Σε πλήρη έλεγχο, αν όχι κατάληψη του λεγόμενου πλατό της Πύλας, προχωρεί ο τουρκικός στρατός. Η UNFICYP με ανακοίνωσή της εκφράζει κάθετα τη διαφωνία της και καλεί την τουρκική πλευρά να μην προχωρήσει σε παραβίαση του status quo στην περιοχή.
Η κυπριακή κυβέρνηση διά του κυβερνητικού εκπροσώπου ανακοίνωσε χθες ότι εργάζεται προς αποτροπή του εν λόγω τουρκικού σχεδιασμού, σε συνεργασία με μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, την ΕΕ και την UNFICYP, καθώς και την ελληνική κυβέρνηση.
«Το τουρκικό κατοχικό καθεστώς επιχειρεί τη δημιουργία νέων τετελεσμένων εντός της νεκρής ζώνης στην περιοχή Πύλας, σχεδιάζοντας παράνομη είσοδο στην περιοχή για κατασκευή δρόμου που θα ενώνει το κατεχόμενο χωριό Άρσος με προκεχωρημένο παράνομο στρατιωτικό φυλάκιο του κατοχικού καθεστώτος», τονίζει ο κ. Λετυμπιώτης και αναφέρει ότι «είναι σε εξέλιξη επαφές σε ανώτατο επίπεδο από τη διεθνή κοινότητα με αποδέκτη την Άγκυρα, τονίζοντας τη σοβαρότητα της παραβίασης, καθώς και τις αρνητικές συνέπειες από μια τέτοια ενέργεια, τόσο για την προοπτική επανέναρξης διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό όσο και στα ευρωτουρκικά. Η κυπριακή κυβέρνηση αναμένει από την Ειρηνευτική Δύναμη στην Κύπρο να αποτρέψει τους εν λόγω σχεδιασμούς, σύμφωνα με τους όρους εντολής της».
Με επιστολή που απηύθυνε χθες 17 Αυγούστου στην Ειρηνευτική Δύναμη η τουρκοκυπριακή διοίκηση ανακοινώνει ότι προχωρεί στην κατασκευή δρόμου από το χωριό Άρσος μέχρι την Πύλα. Το συνολικό μήκος του δρόμου Πύλας-Άρσους είναι 11,6 χιλιόμετρα. Τα πρώτα 7,5 χιλιόμετρα εμπίπτουν στα όρια του χωριού Άρσος, ενώ τα υπόλοιπα 4,1 χλμ. εμπίπτουν στα όρια της Πύλας.
Η δικαιολογία που προβάλλεται φέρεται να είναι ανθρωπιστική και αφορά την εξυπηρέτηση των Τουρκοκυπρίων της Πύλας και του Άρσους. Οι κάτοικοι του πλατό της Πύλας στο οποίο περιλαμβάνονται τα χωριά Άρσος και Πέργαμος εξυπηρετούνται τόσο από το οδόφραγμα της Πύλας όσο και από του Περγάμους, που βρίσκεται εντός των Βρετανικών Βάσεων. Η τουρκοκυπριακή πλευρά στην επιστολή της υποστηρίζει ότι οι Βρετανοί στο οδόφραγμα του Περγάμους προβαίνουν σε διακρίσεις και υποχρεώνουν σε ταλαιπωρίες τους Τουρκοκύπριους, σε αντίθεση με τους Ε/Κ που απολαμβάνουν προνομίων λόγω της ένταξής τους στην ΕΕ.
Εθνική Φρουρά
Στην πραγματικότητα, αυτό που επιχειρείται σύμφωνα με εκπρόσωπο της Εθνικής Φρουράς είναι η δημιουργία νέων τετελεσμένων στην περιοχή της Πύλας, αφού ο συγκεκριμένος δρόμος προσφέρει εγγύτητα στις τουρκικές δυνάμεις με τον αυτοκινητόδρομο Αγίας Νάπας-Λάρνακας. Την ίδια στιγμή, η κατασκευή δρόμου επιτρέπει στη ρυμουλκούμενη τουρκική πυροβολαρχία που εδρεύει στο Άρσος να φτάσει ακριβώς πάνω από την Πύλα, με την εμβέλεια των πυροβόλων αυτών όπλων να απειλούν το αεροδρόμιο Λάρνακας σε περίπτωση εχθροπραξιών.
Το βασικό μήνυμα, βέβαια, που επιχειρείται να σταλεί είναι ότι οι τουρκικές δυνάμεις ελέγχουν και εγγυούνται το status quo στη γραμμή αντιπαράταξης, το οποίο ανά πάσα στιγμή μπορούν να αμφισβητήσουν και επίσης να ανατρέψουν.
Προϊστορία
Στην περιοχή από το 1983 περιπολεί το Σουηδικό απόσπασμα, παρόλ' αυτά ο τουρκικός στρατός επάνδρωσε παράνομα πάνω ακριβώς από το χωριό Πύλα το φυλάκιο TF13, ενώ το 2002 διαπλάτυνε τον δρόμο. Το φυλάκιο που είναι ενεργό καθώς και η κατασκευή του δρόμου προσφέρει στον τουρκικό στρατό επιχειρησιακό πλεονέκτημα, σύμφωνα με στρατιωτικές πηγές.
Μετά από διαμαρτυρίες της ε/κ πλευράς, η UNFICYP δημιούργησε το φυλάκιο UN 124. Παρόλ' αυτά, ο τουρκικός στρατός με συνεχείς προκλήσεις (το 2016 και τον Απρίλιο και Οκτώβριο του 2020) επιχειρεί να ελέγξει το πλατό της Πύλας το οποίο σε έδαφος είναι 400 φορές μεγαλύτερο από το έδαφος που έχει καταληφθεί στα Στροβίλια.
Η τουρκική πλευρά το 2021 επιχείρησε να κατασκευάσει αγωγό νερού στην περιοχή. Επίσης, τοποθέτησαν κάμερες στο φυλάκιο TK-15, αλλά οι Βρετανοί επιχείρησαν και σταμάτησαν το έργο. Οι προκλήσεις του τουρκικού στρατού συνεχίστηκαν και τον Μάρτιο και τον Αύγουστο του 2022, αφού επιχειρήθηκε η κατασκευή αποθηκών και πάρκου φωτοβολταϊκών. Οι προκλήσεις συνεχίστηκαν και το 2023, με τον Τούρκο «πρέσβη» στα κατεχόμενα να δηλώνει ότι η Τουρκία (όπως έγινε με το γήπεδο της Τσετίν Καγιά) υιοθετεί τον δρόμο Άρσους-Πύλας, ο οποίος όπως είπε θα ολοκληρωθεί τον Σεπτέμβριο του 2023.
Στο μεταξύ, το τμήμα χαρτών του ψευδοκράτους παρουσιάζει νέους χάρτες της περιοχής του υψιπέδου της Πύλας, εντάσσοντας όλη την περιοχή στην τ/κ ζώνη ελέγχου.
Η αντίδραση της UNFICYP
Η Ειρηνευτική Δύναμη των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο (UNFICYP) εξέφρασε την ανησυχία της για τα σχέδια μη εξουσιοδοτημένων οικοδομικών εργασιών από την τουρκοκυπριακή πλευρά εντός της νεκρής ζώνης του ΟΗΕ, κοντά στην Πύλα, και προειδοποίησε κατά των μη εξουσιοδοτημένων οικοδομικών εργασιών εντός της νεκρής ζώνης του ΟΗΕ και υπογράμμισε τη σημασία του σεβασμού της εντολής της αποστολής.
Η UNFICYP τονίζει ότι έχει συνεργαστεί και με τις δύο πλευρές και έχει σημειώσει πρόοδο στην προώθηση μιας αμοιβαία αποδεκτής πορείας στην περιοχή Πύλα και καλεί την τουρκοκυπριακή πλευρά να συνεχίσει αυτές τις προσπάθειες πριν από την έναρξη των κατασκευαστικών εργασιών στην περιοχή Πύλας.
«Η πρόληψη των εντάσεων και η διατήρηση του status quo σε όλη τη νεκρή ζώνη του ΟΗΕ παραμένουν οι σημαντικότερες προτεραιότητές μας. Η αποστολή συνεχίζει να παρακολουθεί στενά την κατάσταση για να διασφαλίσει τη διατήρηση της ηρεμίας και της σταθερότητας».
Η επιστολή των Τουρκοκυπρίων
Τη δική τους, διαφορετική, εκδοχή των πραγμάτων περιγράφουν οι Τουρκοκύπριοι με επιστολή τους προς την UNFICYP. Χαρακτηρίζουν το έργο του δρόμου Πύλας-Άρσους ως ανθρωπιστικό.
«Το εν λόγω έργο», αναφέρουν, «το οποίο προβλέπει την επέκταση και ενίσχυση του υφιστάμενου δρόμου Πύλας-Άρσους, έχει εκπονηθεί με σκοπό να επιτρέψει στους κατοίκους της Πύλας να φτάσουν εύκολα στα εδάφη τους -να βελτιώσει τις οικονομικές συνθήκες των κατοίκων- και να δώσει τη δυνατότητα πρόσβασης στην Πύλα χωρίς εξάρτηση από τις Κυρίαρχες Βρετανικές Βάσεις (SBA). Ως γνωστόν», προσθέτουν, «οι Ελληνοκύπριοι που ζουν στην Πύλα μπορούν να ταξιδεύουν ελεύθερα από και προς τις ελληνοκυπριακές περιοχές, χωρίς να υπόκεινται σε τελωνειακό έλεγχο ή σε οποιονδήποτε περιορισμό από τις Βρετανικές Βάσεις».
«Παρά την εποικοδομητική στάση της τουρκοκυπριακής πλευράς», προσθέτουν, «όσον αφορά την Πύλα-Άρσος, το οδικό έργο, το οποίο έχει ιστορία που ξεπερνά τα 25 χρόνια, και παρόλες τις εκκλήσεις που έγιναν προς αυτό για τον σκοπό αυτόν, δεν έχουν ληφθεί μέτρα για τη διευκόλυνση της καθημερινής ζωής των πολιτών μας που ζουν στην Πύλα και η καλή μας θέληση δεν έχει ανταποδοθεί. Ως εκ τούτου, η τουρκοκυπριακή πλευρά, η οποία είναι ισότιμος συνιδιοκτήτης του νησιού, αποφάσισε να ξεκινήσει τις απαραίτητες εργασίες για την ολοκλήρωση του δρόμου Πύλας -Άρσους».
Παράλληλα, αναφέρουν ότι σε ανάλογες ενέργειες επί της νεκρής ζώνης έχει προβεί και η Κυπριακή Δημοκρατία.
«Το 1996, κατά τη διάρκεια της κατασκευής του δρόμου Λάρνακας-Δεκέλειας-Αγίας Νάπας, παρά την έλλειψη άδειας από την τουρκοκυπριακή πλευρά, η ελληνοκυπριακή διοίκηση (sic) μονοπώλησε το τμήμα Πύλας του εν λόγω δρόμου, περνώντας το μέσα από γη με τουρκικούς τίτλους ιδιοκτησίας και στη συνέχεια απαλλοτρίωσε τις εκτάσεις αυτές με συστηματικό τρόπο. Ένα τμήμα του εν λόγω δρόμου διέρχεται από τη νεκρή ζώνη. Επιπλέον, ο δρόμος Πύλας-Ορόκλινης, ο οποίος κατασκευάστηκε από την ελληνοκυπριακή πλευρά το 2004, περνά επίσης μέσα από τη νεκρή ζώνη. Το γεγονός ότι το πανεπιστήμιο που κατασκευάστηκε στην Πύλα το 2012 επεκτείνεται κάθε χρόνο, καθώς και το ότι υπάρχει συνεχιζόμενη λειτουργία του υπαίθριου κινηματογράφου που κατασκευάστηκε νότια της Ντερινιάς, σημείου διέλευσης το 2020, αποτελούν τρανή απόδειξη ότι οι παραβιάσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς στη νεκρή ζώνη δεν περιορίζονται μόνο στα οδικά έργα».
«Έχουμε επανειλημμένα θέσει υπόψη της UNFICYP την ανθρωπιστική διάσταση του δρόμου Πύλας-Άρσους, ωστόσο οι διαβουλεύσεις για το θέμα αυτό, οι οποίες συνεχίστηκαν μέχρι σήμερα, δεν έχουν αποφέρει κανένα αποτέλεσμα. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η UNFICYP παρέμεινε σιωπηλή απέναντι στις διάφορες παραβιάσεις που διαπράχθηκαν από την ελληνοκυπριακή πλευρά στη νεκρή ζώνη, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής δρόμων.
Αναμένουμε η UNFICYP, η οποία διατηρεί την παρουσία της και τις δραστηριότητές της στο νησί λόγω της καλής θέλησης της τουρκοκυπριακής πλευράς, να υιοθετήσει μια εποικοδομητική και συνεργατική στάση στο θέμα αυτό. Το έργο αυτό προβλέπει ότι ο δρόμος θα αποτελείται από 2 λωρίδες κυκλοφορίας (μία λωρίδα κυκλοφορίας σε κάθε κατεύθυνση). Πιστεύουμε ότι η υλοποίηση αυτού του ανθρωπιστικού έργου θα συμβάλει στην έναρξη μιας νέας φάσης στην Κύπρο, η οποία θα σέβεται τα εγγενή δικαιώματα και των δύο πλευρών και θα είναι ανοικτή στη συνεργασία στη βάση της κυριαρχικής ισότητας και του ισότιμου διεθνούς status», καταλήγει η ανακοίνωση.
