Απευθυνόμενος στον ευρύτερο κόσμο του Κέντρου, στο τελικό του μήνυμα για τις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου, ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος υποστήριξε μεταξύ άλλων ότι «μόνο το Δημοκρατικό Κόμμα μπορεί να αποτρέψει την επέλαση της ακροδεξιάς». Δεν εξηγούσε όμως γιατί τα κόμματα του Κέντρου δεν κατέβαλαν προσπάθειες για δημιουργία ενός δημοκρατικού συνασπισμού ώστε να ανακόψουν την πορεία του ΕΛΑΜ προς την Ευρωβουλή. Ο κομματικός εγωϊσμός, η πολυδιάσπαση του κεντρώου χώρου σε πολλά μικρά κόμματα και η απουσία μιας ειλικρινούς δημοκρατικής ευαισθησίας είχε ως αποτέλεσμα την αδυναμία συγκρότησης κοινού ψηφοδελτίου των πολιτικών παρατάξεων του ενδιάμεσου χώρου.
Αν και τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών στην Κύπρο έδειξαν ότι ένας συνασπισμός μεταξύ ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ, ΔΗΠΑ, Οικολόγων και Βολτ θα είχε πετύχει ποσοστό 21,17% και άρα δεν θα μπορούσε να στερήσει την έδρα στο ΕΛΑΜ (11,19%) κατά τη δεύτερη κατανομή, ωστόσο το διακύβευμα θα ήταν άλλο και ενδεχομένως διαφορετικό και το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών. Αν μη τι άλλο θα έστελναν ένα ισχυρό μήνυμα αφύπνισης στην κοινωνία για τον ακροδεξιό κίνδυνο ώστε να καταστεί εφικτός στόχος ο σχηματισμός ενός δημοκρατικού τόξου σε μελλοντικές εκλογικές αναμετρήσεις. Θα έπειθαν τους πολίτες ότι πράγματι επιθυμούν να αναχαιτίσουν την ακροδεξιά και όχι απλώς να εξασφαλίσουν έδρα στην Ευρωβουλή. Το παράδειγμα των δημοκρατικών κομμάτων της Γαλλίας, τα οποία για ακόμη μια φορά συγκροτούν μέτωπο ενάντια στο κόμμα Εθνική Συσπείρωση της Μαρίν Λεπέν και του Ζορντάν Μπαρντελά, δείχνει πόσο σοβαρά λαμβάνεται υπόψη ο κίνδυνος της ακροδεξιάς επέλασης σε ορισμένες ευρωπαϊκές δημοκρατίες, αλλά και το μέγεθος της επιπολαιότητας στην Κύπρο.
Ραγδαία άνοδος
Για να αντιληφθεί κάποιος το σημερινό μέγεθος του ΕΛΑΜ θα πρέπει να πάει πίσω στις ευρωεκλογές του 2009 όπου ήταν και η πρώτη συμμετοχή του κόμματος σε εκλογές. Το ΕΛΑΜ είχε λάβει μόνο 622 ψήφους και ποσοστό 0,22%. Τα παραδοσιακά κόμματα τότε διένυαν ακόμη τη χρυσή περίοδο του τετρακομματισμού, με τον ΔΗΣΥ και το ΑΚΕΛ να λαμβάνουν ποσοστά 35,65% και 34,90% αντίστοιχα. Αυτός ήταν και ο λόγος που δεν λήφθηκε σοβαρά υπόψη η παρουσία ενός ακροδεξιού φιλοναζιστικού κόμματος στην Κύπρο, το οποίο δήλωνε ότι ήταν παράρτημα της Χρυσής Αυγής. Μάλιστα γίναμε μάρτυρες μιας πρωτοφανούς φασιστικής δράσης μελών του ΕΛΑΜ που ανεμπόδιστα έβγαιναν στους δρόμους με ρόπαλα και κράνη για να διαδηλώσουν την παρουσία της ακροδεξιάς.
Σήμερα το ΕΛΑΜ είναι τρίτο κόμμα σε εκλογική δύναμη και απειλεί σοβαρά την πρωτοκαθεδρία των δύο μεγάλων κομμάτων. Στις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου έλαβε 41.215 ψήφους και ποσοστό 11,19%. Μέσα σε δεκαπέντε χρόνια σημείωσε ραγδαία άνοδο που αγγίζει το 65%, τη στιγμή που τα ποσοστά των παραδοσιακών κομμάτων βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση. Εάν αυτή η ανοδική πορεία συνεχίσει και τα επόμενα χρόνια τότε υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο το ΕΛΑΜ να ξεπεράσει τα ποσοστά των μεγάλων κομμάτων και κάποια στιγμή να βρεθεί στην εξουσία.
Ευνοϊκές συνθήκες
Ιστορικά η ακροδεξιά συνδέεται με τις κυκλικές κρίσεις του καπιταλισμού και τα αισθήματα δυσαρέσκειας μεγάλης μερίδας πολιτών. Το Μεγάλο Κραχ του 1929 και η παγκόσμια οικονομική ύφεση που ακολούθησε είχαν ως αποτέλεσμα τη ραγδαία άνοδο των ποσοστών του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος του Χίτλερ που έφτασε στο 44% στις εκλογές του 1933 από το 2,6% το 1928. Συνεπώς, δεν είναι τυχαίο που το ΕΛΑΜ ιδρύθηκε το 2008, μία περίοδο παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης που οι αναλυτές του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου χαρακτήρισαν ως τη δεύτερη πιο μεγάλη οικονομική ύφεση μετά το 1929.
Στην Ευρώπη και στην Κύπρο ο αντίκτυπος ήταν πολύ μεγάλος με τη δημιουργία της γνωστής κρίσης χρέους της ευρωζώνης. Ακολούθησε μια διαδικασία φτωχοποίησης του πληθυσμού, αύξησης της ανεργίας και λήψης μέτρων λιτότητας. Μέχρι το 2012 ο αριθμός των ανέργων ξεπέρασε τις 50 χιλιάδες, κάτι που οδήγησε σε πτώση μισθών και περαιτέρω οικονομική ύφεση. Οι συστημικές κυπριακές τράπεζες εμφάνισαν προβλήματα ρευστότητας και λόγω αυτού έκλεισαν αρκετές επιχειρήσεις. Το 2012 άρχισαν και οι διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης με την Τρόικα για τη σύναψη του μνημονίου το οποίο προέβλεπε μια σειρά σκληρών μέτρων δημοσιονομικής εξυγίανσης και λιτότητας. Μέσα σε αυτές τις πολύ δύσκολες οικονομικές συνθήκες η μεσαία τάξη άρχισε να χάνει την αγοραστική της δύναμη και να συρρικνώνεται. Έτσι δημιουργήθηκε ένα άκρως ευνοϊκό περιβάλλον για την ακροδεξιά. Δεν είναι σύμπτωση που το ΕΛΑΜ σημείωσε σημαντική άνοδο στις βουλευτικές εκλογές του 2011, λαμβάνοντας 4.354 ψήφους.
Ακολούθησε το κούρεμα των καταθέσεων το 2013 με ακόμη μεγαλύτερο αρνητικό αντίκτυπο στα κυπριακά νοικοκυριά. Το κούρεμα έφερε τις μεγάλες ουρές στα κοινωνικά παντοπωλεία και αποτέλεσε τη βασική αιτία που οδήγησε σε μια διαδικασία κατάρρευσης των παραδοσιακών κομμάτων. Στις ευρωεκλογές του 2014 τα παραδοσιακά κόμματα σημείωσαν για πρώτη φορά σοβαρή πτώση, με τον ΔΗΣΥ να έχει απολέσει σχεδόν 41.000 ψήφους και το ΑΚΕΛ 62.000 ψήφους. Ενώ το ΕΛΑΜ σημείωσε νέα άνοδο, λαμβάνοντας 6.957 ψήφους και ποσοστό 2,69%.
Το ΕΛΑΜ αξιοποίησε τις οικονομικές συνθήκες και εφάρμοσε με απόλυτη επιτυχία μεθόδους κοινωνικού ακτιβισμού, δίνοντας μεγαλύτερη προσοχή στους οικονομικά ευάλωτους. Αν και εργαλειοποίησε τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό που επέφερε η μεγαλύτερη οικονομική κρίση στην ιστορία της Κύπρου, ωστόσο στη συλλογική μνήμη επικράτησε η εικόνα του ΕΛΑΜίτη που κουβαλά ψώνια στη γιαγιά και των παραδοσιακών κομμάτων που ψηφίζουν αντιλαϊκά μέτρα για τη διάσωση των τραπεζών. Έστω και αν η στάση των παραδοσιακών κομμάτων ήταν η πιο υπεύθυνη, αυτή η εικόνα του «Ρομπέν των κυπριακών νοικοκυριών» ενίσχυσε εκλογικά το ΕΛΑΜ τα επόμενα χρόνια.
Πολιτική κρίση
Την οικονομική ύφεση στην Κύπρο ακολούθησε μια περίοδος σοβαρής πολιτικής κρίσης με διάφορα σκάνδαλα τα οποία προκάλεσαν πλήγμα στην αξιοπιστία των δημοκρατικών κομμάτων και επιδείνωση στους δείκτες εμπιστοσύνης των πολιτών προς τους δημοκρατικούς θεσμούς. Το σκάνδαλο της Δρομολαξιάς, του ΣΑΠΑ και των «χρυσών» διαβατηρίων είναι μόνο μερικά από τα γεγονότα που συντάραξαν το πολιτικό σύστημα και προκάλεσαν εκλογικό κόστος σε όλα τα παραδοσιακά κόμματα.
Το ΕΛΑΜ στάθηκε τυχερό διότι βρισκόταν στο περιθώριο και έτσι δεν είχε εμπλοκή σε κάποιο από τα μεγάλα σκάνδαλα. Ως εκ τούτου, διατήρησε την αξιοπιστία του στα μάτια πολλών ψηφοφόρων και αποδυνάμωσε τα επιχειρήματα των πολιτικών αντίπαλων. Είναι τρομερά δύσκολο να πείσει κάποιος τους πολίτες για τον ακροδεξιό κίνδυνο μέσα στη σημερινή ατμόσφαιρα της γενικευμένης καχυποψίας και της απαξίωσης της πολιτικής. Όλο και περισσότεροι πολίτες στρέφονται στην ακροδεξιά για να τιμωρήσουν τα παραδοσιακά κόμματα.
ΜΜΕ
Δεν είναι μόνο τα παραδοσιακά κόμματα που φέρουν ευθύνες για την άνοδο της ακροδεξιάς στην Κύπρο. Μεγάλες ευθύνες έχουν κι εκείνα τα ΜΜΕ που εφαρμόζουν μια πολιτική αποκλεισμού της ακροδεξιάς για να προστατεύσουν την κοινή γνώμη από τον λαϊκισμό, τα ψέματα, τον ρατσισμό και τη μισαλλοδοξία. Διότι ποιο ήταν τελικά το αποτέλεσμα του αποκλεισμού του ΕΛΑΜ; Το ΕΛΑΜ κατάφερε να διατηρήσει ζωντανό το αφήγημα του αντισυστημικού κόμματος παρά την είσοδό του στη Βουλή και να ηρωοποιηθεί στα μάτια πολλών πολιτών που απαξιώνουν τα ΜΜΕ.
Όντως υπάρχει σήμερα κλίμα απαξίωσης των ΜΜΕ. Το κατέδειξε η Ευρωπαϊκή Κοινωνική Έρευνα για τα έτη 2020-2022. Αυτό το κλίμα καχυποψίας εκμεταλλεύεται το ΕΛΑΜ για να κατηγορήσει τα ΜΜΕ για αποκλεισμό. Ωστόσο το ΕΛΑΜ αντιλαμβάνεται πλήρως τα οφέλη της μη ορατότητας και γνωρίζει από πρώτο χέρι πως μόνο άνοδο σημειώνει ένα κόμμα το οποίο δεν εκτίθεται δημόσια. Η μιντιακή ορατότητα θα βοηθούσε να διαφανούν τα λάθη και οι αντιφάσεις του, διότι όσο περισσότερο εκτίθεσαι τόσο μεγαλύτερα λάθη θα κάνεις και τόσο περισσότερο θα απομυθοποιηθείς.
Ποιους εκπροσωπεί
Πολλοί θεωρούν ότι το ΕΛΑΜ εκπροσωπεί μόνο τους φιλοναζιστές και τους ακροδεξιούς. Αυτή η αντίληψη είναι λανθασμένη. Οι αριθμοί δείχνουν κάτι άλλο. Αποκλείεται να υπάρχουν σήμερα στην ελληνοκυπριακή κοινότητα 41 χιλιάδες ακροδεξιοί και υπερεθνικιστές.
Η σύγχρονη ακροδεξιά σε όλο τον δυτικό κόσμο εκπροσωπεί συγκεκριμένα στρώματα του πληθυσμού. Προς την ακροδεξιά στρέφεται ένας μεγάλος όγκος πολιτών οι οποίοι βρέθηκαν ξαφνικά σε χαμηλότερο οικονομικό και κοινωνικό στάτους λόγω του εκσυγχρονισμού και της παγκοσμιοποίησης. Η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ και το μεγάλο άνοιγμα της κυπριακής αγοράς στον ευρωπαϊκό και διεθνή ανταγωνισμό είχε ως αποτέλεσμα ορισμένα επαγγέλματα και κάποιοι τομείς να χάσουν την ανταγωνιστικότητά τους.
Αγρότες, μικροεπιχειρηματίες και άλλοι ελεύθεροι επαγγελματίες βρέθηκαν σε δυσμενέστερη θέση και μετατράπηκαν σε μισθωτούς. Αυτό οδήγησε σε μια συρρίκνωση της μεσαίας τάξης. Δεν είναι τυχαίο που τα κεντρώα κόμματα στην Κύπρο διέρχονται μια περίοδο σοβαρής υπαρξιακής κρίσης την ώρα που η ακροδεξιά καταγράφει υψηλά εκλογικά ποσοστά. Είναι λογικό οι «χαμένοι του εκσυγχρονισμού» να νιώθουν αισθήματα οργής και απογοήτευσης και να θέλουν να τιμωρήσουν τους ενόχους. Αυτή η μερίδα των πολιτών θεωρεί ότι «φταίνε τα παραδοσιακά κόμματα που μας έβαλαν στην Ευρώπη».
Γι' αυτό το ΕΛΑΜ τάσσεται υπέρ του προστατευτισμού και καλεί το κράτος να προστατεύσει την εγχώρια αγροτική και βιομηχανική παραγωγή από τον ανταγωνισμό των ξένων προϊόντων. Προβάλλει θέσεις όπως η «κατάρτιση εθνικού σχεδίου για την ενίσχυση του πρωτογενούς και του δευτερογενούς τομέα παραγωγής» και η «προστασία των κυπριακών επιχειρήσεων από τον αθέμιτο διεθνή ανταγωνισμό και από τον κανονισμό της πράσινης γραμμής με την εισαγωγή ενός ευφυούς προστατευτισμού».
Μεταναστευτικό
Οι «χαμένοι του εκσυγχρονισμού» είναι και οι πιο ευάλωτοι στο ακροδεξιό αφήγημα της «λαθρομετανάστευσης». Οι λόγοι είναι κυρίως οικονομικοί και όχι φυλετικοί. Ενώ δηλαδή το ΕΛΑΜ ως ακροδεξιό κόμμα προβάλλει τον φυλετισμό και τον εθνικισμό, επιδιώκοντας ένα κράτος που κατοικείται από γηγενείς, θεωρώντας τους ξένους απειλή για την ομοιογένεια του έθνους, κάποια τμήματα του πληθυσμού που ζουν σε συνθήκες οικονομικής ανασφάλειας αναζητούν έναν στόχο για να εκτονώσουν το άγχος τους.
Αυτά τα τμήματα του πληθυσμού θεωρούν απειλή την παρουσία των μεταναστών διότι πιστεύουν ότι κινδυνεύει το εισόδημά τους λόγω των χαμηλότερων μισθών που προσφέρουν οι επιχειρήσεις στους ξένους εργάτες. Ενώ δηλαδή τα κίνητρα της ξενοφοβίας είναι διαφορετικά, ωστόσο τα συνθήματα της ακροδεξιάς ακούγονται εύηχα στα αφτιά των συγκεκριμένων τμημάτων του πληθυσμού. Συνεπώς, η οικονομική και η πολιτική κρίση που συνέπεσαν με το μεταναστευτικό ζήτημα δημιούργησαν ευνοϊκό κλίμα για την άνοδο της ακροδεξιάς και τελικά οδήγησαν το ΕΛΑΜ στην τρίτη θέση του κομματικού χάρτη.
Αρρενωπότητα
Ο εκσυγχρονισμός και η παγκοσμιοποίηση δεν μεταφράζεται μόνο με οικονομικούς όρους. Υπήρξαν και συνεχίζουν να υπάρχουν αλλαγές στα παραδοσιακά κοινωνικά και πολιτισμικά συστήματα όπως είναι για παράδειγμα η ανατροπή της πατριαρχίας. Ο εκσυγχρονισμός έφερε νέες αντιλήψεις για τις σχέσεις ανδρών και γυναικών και οδήγησε σε μια υποχώρηση της τοξικής αρρενωπότητας. Αυτή η εξέλιξη όμως προκαλεί σε πάρα πολλούς άνδρες δυσφορία και δυσαρέσκεια. Άνδρες οι οποίοι θεωρούν ότι χάνουν τα προνόμια των προγόνων τους και προσπαθούν να διατηρήσουν την παραδοσιακή ιεραρχία που υπήρχε μεταξύ των φύλων. Αυτοί οι άνδρες νιώθουν ηττημένοι και αναζητούν στα γυμναστήρια και τα ακροδεξιά κόμματα τον χαμένο τους ανδρισμό. Το στοιχείο της αρρενωπότητας στα ακροδεξιά κόμματα και δη στο ΕΛΑΜ δεν είναι καθόλου σύμπτωση.
Κανονικοποίηση
Ο κίνδυνος να κατηγορηθεί κάποιος για κανονικοποίηση της ακροδεξιάς οδήγησε στον νόμο της σιωπής και της αποσιώπησης για ένα φαινόμενο που απειλεί με διάβρωση την ανοικτή δημοκρατική κοινωνία. Στο τέλος όμως η κανονικοποίηση ήρθε με διαφορετικό τρόπο. Η ακροδεξιά εισήλθε στη Βουλή, ακολούθως στην Ευρωβουλή και σύντομα θα καταστεί ένας τόσο σημαντικός πολιτικός παράγοντας που κανένας δεν θα μπορεί να αγνοήσει. Η μεταγραφή του Μάριου Πελεκάνου από τον ΔΗΣΥ και η παρουσία του τέως Χρηματοοικονομικού επιτρόπου Παύλου Ιωάννου στο κόμμα είναι σημάδια αυτού του νέου ιστορικού σταδίου της κανονικοποίησης της ακροδεξιάς και στην Κύπρο.
Ήδη η Ιταλία έχει την ακροδεξιά κυβέρνηση της Μελόνι και η προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ πέρασε στα χέρια του ακροδεξιού Πρωθυπουργού της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν. Προηγήθηκε η ακροδεξιά κυβέρνηση της Αυστρίας με τον Σεμπάστιαν Κουρτς. Μάλιστα ο νικητής των πρόσφατων εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην Αυστρία ήταν το ακροδεξιό Κόμμα της Ελευθερίας (FPÖ), ενώ στη Γαλλία την πρώτη θέση κατέκτησε το ακροδεξιό κόμμα Εθνική Συσπείρωση της Μαρίν Λεπέν. Σήμερα διεξάγεται και ο δεύτερος γύρος των γαλλικών βουλευτικών εκλογών και υπάρχει πιθανότητα να εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία η Λεπέν. Προηγήθηκε ο πρώτος γύρος όπου για πρώτη φορά στη γαλλική ιστορία, η ακροδεξιά αναδείχθηκε πρώτη δύναμη σε εθνική αναμέτρηση. Αυτά είναι μόνο μερικά παραδείγματα της ακροδεξιάς επέλασης στην Ευρώπη. Η συγκατοίκηση με την ακροδεξιά μοιάζει πλέον με μια ιστορική νομοτέλεια. Μια ακροδεξιά που όλο και μαλακώνει το πρόσωπό της για να πετύχει τον στόχο της κατάκτησης της εξουσίας.
Η εκλογική ιστορία του ΕΛΑΜ
Από τους 622 ψηφοφόρους το 2009 στους 41.215 ψήφους το 2024
Το ΕΛΑΜ ιδρύθηκε το 2008 και μέχρι σήμερα συμμετείχε σε δέκα εκλογικές αναμετρήσεις. Στις ευρωεκλογές του 2009, όπου ήταν και η πρώτη συμμετοχή του κόμματος σε εκλογές, έλαβε 622 ψήφους και ποσοστό 0,22%. Επρόκειτο για ένα πάρα πολύ μικρό ποσοστό, πολύ κοντά σε αυτό του Κυριάκου Κώστα, άλλως Ούτοπος, ο οποίος έλαβε 159 ψήφους και ποσοστό 0,05%. Αυτός ήταν και ο λόγος που δεν λήφθηκε σοβαρά υπόψη η παρουσία ενός ακροδεξιού φιλοναζιστικού κόμματος στην Κύπρο το οποίο δήλωνε ότι ήταν παράρτημα της Χρυσής Αυγής.
Σημαντική άνοδο σημείωσε το ΕΛΑΜ δύο χρόνια μετά, στις βουλευτικές εκλογές του 2011. Έλαβε 4.354 ψήφους και ποσοστό 1,08%. Όμως τα παραδοσιακά κόμματα κοιμόντουσαν τον ύπνο του ισχυρού λόγω των υψηλών ποσοστών τους. Ακολούθησε μια προσωρινή ύφεση στα ποσοστά του ΕΛΑΜ το οποίο κατήλθε στις προεδρικές εκλογές του 2013 με την υποψηφιότητα του Γιώργου Χαραλάμπους, λαμβάνοντας 3.899 ψήφους και ποσοστό 0,88%.
Ωστόσο, έναν χρόνο μετά το ΕΛΑΜ θα σημειώσει σημαντική άνοδο στα ποσοστά του. Συγκεκριμένα, το ΕΛΑΜ στις ευρωεκλογές του 2014 έλαβε 6.957 ψήφους και ποσοστό 2,69%. Ήταν η πρώτη φορά που τα παραδοσιακά κόμματα σημείωσαν σοβαρή πτώση στον απόλυτο αριθμό ψήφων που έλαβαν, με τον ΔΗΣΥ να έχει απολέσει σχεδόν 41.000 ψήφους και το ΑΚΕΛ 62.000 ψήφους. Το κούρεμα καταθέσεων το 2013 ήταν η βασική αιτία που οδήγησε σε μια διαδικασία κατάρρευσης των παραδοσιακών κομμάτων η οποία ενίσχυσε εκλογικά το ΕΛΑΜ τα επόμενα χρόνια.
Διπλασιάστηκε
Αν και στις βουλευτικές εκλογές του 2016 τα παραδοσιακά κόμματα παρουσίασαν σημάδια ανάκαμψης, εντούτοις το ΕΛΑΜ έλαβε σχεδόν διπλάσιο αριθμό ψήφων (13.041) και ποσοστό 3,71%, εκλέγοντας για πρώτη φορά δύο βουλευτές. Γεγονός που του επέτρεψε να συμμετάσχει στο Εθνικό Συμβούλιο και να αναλάβει δράση εντός της Βουλής. Μάλιστα τον Φεβρουάριο του 2017 κατάφερε να προωθήσει τροπολογία στη Βουλή που προέβλεπε τη συμπερίληψη του ενωτικού δημοψηφίσματος του 1950 στην ανάγνωση των επετειακών μηνυμάτων στα σχολεία, προκαλώντας κρίση στις συνομιλίες Αναστασιάδη - Ακιντζί για την επίλυση του Κυπριακού.
Στις προεδρικές εκλογές του 2018, που κατήλθε με υποψήφιο τον πρόεδρο του κόμματος Χρίστο Χρίστου, έλαβε 21.836 ψήφους και ποσοστό 5,65%. Το ΕΛΑΜ συνέχισε να καταγράφει άνοδο και στις ευρωβουλευτικές εκλογές του 2019, εξασφαλίζοντας 23.167 ψήφους και ποσοστό 8,25%. Ωστόσο, η ΕΔΕΚ κατάφερε να ανακόψει την πορεία του ΕΛΑΜ προς την Ευρωβουλή, εκλέγοντας ευρωβουλευτή τον Δημήτρη Παπαδάκη με τη βοήθεια πολλών πολιτών οι οποίοι κινητοποιήθηκαν ακριβώς για να αναχαιτίσουν το ΕΛΑΜ. Λειτούργησαν τα δημοκρατικά αντανακλαστικά των πολιτών διότι ήταν ξεκάθαρο το εκλογικό διακύβευμα. Γι' αυτό στις ευρωεκλογές του 2019 η ΕΔΕΚ έλαβε σχεδόν 8 χιλιάδες ψήφους περισσότερους από τις βουλευτικές εκλογές του 2016.
Τέσσερις βουλευτές
Στις βουλευτικές εκλογές του 2021 κατάφερε να εκλέξει τέσσερις βουλευτές, λαμβάνοντας 24.255 ψήφους και ποσοστό 6,78%. Ο τετρακομματισμός του ΔΗΣΥ, του ΑΚΕΛ, του ΔΗΚΟ και της ΕΔΕΚ ήταν πλέον νεκρός. Το ΕΛΑΜ ξεπέρασε την ΕΔΕΚ και έγινε το τέταρτο σε εκλογική δύναμη κόμμα. Ένας υπολογίσιμος παράγοντας εντός της Βουλής. Για παράδειγμα, η Αννίτα Δημητρίου εκλέχθηκε πρόεδρος της Βουλής με τις ψήφους του ΔΗΣΥ, της ΔΗΠΑ και του ΕΛΑΜ.
Στις προεδρικές εκλογές του 2023 το ΕΛΑΜ κατήλθε και πάλι με υποψήφιο τον Χρίστο Χρίστου, λαμβάνοντας 23.988 ψήφους και ποσοστό 6,04%. Ακολούθησαν οι ευρωεκλογές του 2024 όπου το κόμμα έλαβε 41.215 ψήφους και ποσοστό 11,19%. Εξέλεξε για πρώτη φορά ευρωβουλευτή και κατέστη τρίτο κόμμα.
