Μια κατά αρχή αποτίμηση των μικρών αλλά, κατά την εκτίμησή της, ξεχωριστών βημάτων στις διαπραγματεύσεις κάνει η απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα για το Κυπριακό, Μαρία 'Ανχελα Ολγκίν. Η αξιωματούχος των Ηνωμένων Εθνών, της οποίας η συνάντηση με τον Τούρκο ΥΠΕΞ μετατέθηκε για την ερχόμενη Πέμπτη στην Άγκυρα, δήλωσε στο Πρακτορείο Ειδήσεων ANKA ότι η αλλαγή της συνάντησης κατέστη αναγκαία λόγω του βεβαρημένου προγράμματος του κ. Φιντάν, προσθέτοντας ότι οι συνομιλίες θα είναι εξαιρετικά σημαντικές.
Η αξιωματούχος των Ηνωμένων Εθνών σε μια αποτίμησή της για τη συνάντηση με τους δύο ηγέτες καθώς και για τις επαφές της στην Αθήνα υποστήριξε, μιλώντας στο ΑΝΚΑ, ότι αυτές ανέδειξαν τόσο ευκαιρίες όσο και αδυναμίες στη σημερινή διαδικασία.
ΜΟΕ και πλαίσιο συνεργασίας
Όπως σημείωσε, παρότι οι πολιτικές συζητήσεις ήταν πιο ουσιαστικές σε σύγκριση με προηγούμενες επαφές, σημαντικός χρόνος αναλώθηκε σε ζητήματα που δεν είχαν προετοιμαστεί επαρκώς σε τεχνικό επίπεδο. Όπως αναφέρει το πρακτορείο, στη συνάντηση των δύο ηγετών, με βάση και τις δηλώσεις της κ. Ολγκίν, έγινε μια εκτεταμένη συζήτηση σε ζητήματα όπως τα έργα υδατικών υποδομών, οι προτάσεις για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τα σημεία διέλευσης. Πρόκειται για μέτρα ιδιαίτερης σημασίας για την καθημερινότητα και των δύο κοινοτήτων, τα οποία, όπως υπογράμμισε η κ. Ολγκίν, θα πρέπει να είναι ώριμα και έτοιμα προς εφαρμογή, ώστε να ανοίξουν τον δρόμο για πιο ουσιαστικές πολιτικές συζητήσεις, σε ένα πλαίσιο συνεργασίας και όχι διαπραγμάτευσης με όρους παζαριού.
«Όταν οι ηγέτες αναγκάζονται να συζητούν τεχνικές λεπτομέρειες υπονομεύεται ο σκοπός του πολιτικού διαλόγου. Οι διαπραγματευτικές ομάδες οφείλουν να προσέρχονται με σαφείς, επεξεργασμένες και εφαρμόσιμες προτάσεις. Πρέπει να ενισχύσουμε τη δουλειά των διαπραγματευτών».
Σαφής μετατόπιση
Παρά τις αδυναμίες που καταγράφηκαν, η κ. Ολγκίν χαρακτήρισε τη συνάντηση ως ουσιαστικά σημαντική. Τόσο ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Τουφάν Έρχιουρμαν όσο και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης συμμετείχαν, όπως ανέφερε, σε εκτενείς και λεπτομερείς ανταλλαγές απόψεων για κρίσιμα ορόσημα της διαπραγματευτικής πορείας, περιλαμβανομένων των συνομιλιών του Κραν Μοντανά το 2017, του Πλαισίου του Βερολίνου και προηγούμενων σημείων σύγκλισης. Η κ. Ολγκίν εκτίμησε πως στο βάθος της η τρίωρη συνάντησή της με τους δύο ηγέτες:
- κατέδειξε μια σαφή μετατόπιση από τη συμβολική εμπλοκή σε μια πιο ενημερωμένη, ουσιαστική και εστιασμένη ανταλλαγή απόψεων, γεγονός που υποδηλώνει ότι και οι δύο ηγέτες έχουν πλέον πλήρη εικόνα και έλεγχο του διαπραγματευτικού φακέλου.
Τόνισε επίσης ότι ο άμεσος στόχος δεν είναι μια συνολική διευθέτηση αλλά η επίτευξη συμφωνίας σε ένα δομημένο πλαίσιο για ουσιαστικές διαπραγματεύσεις. Εστιάζει πάντως σε συμφωνία επί ενός δομημένου πλαισίου, γιατί χωρίς αυτό, προειδοποιεί, η επανέναρξη των συνομιλιών κινδυνεύει να επαναλάβει προηγούμενους κύκλους, όπου οι διαπραγματεύσεις κατέρρευσαν έπειτα από παρατεταμένες διαδικαστικές αντιπαραθέσεις.
«Μικρή αλλά καλή αρχή»
Σε άλλη συνέντευξη στην τουρκοκυπριακή εφημερίδα Γενίν Ντουζέν, η κ. Ολγκίν επιχειρεί εξαρχής να στείλει το μήνυμα στις πλευρές αλλά και ευρύτερα ότι είναι άξιο σχολιασμού και είδος επιτεύγματος η δέσμευση των ηγετών ότι η επίλυση του Κυπριακού θα πρέπει να γίνει στη βάση της πολιτικής ισότητας. «Αυτή είναι μια πολύ καλή αρχή. Για πρώτη φορά μετά από πέντε χρόνια, στις 11 Δεκεμβρίου, οι δύο ηγέτες συναντήθηκαν πρόσωπο με πρόσωπο και συζήτησαν θεμελιώδη πολιτικά ζητήματα», είπε. Στο τελικό κοινό ανακοινωθέν, και οι δύο ηγέτες συμφώνησαν, σημείωσε, «ότι ο στόχος τους είναι μια λύση στο Κυπριακό με βάση την πολιτική ισότητα, όπως ορίζεται από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ», για να δηλώσει ότι «αυτού του είδους η δέσμευση δεν είχε αναληφθεί από τους ηγέτες από το 2020. Αυτό δεν είναι μικρό επίτευγμα».
Παρ' όλα αυτά, όπως υποστηρίζει η αξιωματούχος των Ηνωμένων Εθνών, η διαδικασία βρίσκεται σε πολύ πρώιμο στάδιο:
- Χρειάζονται πιο συγκεκριμένα βήματα για να δημιουργηθεί μια πραγματική ατμόσφαιρα εμπιστοσύνης και για να μπορέσει ο Γενικός Γραμματέας να συγκαλέσει μια άτυπη συνάντηση 5+1. Διάφορα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης βρίσκονται στο τραπέζι αλλά και οι δύο πλευρές πρέπει να ενθαρρυνθούν να σημειώσουν πρόοδο και να συμφωνήσουν σε περισσότερα τις επόμενες εβδομάδες και μήνες».
Σε παρατήρηση πως το ανακοινωθέν του ΟΗΕ δεν αναφερόταν σε συγκεκριμένο μοντέλο λύσης και αν παρατήρησε κάποια πρόοδο ή ευελιξία στα ζητήματα που έχουν προκαλέσει το τέλμα της διαδικασίας, η απεσταλμένη του ΓΓ είπε ότι όσον αφορά την πολιτική ισότητα η ανακοίνωση αναφέρεται ρητά στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. «Αυτό αντιπροσωπεύει μια σημαντική αλλαγή», υπέδειξε.
