Εισφορές πολλών χιλιάδων ευρώ στα ταμεία των κομμάτων από πρόσωπα που έλαβαν «χρυσά» διαβατήρια και νομικές οντότητες που παρείχαν υπηρεσίες στο πλαίσιο του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος πολιτογραφήσεων εντοπίζει μεταξύ άλλων η Ελεγκτική Υπηρεσία στο πλαίσιο ελέγχου που διενέργησε για την περίοδο 2016-2021. Επίσης, η Ελεγκτική Υπηρεσία εντοπίζει εισφορά στο ΔΗΚΟ που έγινε το έτος 2019 «από νομικό πρόσωπο, το οποίο είχε καταδικαστεί σε υπόθεση διαφθοράς».
Ο έλεγχος της Ελεγκτικής Υπηρεσίας χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος περιλαμβάνονται τα αποτελέσματα του ελέγχου που διενέργησε η υπηρεσία για να εξακριβώσει τον βαθμό συμμόρφωσης των κοινοβουλευτικών παρατάξεων με τις πρόνοιες του περί Πολιτικών Κομμάτων Νόμου σε σχέση με την ετοιμασία, υποβολή και δημοσίευση ελεγμένων οικονομικών καταστάσεων. Στο δεύτερο μέρος, παρατίθενται τα αποτελέσματα του ελέγχου που διενήργησε η υπηρεσία κατόπιν αιτήματος της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παρακολουθήσεως Σχεδίων Αναπτύξεως και Ελέγχου Δημόσιων Δαπανών και αφορά τις εισφορές που έλαβαν τα κοινοβουλευτικά κόμματα από φυσικά πρόσωπα (απευθείας ή μέσω εταιρειών συνδεδεμένων με αυτά) που πολιτογραφήθηκαν μέσω του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος και από νομικά πρόσωπα, τα οποία παρείχαν υπηρεσίες στο πλαίσιο του ΚΕΠ.
Πολιτογραφήσεις
Εισφορές που αγγίζουν το συνολικό ποσό των 180 χιλιάδων ευρώ έλαβαν ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ από πολιτογραφηθέντα φυσικά πρόσωπα κατά την περίοδο 2016-2021, σύμφωνα με την έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας.
Ωστόσο, η Ελεγκτική Υπηρεσία ξεκαθαρίζει ότι ο έλεγχος των εισφορών που έλαβαν τα κόμματα στο πλαίσιο του γνωστού προγράμματος των πολιτογραφήσεων έγινε για σκοπούς διαφάνειας και δεν θεωρεί «ότι η αποδοχή των πιο πάνω εισφορών από τα κόμματα παραβιάζει τον περί Πολιτικών Κομμάτων Νόμο».
Στη συνέχεια η υπηρεσία αναφέρει ότι ακολούθησε συγκεκριμένη μεθοδολογία για τον εντοπισμό των εισφορών προς τα κόμματα από φυσικά πρόσωπα που έλαβαν «χρυσό» διαβατήριο, σημειώνοντας ότι προχώρησε «σε σύγκριση των φυσικών προσώπων που προέβησαν σε ιδιωτικές εισφορές προς τα κόμματα, όπως αυτά είχαν καταχωριστεί στα υποβληθέντα, από τα κόμματα, ειδικά μητρώα εισφορών τους, με το αρχείο πολιτογραφηθέντων, που δόθηκε στην υπηρεσία μας από το Υπουργείο Εσωτερικών».
Νομικά πρόσωπα
Όσον αφορά τις εισφορές από νομικές οντότητες που συνδέονται με φυσικά πρόσωπα τα οποία πολιτογραφήθηκαν στο πλαίσιο του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος, η Ελεγκτική Υπηρεσία εντόπισε ότι τα κόμματα ΔΗΣΥ, ΔΗΚΟ, ΕΛΑΜ και ΔΗΠΑ έλαβαν εισφορές συνολικού ύψους €299.500. Μάλιστα εντοπίζει δύο περιπτώσεις εισφορών στον ΔΗΣΥ συνολικού ύψους 75 χιλιάδων ευρώ από νομικά πρόσωπα που συνδέονται με φυσικά πρόσωπα για τα οποία λήφθηκε απόφαση πολιτογράφησης ύστερα από 10 ημέρες για τη μία περίπτωση και 13 ημέρες για την άλλη.
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα ευρήματα της Ελεγκτικής Υπηρεσίας από τον έλεγχο που διενήργησε για τον εντοπισμό εισφορών προς τα κόμματα από νομικά πρόσωπα, «που παρείχαν υπηρεσίες πολιτογράφησης, στο πλαίσιο του ΚΕΠ, κατά τα έτη 2016 έως 2021». Η υπηρεσία εντόπισε εισφορές συνολικού ύψους €645.110. Συγκεκριμένα, ο ΔΗΣΥ έλαβε εισφορές €251.600, το ΑΚΕΛ €118.660, το ΔΗΚΟ €248.850, η ΕΔΕΚ €3.000 και η ΔΗΠΑ €23.000.
Βαθμός συμμόρφωσης
Σε ό,τι αφορά τον έλεγχο συμμόρφωσης με τον περί Πολιτικών Κομμάτων Νόμο, η Ελεγκτική Υπηρεσία εντοπίζει καθυστερήσεις στην υποβολή και έγκριση των οικονομικών καταστάσεων, μη ορθή τήρηση των μητρώων εισφορών, αποδοχή εισφορών που υπερέβαιναν τα νόμιμα όρια, αποδοχή εισφορών από μη εγγεγραμμένα ή αμφιβόλου νομιμότητας νομικά πρόσωπα, αποκλίσεις μεταξύ των καταλόγων ιδιωτικών εισφορών και των αντίστοιχων μητρώων, και μη τήρηση της υποχρέωσης διενέργειας ανεξάρτητου ελέγχου.
Ένα από τα πιο ανησυχητικά στοιχεία στα ευρήματα της έρευνας της Ελεγκτικής Υπηρεσίας αφορά τον εντοπισμό εισφοράς προς το ΔΗΚΟ από νομικό πρόσωπο που καταδικάστηκε για διαφθορά. Ως εκ τούτου, η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρει ότι «ο περί Πολιτικών Κομμάτων Νόμος ορίζει ότι επιτρέπονται εισφορές προς τα πολιτικά κόμματα, νοουμένου ότι αυτές προέρχονται από πρόσωπα των οποίων οι δραστηριότητες είναι νόμιμες».
Η υπηρεσία εντοπίζει επίσης περιπτώσεις αποδοχής εισφορών από εταιρείες οι οποίες δεν είναι εγγεγραμμένες στην Κυπριακή Δημοκρατία όπως απαιτεί ο περί Πολιτικών Κομμάτων Νόμος. Η πλειοψηφία αυτών των περιπτώσεων αφορά το ΑΚΕΛ (244), με εισφορές συνολικού ύψους που υπερβαίνει τις 80 χιλιάδες ευρώ. Ακολουθούν το ΔΗΚΟ με 21 περιπτώσεις συνολικού ύψους €111.250, ο ΔΗΣΥ με 9 περιπτώσεις συνολικού ύψους €107.520, η ΔΗΠΑ με 4 περιπτώσεις συνολικού ύψους €6.500 και το Κίνημα Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών με 3 περιπτώσεις συνολικού ύψους €180.
Επιπρόσθετα εντοπίζονται εισφορές από εταιρείες που σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία «ενδεχομένως δεν είχαν τη μόνιμη εγκατάστασή τους στη Δημοκρατία για τρία έτη» όπως απαιτεί ο περί Πολιτικών Κομμάτων Νόμος. Εδώ τα πρωτεία λαμβάνει ο ΔΗΣΥ με 22 περιπτώσεις συνολικού ύψους €403.000. Ακολουθεί το ΔΗΚΟ με 9 περιπτώσεις συνολικού ύψους €210.000, το ΑΚΕΛ με 7 περιπτώσεις συνολικού ύψους €150.000 και η ΕΔΕΚ με 1 περίπτωση ύψους €25.000.
Άξιο αναφοράς είναι και το γεγονός ότι η υπηρεσία εντοπίζει περιπτώσεις όπου έχουν υπερβεί το ετήσιο επιτρεπόμενο όριο ιδιωτικών εισφορών των €50.000. Συγκεκριμένα, εντοπίστηκαν στο ΑΚΕΛ 19 περιπτώσεις υπέρβασης του ορίου εισφορών από φυσικά πρόσωπα που συνολικά ξεπερνούν τις 184 χιλιάδες ευρώ. Σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία, οι περιπτώσεις αυτές ενδεχομένως συνδέονται «με την πρακτική που ακολουθούσε το κόμμα μέχρι τον Ιούνιο του έτους 2021, όπου η πλήρης αντιμισθία των βουλευτών του κόμματος καταβαλλόταν σ' αυτό ως εισφορά και στη συνέχεια τους καταβαλλόταν μισθός από το κόμμα». Εντοπίστηκε και 1 περίπτωση στο ΔΗΚΟ ύψους €12.500.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρει ότι ο ΔΗΣΥ και το ΑΚΕΛ δεν είχαν καταρτίσει τς οικονομικές τους καταστάσεις σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, αφού παρέλειψαν να συμπεριλάβουν τα αποτελέσματα όλων των γραφείων, τμημάτων και παραρτημάτων τους. Σημειώνει ακόμη ότι εντόπισε εισφορά στα ταμεία του ΑΚΕΛ από τον ιδιώτη ελεγκτή του κόμματος ύψους 50 χιλιάδων ευρώ, «γεγονός που εγείρει αμφιβολίες σχετικά με την ανεξαρτησία του». Ωστόσο, η υπηρεσία τονίζει «ότι είναι η μόνη περίπτωση ιδιώτη ελεγκτή που στις εκθέσεις του, για όλα τα έτη, έχει διατυπώσει γνώμη με επιφύλαξη».
