Μεγαλύτερο ρυθμό ανάπτυξης αναμένει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) για την Κύπρο για το 2025 και το 2026 στην έκδοση Οκτωβρίου για την Παγκόσμια Οικονομική Προοπτική, σε σχέση με τις εκτιμήσεις που περιλαμβάνονταν στην έκδοση Απριλίου. Συγκεκριμένα, εκτιμά ότι για το 2025 ο ρυθμός ανάπτυξης θα κυμανθεί στο 2,9% του ΑΕΠ και στο 2,8% για το 2026, σε σύγκριση με 2,5% για το 2025 και 2,7% για το 2026, στις εκτιμήσεις Απριλίου.
Επιπλέον, εκτιμά ότι οι τιμές καταναλωτή θα σημειώσουν αύξηση μόλις 0,7% το 2025, καταγράφοντας τη μικρότερη αύξηση στην ευρωζώνη και 1,3% το 2026. Συγκριτικά, στις εκτιμήσεις Απριλίου ο πληθωρισμός υπολογιζόταν στο 2,3% για το 2025 και στο 2% για το 2026.
Όσον αφορά το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, στις αναθεωρημένες εκτιμήσεις προβλέπεται ότι το 2025 θα ανέλθει σε -8,5% και σε -9,1% το 2026, αυξημένο σε σχέση με τις προβλέψεις Απριλίου, όταν ήταν στο -7,3% και στο -7,8%.
Προς τα κάτω αναθεωρήθηκε και η εκτίμηση για την ανεργία. Το 2025 αναμένεται να φτάσει το 4,5% για να ανέβει στο 4,7% το 2026. Συγκριτικά, στις εκτιμήσεις Απριλίου η ανεργία αναμενόταν στο 4,8% για το 2025 και 5% για το 2026.
Αναθεώρηση παγκόσμιας ανάπτυξης προς τα πάνω
Το ΔΝΤ αναθεώρησε προς τα πάνω τις προβλέψεις του για την παγκόσμια ανάπτυξη, σε σχέση με τις εκτιμήσεις Απριλίου.
Συγκεκριμένα, αναμένει ότι η παγκόσμια ανάπτυξη θα επιβραδυνθεί από 3,3 % το 2024 σε 3,2 % το 2025 και περαιτέρω σε 3,1% το 2026. Συγκριτικά, οι εκτιμήσεις Απριλίου ήθελαν την ανάπτυξη στο 2,8% για το 2025 και στο 3% για το 2026.
Παρόλα αυτά, το ΔΝΤ υπογραμμίζει ότι η ανάπτυξη παραμένει σημαντικά χαμηλότερη από τον μέσο όρο της προ-πανδημικής περιόδου (3,7%).
Η ανάπτυξη στις ανεπτυγμένες οικονομίες αναμένεται να διαμορφωθεί στο 1,6% το 2025 και το 2026, περίπου 0,2 μονάδες χαμηλότερα από το 2024.
Στις ΗΠΑ η ανάπτυξη προβλέπεται να επιβραδυνθεί στο 2% το 2025 και να παραμείνει στο 2,1% το 2026.
Στην Ευρωζώνη η ανάπτυξη αναμένεται να ανακάμψει ελαφρώς στο 1,2% το 2025 και να διαμορφωθεί στο 1,1% το 2026. Αν και η εκτίμηση είναι βελτιωμένη σε σχέση με τις εκτιμήσεις Απριλίου, η πρόβλεψη είναι 0,4 μονάδες χαμηλότερη από εκείνη του Οκτωβρίου 2024, με το ΔΝΤ να καταγράφει ως κύριους παράγοντες την υψηλή αβεβαιότητα, τους αυξημένους δασμούς και την αδύναμη εξωτερική ζήτηση. Από την άλλη, σημειώνει ότι θετικά λειτουργεί η ανάκαμψη της κατανάλωσης, λόγω της αύξησης των πραγματικών μισθών και η δημοσιονομική χαλάρωση στη Γερμανία το 2026.
Η πρόβλεψη για την ανάπτυξη του ΑΕΠ της Κίνας το 2025 ανέρχεται στο 4,8 % για το 2025 και για το 2026, προβλέπεται επιβράδυνση στο 4,2 %. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, η ισχυρότερη από την αναμενόμενη επίδοση των τελευταίων τριμήνων αντιστάθμισε τις αρνητικές επιπτώσεις από την αυξημένη αβεβαιότητα και τους δασμούς.
Για την Ινδία, η ανάπτυξη προβλέπεται στο 6,6 % για το 2025 και στο 6,2 % για το 2026.
Παρατεταμένη αβεβαιότητα εξαιτίας των δασμών
Το ΔΝΤ καταγράφει συνολικά βελτιωμένους ρυθμούς ανάπτυξης παγκοσμίως, εξαιτίας της μικρότερης επίπτωσης της επιβολής δασμών. Ωστόσο, όπως σημειώνει «η αβεβαιότητα σχετικά με την εμπορική πολιτική παραμένει αυξημένη, ελλείψει σαφών, διαφανών και σταθερών συμφωνιών μεταξύ των εμπορικών εταίρων και με την προσοχή να αρχίζει να μετατοπίζεται από το τελικό επίπεδο των δασμών προς τον αντίκτυπό τους στις τιμές, τις επενδύσεις και την κατανάλωση».
Σύμφωνα με το ΔΝΤ, μέχρι στιγμής, τα περισσότερα μέτρα προστατευτισμού έχουν ασκήσει περιορισμένη επίδραση στη συνολική οικονομική δραστηριότητα και στις τιμές. Η ανάπτυξη διατηρήθηκε στο πρώτο εξάμηνο του έτους, με τριμηνιαίους ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης περίπου 3,5%.
«Η απροσδόκητη ανθεκτικότητα της οικονομικής δραστηριότητας και η συγκρατημένη αντίδραση του πληθωρισμού αντανακλούν και μια σειρά από παράγοντες προσωρινής ανακούφισης, παρά πραγματική βελτίωση των θεμελιωδών οικονομικών μεγεθών», σημειώνει, αναφέροντας ότι νοικοκυριά και επιχειρήσεις προεξόφλησαν κατανάλωση και επενδύσεις, αναμένοντας υψηλότερους δασμούς, γεγονός που έδωσε προσωρινή ώθηση στην παγκόσμια δραστηριότητα στις αρχές του 2025.
Επιπλέον, εμπορικές ροές άρχισαν να προσαρμόζονται, με εκτροπή προς τρίτες χώρες, ενώ καθυστερήσεις στην εφαρμογή των νέων δασμών επέτρεψαν στις επιχειρήσεις να αναβάλουν αυξήσεις τιμών, περιμένοντας διευκρινίσεις για το πότε και σε ποιο βαθμό θα αυξηθούν οι δασμοί σε ορισμένα αγαθά.
Σημειώνει, επίσης, ότι αν και το ασθενέστερο δολάριο ενίσχυσε το «σοκ των δασμών», ταυτόχρονα στήριξε το παγκόσμιο εμπόριο, συνέβαλε σε ευνοϊκές παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές συνθήκες και μείωσε τις πληθωριστικές πιέσεις μέσω της συναλλαγματικής ισοτιμίας, προσφέροντας έτσι στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, ιδιαίτερα στις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες, μεγαλύτερα περιθώρια για στήριξη των οικονομιών τους.
Το ΔΝΤ υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι οι αρνητικές επιπτώσεις των δασμών αρχίζουν να εμφανίζονται. «Ο δομικός πληθωρισμός στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει αυξηθεί, ενώ η ανεργία έχει επίσης κινηθεί ελαφρώς ανοδικά», σημειώνει, προσθέτοντας ότι σε αρκετές άλλες χώρες, ο πληθωρισμός σταθεροποιείται πάνω από τους στόχους των κεντρικών τραπεζών, ενώ οι πληθωριστικές προσδοκίες παραμένουν εύθραυστες, επιδεινώνοντας τα διλήμματα της νομισματικής πολιτικής καθώς η αβεβαιότητα και οι δασμοί αρχίζουν να επιβαρύνουν την οικονομική δραστηριότητα.
Κίνδυνοι και ευνοϊκοί παράγοντες
Το ΔΝΤ καταγράφει ως κινδύνους που θα μπορούσαν να οδηγήσουν προς τα κάτω την ανάπτυξη την παρατεταμένη αβεβαιότητα της εμπορικής πολιτικής και τα εντεινόμενα μέτρα προστατευτισμού, τυχόν σοκ στην προσφορά εργασίας, λόγω γήρανσης πληθυσμού ή περιορισμού των μεταναστευτικών ροών, τις δημοσιονομικές ευπάθειες και τη χρηματοοικονομική αστάθεια που μπορεί να αλληλεπιδράσουν αρνητικά.
Επιπλέον, καταγράφει τον κίνδυνο επανατιμολόγησης των νέων τεχνολογιών, με κινδύνους για επενδυτές και επιχειρήσεις, την υπονόμευση της θεσμικής ανεξαρτησίας και αποδυνάμωση της διακυβέρνησης σε ορισμένες χώρες και την αναζωπύρωση των τιμών εμπορευμάτων λόγω κλιματικών σοκ, περιφερειακών συγκρούσεων ή γεωπολιτικών εντάσεων.
Παράγοντες που θα μπορούσαν να ευνοήσουν περαιτέρω την ανάπτυξη, σύμφωνα με το ΔΝΤ περιλαμβάνουν τυχόν σημαντική πρόοδο στις εμπορικές διαπραγματεύσεις, που θα οδηγήσει σε χαμηλότερους δασμούς και περισσότερη προβλεψιμότητα, ταχύτερο ρυθμό διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, που θα ενισχύσει την παραγωγικότητα και επιτάχυνση της ανάπτυξης μέσω της τεχνητής νοημοσύνης, που μπορεί να αναζωπυρώσει την αύξηση της παραγωγικότητας παγκοσμίως.
Πηγή: ΚΥΠΕ
