Οι δαπάνες κοινωνικής προστασίας παρά την σταδιακή αύξηση σε απόλυτους αριθμούς, ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι οι χαμηλότερες την τελευταία τετραετία, όπως δείχνουν νέα στοιχεία που ανακοίνωσε σήμερα η Στατιστική Υπηρεσία.
Οι συνολικές δαπάνες της κοινωνικής προστασίας στην Κύπρο ως ποσοστό του ΑΕΠ διαμορφώθηκαν σε 19,2% το 2023 σε σύγκριση με 20,6% το 2022 που αντιστοιχούν σε €6232,2 εκατ. το 2023 σε σύγκριση με €6.116,4 εκατ. το 2022. Πρόκειται για το χαμηλότερο ποσοστό από το 2019 που ήταν 18,3%. Το 2020 έφθασαν το 24,3%.
Κατανομή δαπανών
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας της κοινωνικής προστασίας, οι κυριότερες λειτουργίες είναι αυτές του γήρατος και της ασθένειας/ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, οι οποίες μαζί αποτελούσαν το 76,3% του συνόλου των κοινωνικών παροχών για το 2023 σε σύγκριση με 76,1% το 2022.
Στις παροχές γήρατος (οι οποίες περιλαμβάνουν τόσο τα χρηματικά επιδόματα γήρατος, δηλαδή τις περιοδικές συντάξεις γήρατος, τα περιοδικά χρηματικά επιδόματα καθώς και τα εφάπαξ χρηματικά επιδόματα, όσο και τα επιδόματα γήρατος σε είδος, όπως στέγαση, παροχή βοήθειας για τις καθημερινές εργασίες και λοιπές παροχές), το μεγαλύτερο ποσοστό καταλαμβάνουν οι περιοδικές συντάξεις, οι οποίες αγγίζουν τα €2.109,6 εκατ. και αποτελούν το 83,5% του συνόλου των παροχών γήρατος.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, τα €1.986,3 εκατ. από τις περιοδικές συντάξεις του 2023, έχουν παραχωρηθεί σε δικαιούχους χωρίς να αποτελεί κριτήριο το εισόδημά τους.
Κατανομή Παροχών
Το μεγαλύτερο ποσοστό των κοινωνικών παροχών το 2023 (89,6%), παρασχέθηκε σε δικαιούχους χωρίς την εξακρίβωση της οικονομικής τους κατάστασης. Συγκεκριμένα, για το 2023 το ποσοστό αυτό αντιστοιχούσε σε €5.461,1 εκατ. Στις πλείστες των περιπτώσεων, οι δικαιούχοι, έχοντας καταβάλει εισφορές σε διάφορα ταμεία (π.χ. στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων), εξασφαλίζουν δικαιώματα σε παροχές, χωρίς να αποτελεί κριτήριο το εισόδημά τους.
Περαιτέρω, οι περισσότερες παροχές το 2023 ήταν σε χρήμα (€3.828,4 εκατ.), με τις παροχές σε είδος να αποτελούν μόνο το 37,2% του συνόλου των παροχών Κοινωνικής Προστασίας (€2.267,2 εκατ.).
Όσον αφορά στις παροχές σε χρήμα, το 80,7% (€3.089,3 εκατ.) παρασχέθηκαν περιοδικά (σε τακτά χρονικά διαστήματα), όπως είναι οι συντάξεις και τα επιδόματα, ενώ το 19,3% των παροχών σε χρήμα αποτελούνταν από εφάπαξ πληρωμές και φιλοδωρήματα.
Κατανομή δαπανών κατά πρόγραμμα
Το Πρόγραμμα Κοινωνικής Ασφάλισης αποτελεί τον μεγαλύτερο φορέα κοινωνικών παροχών στην Κύπρο με δαπάνες ύψους €1.950,1 εκατ. κατά το 2023, που αντιστοιχεί σε μερίδιο 31,3% επί του συνόλου των δαπανών.
Σημαντική είναι επίσης η συνεισφορά του Γενικού Συστήματος Υγείας (ΓΕΣΥ) με €1.459,1 εκατ. ή μερίδιο 23,4% επί του συνόλου. Ακολουθούν, το πρόγραμμα που αφορά σε Άλλες Δημόσιες Κοινωνικές Παροχές, με €806,0 εκατ. (12,9%), τα Ημι-αυτόνομα Ιδρύματα Πρόνοιας με €605,1 εκατ. (9,7%), οι Κρατικές Υπηρεσίες Υγείας με €529,4 εκατ. (8,5%) και το Πρόγραμμα Κοινωνικής Ασφάλισης Δημοσίων Υπαλλήλων με €514,7 εκατ. (8,3%). Μικρότερα ποσοστά καταγράφηκαν στα υπόλοιπα προγράμματα.
