουν υπογράψει εταιρικές σχέσεις ασφάλειας και άμυνας με την ΕΕ να συμμετάσχουν σε κοινές προμήθειες και να συμβάλουν στη συνολική ζήτηση.
Πηγή: ΚΥΠΕ
