Μετά από ένα έντονο δεκαήμερο, οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Κύπρου ρίχνουν τους τόνους για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης και κηρύσσουν επί της ουσίας ανακωχή, με την εκτόνωση της έντασης να λειτουργεί ως υπόβαθρο για τη συζήτηση όλων των πτυχών του θέματος στη συνάντηση που θα έχουν το τρίτο δεκαήμερο του Σεπτέμβρη στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο των εργασιών της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης και ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. To ρίξιμο των τόνων είναι επιθυμία και των δύο πλευρών, αναφέρει στον «Π» πηγή με γνώση των γεγονότων.
Η επιλογή του Προέδρου Χριστοδουλίδη να μην παραστεί το απόγευμα της Τρίτης στη γενική συνέλευση του Συνδέσμου Αγοράς Ηλεκτρισμού (ΣΑΗ) και να αποφύγει τις κάμερες και ερωτήσεις για το καλώδιο συνέβαλαν στη μη συντήρηση του θέματος στα μέσα ενημέρωσης.
Η απόσταση που έχουν να καλύψουν οι κ. Χριστοδουλίδης και Μητσοτάκης δεν είναι μικρή, με τις δημόσιες τοποθετήσεις και των δύο να δείχνουν προς την ακύρωση του έργου. Αυτή είναι η αίσθηση που υπάρχει ειδικά στην Αθήνα και ήδη κυκλοφορούν σενάρια για το πού ο ΑΔΜΗΕ θα χρησιμοποιήσει το καλώδιο που κατασκευάζει η Nexans, με πιθανότερη επιλογή τις προγραμματισμένες διασυνδέσεις προς Δωδεκάνησα και τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.
Στη Λευκωσία, τυπικά η Κυπριακή Δημοκρατία όχι μόνο στηρίζει τη διασύνδεση αλλά τη θεωρεί αναπόσπαστο κομμάτι της ενεργειακής πολιτικής της χώρας, όπως τονίστηκε στη Γενική Συνέλευση του ΣΑΗ μέσα από τον χαιρετισμό του Προέδρου της Δημοκρατίας, τον οποίον ανέγνωσε ο υπουργός Μεταφορών Αλέξης Βαφεάδης, και του διευθυντή Λειτουργίας Αγοράς Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ), δρα Κωνσταντίνου Βαρνάβα.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, αναφερόμενος στις δράσεις της ενεργειακής στρατηγικής της κυβέρνησης, αναφέρθηκε στη «ψηφιοποίηση των δικτύων και τη διασύνδεσή τους με τις ευρωπαϊκές αγορές».
Ο κ. Βαρνάβα ανέφερε ότι με τη διασύνδεση «η Κύπρος θα γίνει κομμάτι της ενοποιημένης ευρωπαϊκής αγοράς». Αυτός είναι και ο λόγος που έχει υιοθετηθεί το μοντέλο-στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την τιμολόγηση της ηλεκτρικής ενέργειας από την 1η Οκτωβρίου, οπότε και θα ξεκινήσει η λειτουργία της ανταγωνιστικής αγοράς ενέργειας.
«Το μοντέλο-στόχος θέτει κοινούς κανόνες για την ενοποιημένη αγορά ολόκληρης της Ευρώπης και σκοπεύει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και εξασφάλιση της δυνατότητας όλων των καταναλωτών να προμηθεύονται ενέργεια σε προσιτές τιμές (...). Το μοντέλο-στόχος μάς προετοιμάζει για αυτή την εξέλιξη. Οι διάφορες χώρες ή, πιο σωστά, οι διάφορες ζώνες προσφορών, μια από τις οποίες θα είναι και η Κύπρος, πρέπει να ακολουθούν κοινούς κανόνες», εξήγησε ο κ. Βαρνάβα.
Στο μεσοδιάστημα θα πρέπει να αναζητηθεί τρόπος να κλείσει η διαφορά, με το τέλος Σεπτεμβρίου είναι το νέο άτυπο ορόσημο.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της ιστοσελίδας nomisma.com.cy, «θα είναι πολύ δύσκολο και με μεγάλο πολιτικό κόστος και για τους δύο να ανακοινώσουν ότι λόγω διαφωνιών Κύπρου-Ελλάδας εγκαταλείπεται ένα έργο που είναι σημαντικό για γεωστρατηγικούς, πολιτικούς και οικονομικούς λόγους και για τις δύο χώρες και ειδικά για την Κύπρο. Επίσης, δεν θα πρέπει να υποτιμάται και η θέληση της Ε. Ένωσης στο θέμα η οποία επιμένει και εμμένει στην υλοποίησή του, καθώς το θεωρεί σημαντικό για την ενεργειακή ασφάλεια στην περιοχή και το χρηματοδοτεί με το μεγάλο ποσό των 657 εκατ. ευρώ».
Ο παράγων Τουρκία
Ο ελέφαντας στο δωμάτιο είναι η Τουρκία. Αξίζει να σημειωθεί ότι, στη Νέα Υόρκη, ο κ. Μητσοτάκης προγραμματίζεται να συναντηθεί και με τον Πρόεδρο της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν, χωρίς να έχει ανακοινωθεί ημερομηνία. Η κριτική που ασκείται, στην Αθήνα, για την τακτική που ακολούθησε η ελληνική κυβέρνηση, είναι ότι δεν μέτρησε σωστά την αντίδραση της Τουρκίας με αποτέλεσμα το επεισόδιο στην Κάσο και το πάγωμα των ερευνών στον βυθό. Πάγωμα που προκάλεσε δυσπιστία στην Κύπρο για το αν τελικά θα κατασκευαστεί το έργο. Σήμερα η Αθήνα αξιώνει εκπλήρωση όλων των υποχρεώσεων της Κύπρου πριν προχωρήσει στην έκδοση της Navtex, κίνηση που θα μπορούσε να προκαλέσει ένταση στο Αιγαίο, με την έξοδο πολεμικών πλοίων.
