Λίγες ημέρες μετά την πρώτη συνάντηση των δύο ηγετών στην Κύπρο, τα στοιχεία που τέθηκαν σε αυτήν και λίγες ημέρες πριν την άφιξη στην Κύπρο της προσωπικής απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα, Μαρία Άνχελα Ολγκίν, συναντώνται σήμερα για πρώτη φορά και οι δύο διαπραγματευτές των πλευρών, ο «παλιός» Μενέλαος Μενελάου και και ο Τουρκοκύπριος τεχνοκράτης Μεχμέτ Ντανά, που διόρισε εσχάτως στη θέση ο Τουφάν Έρχιουρμαν. Πρόκειται ουσιαστικά για την έναρξη μίας νέας προσπάθειας για το πρόβλημα.
Οι δύο διαπραγματευτές θα επιχειρήσουν, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του «Π», να διαγνώσουν ακόμη μια φορά τους στόχους των πλευρών τόσο σε σχέση με την ετοιμασία της διαδικασίας για τη συνάντηση των ηγετών με την εκπρόσωπο του Γενικού Γραμματέα όσο και την πρώτη αξιολόγηση των άμεσων κινήσεων αναφορικά με την καθολικά αποδεκτή προσπάθεια για αλλαγή του επιπέδου της επικοινωνίας μεταξύ των δύο πλευρών.
Πολιτικές οι αποφάσεις
Με βάση την εμπειρία αυτών των εργασιών, οι διαπραγματευτές θα επιδιώξουν όπως η προσπάθειά τους φέρει απτά αποτελέσματα, επικεντρώνοντας τις συζητήσεις τους στα πρακτικά ζητήματα και δίνοντας στους ηγέτες τη δυνατότητα για τις πολιτικές τους αποφάσεις οι οποίες θα παραχθούν και θα αποφασισθούν προφανώς τη παρουσία της Ολγκίν, τόσο στις κατ΄ιδίαν συναντήσεις της με τους δύο ηγέτες όσο και στη συμφωνημένη ήδη κοινή συνάντηση Χριστοδουλίδη και Έρχιουρμαν με την αξιωματούχο των Ηνωμένων Εθνών.
Μέτρα εμπιστοσύνης
Όπως ο «Π» αντιλαμβάνεται, η σημερινή συνάντηση αλλά και οι άλλες που θα ακολουθήσουν μπορεί να έχουν τεχνικό χαρακτήρα αλλά αποτελούν μέρος του συνολικού ενισχυμένου τρόπου με τον οποίο θα δουλέψουν οι πλευρές το επόμενο διάστημα με βασικό οριοθετημένο στόχο την άτυπη πενταμερή η οποία σχεδιάστηκε και εξαγγέλθηκε από τον Γενικό Γραμματέα, σε άλλες βεβαίως συνθήκες, αλλά χωρίς ακόμη να καθοριστεί η ημερομηνία πραγματοποίησής της.
Θα πρέπει βεβαίως να σημειωθεί ότι στην τελευταία άτυπη πενταμερή τον Ιούλιο στη Νέα Υόρκη, όπως και την προηγούμενη στη Γενεύη, ποσώς έγινε οποιαδήποτε συζήτηση για ζητήματα ουσίας. Περιορίστηκε ο ΓΓ να κάνει αναφορά για την αποτυχία των μερών να καταλήξουν στα πιο σύνθετα εκ των μέτρων βελτίωσης της ζωής των ανθρώπων, κυρίως με τον προβληματισμό για διάνοιξη νέων διόδων στην Πράσινη Γραμμή αλλά και την υλοποίηση του σχεδιασμού για την ηλιακή ενέργεια. Από τις υπόλοιπες πρωτοβουλίες τις οποίες είχε ζητήσει ο Αντόνιο Γκουτέρες στις προηγούμενες άτυπες πενταμερείς έχει υλοποιηθεί μόνο η σύσταση τεχνικής επιτροπής για τη νεολαία, ενώ είχε ανακοινωθεί ότι συμφωνήθηκαν και πρωτοβουλίες για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, την αποκατάσταση νεκροταφείων και έγινε λόγος και για τη σύναψη συμφωνίας για την αποναρκοθέτηση μόλις καθοριστούν οι τελικές τεχνικές λεπτομέρειες.
Αντανακλαστικές κινήσεις
Προφανώς τα νέα δεδομένα, η αλλαγή του Τουρκοκύπριου ηγέτη αλλά και οι προτάσεις που έχουν τεθεί από τον Έρχιουρμαν για βελτίωση του κλίματος δημιουργούν, αντανακλαστικά, την ανάγκη όπως και η ελληνοκυπριακή πλευρά παρουσιαστεί έτοιμη και περισσότερο προετοιμασμένη για να δώσει τις δικές της προτάσεις για τα ζητήματα χαμηλής πολιτικής. Εδώ, όπως πληροφορείται ο «Π», η ελληνοκυπριακή πλευρά αναμένει διαλλακτικότερη προσέγγιση από τη νέα κατάσταση πραγμάτων στην άλλη πλευρά κυρίως για το ζήτημα της διάνοιξης νέων διόδων. Όπως σημειώνουν δε διπλωματικές πηγές, είναι αναπόφευκτο να υπάρξουν συζητήσεις για θέματα χαμηλής αλλά όχι ελάσσονος σημασίας, κάτι που θα πρέπει να γίνει ευθύς αμέσως.
Χρονοδιάγραμμα και ουσία
Από την άλλη, θα πρέπει να υπάρξει προβληματισμός και για την επιμονή της τουρκοκυπριακής πλευράς όπως ως προτεραιότητα εστιαστούν οι συζητήσεις στο επόμενο διάστημα και στην επιβολή ενός αυστηρού χρονοδιαγράμματος, δηλαδή μια συγκεκριμένη διαδικασία για την ουσία του προβλήματος. Όπως υποστηρίζεται από τουρκοκυπριακούς κύκλους, το κύριο καθήκον των πλευρών είναι να διαμορφωθεί η διαδικασία και να ακολουθήσει η ατζέντα. Η επιμονή αυτή θα διαφανεί και σήμερα αλλά και στις συναντήσεις με τη Μαρία Ολγκίν. Για την τουρκοκυπριακή πλευρά η διαμόρφωση της διαδικασίας επαφίεται στα Ηνωμένα Έθνη. Οι πλευρές μεταξύ τους, υποστηρίζεται, δεν έχουν πρόβλημα να θέσουν επί τάπητος τα ζητήματα ουσίας αλλά αυτές οι συζητήσεις θα πρέπει να γίνουν δομημένα.
Εν ολίγοις, οι συζητήσεις των επόμενων ημερών θα κινηθούν και στη διαμόρφωση του τρόπου με τον οποίο θα υπάρξει επανεκκίνηση της διαδικασίας με έναν οδικό χάρτη, κάτι που ο Τουφάν Έρχιουρμαν παρουσίασε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Αυτό το κομμάτι αναμένεται εκ των πραγμάτων να ενσωματωθεί στις επαφές που θα υπάρξουν με την κυρία Ολγκίν και όχι στην ατζέντα των διαπραγματευτών.
