Ο Υπουργός Άμυνας της Ελλάδας, Νίκος Δένδιας, πραγματοποίησε τη Δευτέρα επίσημη επίσκεψη στην Κύπρο, όπου συναντήθηκε με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Χριστοδουλίδη και τον Κύπριο ομόλογό του Βασίλη Πάλμα. Στο επίκεντρο των επαφών βρέθηκε η ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας Ελλάδας–Κύπρου στο πλαίσιο του νέου ευρωπαϊκού προγράμματος SAFE (Security Action for Europe), ύψους €150 δισεκατομμυρίων.
Το πρόγραμμα, το οποίο εγκρίθηκε από τους υπουργούς Άμυνας της ΕΕ τον Μάιο του 2025, επιτρέπει στα κράτη-μέλη να αντλήσουν χαμηλότοκα δάνεια με μακροχρόνια αποπληρωμή για την αγορά ή συμπαραγωγή στρατιωτικού εξοπλισμού — όπως συστήματα αεράμυνας και πυραυλικής άμυνας, πυροβολικό, drones, υποστήριξη logistics και άλλα μέσα.
Στόχος του SAFE είναι να ενισχύσει τη συλλογική αμυντική ικανότητα της Ευρώπης, να καλύψει κρίσιμα επιχειρησιακά κενά και να μειώσει την εξάρτηση από προμηθευτές εκτός ΕΕ.
Η συμμετοχή Ελλάδας και Κύπρου
Η Κύπρος, που έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα, αναμένεται να λάβει 1,181 δισεκατομμύρια ευρώ για τον εκσυγχρονισμό των Ενόπλων Δυνάμεών της και την ανάπτυξη ενός οικοσυστήματος αμυντικής καινοτομίας, ενώ η Ελλάδα έχει προκαταρκτικά δεσμευτεί με κονδύλι €788 εκατομμυρίων.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι δύο χώρες προσανατολίζονται σε τρεις βασικούς τομείς συνεργασίας:
• Ανάπτυξη κοινού συστήματος αντιμετώπισης drones,
• Αξιοποίηση του ελληνικού συστήματος Centaur, σχεδιασμένου για την προστασία ναυτικών μονάδων και κρίσιμων υποδομών,
• Συνεργασία στη συναρμολόγηση στρατιωτικών μεταφορικών οχημάτων.
Όσον αφορά το πρώτο κομμάτι, η Ελλάδα έχει ήδη προχωρήσει σημαντικά στην ανάπτυξη ενός συστήματος κατά των drones, ενώ η Κύπρος θα παρουσιάσει σύντομα το δικό της σύστημα. Αναφορικά με το σύστημα Centaur, έχει σχεδιαστεί για αναζήτηση, ανίχνευση, παρακολούθηση και εξουδετέρωση drones σε πραγματικό χρόνο μέσω παρεμβολών ή άλλων μεθόδων.
Σύμφωνα με το Reuters, το σύστημα δοκιμάστηκε για πρώτη φορά το 2024 σε αποστολή της ΕΕ στην Ερυθρά Θάλασσα, όπου εντόπισε και κατέρριψε δύο drones που είχαν εκτοξευθεί από τους Χούθι της Υεμένης.
Το Centaur έχει εμβέλεια ανίχνευσης έως 150 χλμ και επιχειρησιακή δράση έως 25 χλμ, ενώ σχεδιάζεται να τοποθετηθεί σε όλο τον ελληνικό στόλο.
«Πρόκειται για το μοναδικό ευρωπαϊκό, αποδεδειγμένα μάχιμο αντιdrone σύστημα», δήλωσε ο Κυριάκος Ενωτιάδης, διευθυντής ηλεκτρονικών της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας (ΕΑΒ), που το κατασκευάζει.
«Χρυσή ευκαιρία»
Μετά τη συνάντηση του με τον Νίκο Δένδια, ο Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης χαρακτήρισε την επερχόμενη Κυπριακή Προεδρία της ΕΕ (από 1ης Ιανουαρίου 2026) ως «χρυσή ευκαιρία» για την ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας Ελλάδας–Κύπρου.
«Πρέπει να δούμε πώς θα προωθήσουμε ακόμη περισσότερο τα ζητήματα άμυνας και ασφάλειας για Κύπρο και Ελλάδα», ανέφερε ο Πρόεδρος, τονίζοντας ότι πρόκειται για «τομείς εξαιρετικής σημασίας, λαμβάνοντας υπόψη την τουρκική κατοχή, τις προκλήσεις και τη γεωστρατηγική θέση της Κύπρου».
Από την πλευρά του, ο Νίκος Δένδιας έκανε λόγο για «τεράστια ευκαιρία περαιτέρω συνεργασίας», ενώ ο Υπουργός Άμυνας Βασίλης Πάλμας σημείωσε πως είναι αυτονόητο ότι, στο πλαίσιο του SAFE, «οι δύο χώρες πρέπει να έχουν συνέργειες και κοινό σχεδιασμό για την ενίσχυση της αμυντικής μας ικανότητας και την προστασία της κυριαρχίας μας».
Το ζήτημα της Τουρκίας
Απαντώντας σε ερώτηση κατά πόσον γίνονται ενέργειες ώστε να ασκήσουν βέτο και άλλα κράτη μέλη της ΕΕ στο ενδεχόμενο ένταξης της Τουρκίας στο πρόγραμμα SAFE, ο κ. Δένδιας είπε ότι «εγώ και ο Βασίλης είμαστε ίσως απ’ τους λίγους ανθρώπους ίσως στην Ευρώπη που έχουμε καθίσει και έχουμε διαβάσει τον Κανονισμό SAFE. Έναν εξαιρετικά πολύπλοκο Κανονισμό, γραμμένο με μια περίεργη γλώσσα της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών, ακριβώς για να μπορεί ο καθένας να καταλαβαίνει ό,τι νομίζει και να διατυπώνει ό,τι κρίνει».
Σε αυτό το πλαίσιο όμως, ανέφερε, υπάρχουν αξιακές αρχές, οι οποίες οφείλουν να είναι σαφείς. «Υπάρχει σαφής δέσμευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον τρόπο με τον οποίο συμβάσεις μεταξύ της ΕΕ και τρίτων χωρών θα εισάγονται προς συζήτηση», επεσήμανε.
«Είναι αυτονόητο», είπε, «πως όποιος απειλεί την ίδια την ΕΕ δεν μπορεί να συμμετέχει σε έναν μηχανισμό που έχει σχεδιαστεί για να αντιμετωπίσει τέτοιες απειλές».
Ο Έλληνας Υπουργός κατέληξε ότι «η Ευρώπη πρέπει να προστατεύσει όχι μόνο τα σύνορά της, αλλά και τις αξίες της, τη δημοκρατία και τη δέσμευσή της στα ανθρώπινα δικαιώματα».
