Είναι θλιβερό να διαπιστώνεις πόσο εύκολα μια όχι και τόσο ευκαταφρόνητη μερίδα της κοινωνίας παρασύρεται από θεωρίες συνωμοσίας και υιοθετεί χωρίς δεύτερη σκέψη κουβέντες του καφενέ. Γίνεται ακόμη πιο θλιβερό όταν γνωρίζεις ότι οι Ελληνοκύπριοι έχουν από τα υψηλότερα επίπεδα μόρφωσης στην Ευρώπη. Αυτό σημαίνει ότι έχουν ανεπτυγμένο επίπεδο κριτικής σκέψης και γνωρίζουν τι εστί τεκμηρίωση και διασταύρωση της πληροφορίας. Ωστόσο, ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης κατάφερε να αναστατώσει ολόκληρη κοινωνία, μεταφέροντας μια πληροφορία σε τηλεοπτική εκπομπή, η οποία δεν τεκμηριώνεται και άρα έχει χαρακτήρα κουτσομπολιού.
Αυτό που είπε ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης είναι πολύ σοβαρό, εάν ισχύει. Ποιος λογικός άνθρωπος θα ήθελε να ζει σε μια κοινωνία όπου στήνονται υποθέσεις στα δικαστήρια; Όμως τι ακριβώς είπε και πώς το έθεσε στη συζήτηση με τον παρουσιαστή της εκπομπής; Ο κ. Μιχαηλίδης είπε ότι θα κάνει μια αποκάλυψη, η οποία δείχνει πώς είχε στηθεί αυτή η ιστορία, εννοώντας φυσικά τη δίκη. Προχωρώντας στην «αποκάλυψη» είπε ότι ένας κρατικός αξιωματούχος, ο οποίος είναι πολύ κοντά στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ανέφερε σε άτομο της απόλυτης εμπιστοσύνης του ότι η απόφαση του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου για την παύση του από τη θέση του Γενικού Ελεγκτή θα είναι ομόφωνη. Υποστήριξε μάλιστα ότι αυτό λέχθηκε στις 15 Ιουλίου, πριν ακόμα γίνουν οι τελικές αγορεύσεις.
Εικασία;
Έχει μεγάλο ενδιαφέρον η συνέχεια της συζήτησης με τον παρουσιαστή, ο οποίος επεσήμανε ότι είναι βαριάς μορφής κατηγορία ο ισχυρισμός ότι κάποιος γνώριζε από τον Ιούλη ότι θα είναι ομόφωνη η απόφαση που ανακοινώθηκε τον Σεπτέμβρη. Ο κ. Μιχαηλίδης απάντησε ότι «μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι αυτός ο κρατικός αξιωματούχος έλεγε ιστορίες δικής του επινόησης». Παραδέχθηκε δηλαδή ότι εύκολα κάποιος άλλος θα μπορούσε να θεωρήσει ότι πρόκειται για εικασία του κρατικού αξιωματούχου και όχι για μια συμφωνία μεταξύ Προεδρικού και Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Ωστόσο ο τέως Γενικός Ελεγκτής πάτησε πάνω σε αυτή την αμφιλεγόμενη ιστορία, χτίζοντας το επιχείρημα ότι ο ίδιος αντιτάχθηκε στο σύστημα και καρατομήθηκε. Ακολούθως, προχώρησε σε ακόμη μια «αποκάλυψη», λέγοντας ότι ο δικηγόρος που διόρισε ο Γενικός Εισαγγελέας έλεγε στον δικό του δικηγόρο κατ’ επανάληψη ότι «αυτή την υπόθεση θα τη χάσετε». Ο παρουσιαστής επεσήμανε ότι «αυτά τα λένε οι δικηγόροι» και ο κ. Μιχαηλίδης απάντησε «το ξέρω, μπορεί να ήταν δική του επινόηση».
Η ευθύνη
Η λεπτομερής παρουσίαση των επίμαχων δηλώσεων του Οδυσσέα Μιχαηλίδη κουράζει τον αναγνώστη αλλά είναι απαραίτητο να διαβάσουμε ή να ακούσουμε με μεγάλη προσοχή τα όσα είπε στην εκπομπή, διότι είναι πολύ σοβαρές αυτές οι κατηγορίες.
Από τα λεγόμενα του κ. Μιχαηλίδη εξάγεται το συμπέρασμα ότι μπορεί και να μην ισχύουν όλα αυτά που άκουσε και μετέδωσε από την τηλεόραση. Το παραδέχεται και ο ίδιος. Παρ' όλα αυτά επέλεξε να τα πει δημόσια με τόση ελαφρότητα, κλονίζοντας την εμπιστοσύνη των πολιτών προς τη Δικαιοσύνη και το κράτος δικαίου. Αυτό δεν είναι ούτε αστείο, μα ούτε ορθό όταν προκύπτει ως αποτέλεσμα της αμετροέπειας του οποιουδήποτε. Συνεπώς τίθεται και το θέμα της ευθύνης για όσα λέμε δημόσια.
Η ελευθερία της έκφρασης προϋποθέτει την ανάληψη ευθύνης ώστε να μην ασκείται το δικαίωμα αυτό σε βάρος των άλλων ή με τρόπο που ζημιώνει το δημόσιο συμφέρον. Κι εμείς οι δημοσιογράφοι ακούμε πολλά στους διαδρόμους και στις συναναστροφές μας και πολλές φορές τα αναμεταδίδουμε σε καφενειακού τύπου συζητήσεις με φίλους και γνωστούς. Όταν όμως θα πάρουμε την πένα για να γράψουμε ένα κείμενο που θα δημοσιευτεί, μετρούμε τις λέξεις μας και αναφέρουμε μόνο όσα μπορούν να τεκμηριωθούν. Και αν ποτέ παρασυρθούμε και διαπράξουμε κάποιο λάθος, τότε θα διαψευστούμε και θα χάσουμε την αξιοπιστία μας ή θα έρθουμε αντιμέτωποι με δικαστικές αγωγές για λίβελο.
Έχει λοιπόν και το Ανώτατο Δικαστήριο το δικαίωμα να προστατέψει τη φήμη και την αξιοπρέπειά του, όπως όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα. Αυτό είναι κάτι που δεν μπορούμε να το παραβλέψουμε, έστω και αν καμιά φορά η άσκηση δίωξης σε βάρος κάποιου πολιτικού τον ηρωποιεί στα μάτια του κοινού. Κι εμείς οι δημοσιογράφοι οφείλουμε να το σεβαστούμε και αν κληθούμε για κατάθεση δεν σημαίνει ότι μας έχουν προσάψει κατηγορίες ή προσπαθούν να μας επιβάλουν τι θα λέμε. Αυτές οι ερμηνείες ενέχουν το στοιχείο της υπερβολής και δεν τεκμηριώνονται. Στηρίζονται κυρίως στο αίσθημα της καχυποψίας απέναντι στους θεσμούς που, όσο και αν το δικαιολογούν ορισμένα γεγονότα, δεν μπορεί να καθορίζει μονίμως την κρίση μας.
Μέθοδοι
Ακόμα και αν δεχθούμε ότι ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης τα είπε όλα αυτά δημόσια για καλό σκοπό και με γνώμονα το καλώς νοούμενο συμφέρον των πολιτών, δεν μπορούμε να συναινέσουμε στην ιδέα ότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Έχουν πολύ μεγάλη σημασία και τα μέσα που χρησιμοποιεί κάποιος για την επίτευξη ενός σκοπού. Την κοινωνία δεν θα την αλλάξουμε μέσα από ατεκμηρίωτες κατηγορίες κατά των θεσμών. Ούτε με την καλλιέργεια της καχυποψίας και της δυσπιστίας στους πολίτες.
Αυτές είναι μέθοδοι που υιοθετούν δημαγωγοί και λαϊκιστές όπως ο Τραμπ, ο οποίος αποφάσισε ότι θα κάνει θόρυβο με τα λεγόμενά του για να εκμεταλλευτεί τις συνθήκες που δημιουργεί η ψηφιακή εποχή και να κερδίσει μεγαλύτερα ακροατήρια. Έτσι εξελίχθηκε σε αγαπημένο δημόσιο πρόσωπο των μέσων ενημέρωσης που αναμεταδίδουν δηλώσεις εντυπωσιασμού για να αυξήσουν το κοινό τους. Όμως ο Τραμπ είναι ένα νοσηρό πολιτικό φαινόμενο που κουράζει τη νηφάλια σκέψη και απωθεί τον ορθό λόγο, παράγοντας συνεχώς fake news που οδηγούν στη διάβρωση της αλήθειας και στη δημιουργία μαζικής παράνοιας.
Πολιτικός
Έχοντας όλα αυτά υπόψη, ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης θα πρέπει να αποφασίσει ποιος πολιτικός θέλει να είναι και τι ρόλο θα παίξει τελικά στο μέλλον. Η πολιτική απειρία και η αφέλεια μπορούν να προσμετρήσουν ως ελαφρυντικά στοιχεία ώς ένα σημείο. Από κάποια φάση και ύστερα δεν θα υπάρχουν δικαιολογίες και το αφήγημα του αντισυστημικού πολιτικού εγκυμονεί κινδύνους.
Η ανάγκη της επιβεβαίωσης του αντισυστημικού χαρακτήρα μιας πολιτικής προσωπικότητας ή ενός πολιτικού σχήματος οδηγεί πολλές φορές σε υπερβολές και ανεύθυνες πράξεις. Εκτός αυτού, ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης πρέπει να προσέξει ώστε να μην καταντήσει ένας γραφικός πολιτικός που βλέπει παντού εχθρούς και προβληματικές καταστάσεις. Ο πολιτικός λόγος δεν μπορεί να γεμίσει μόνο με ηρωικές ιστορίες και κυνήγι μαγισσών. Μπορεί να κεντρίζουν το ενδιαφέρον και να διεγείρουν τη φαντασία ορισμένων συμπολιτών μας που έχουν εθιστεί στο καταγγελτικό ύφος και στη δημαγωγία αλλά αυτά δεν είναι αρκετά στοιχεία για κάποιον που θέλει να είναι ικανός και σωστός πολιτικός.
