Το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου και η κατάλυση της Δημοκρατίας δεν ήταν ένα αυθόρμητο γεγονός. Ήταν η τραγική κατάληξη των διεθνών και εσωτερικών συνθηκών που επικρατούσαν εκείνη την εποχή. Και σήμερα η δημοκρατία είναι σε κίνδυνο. Μόνο που δεν απειλείται πλέον από αλλόφρονες στρατιωτικούς αλλά από την έλλειψη εμπιστοσύνης προς τους θεσμούς, τις οικονομικές ανισότητες και τους λαϊκιστές πολιτικούς που, αντί να προτείνουν λύσεις, μοιράζουν μίσος στην κοινωνία. Πόσο κοντά είμαστε στο να ξυπνήσουμε σε κάτι λιγότερο από δημοκρατία; Πλησιάζουν επικίνδυνα.
Πάντα αυτές τις μέρες του πραξικοπήματος και της εισβολής, όταν περνώ από την Πύλη Πάφου, προς τα γραφεία του «Πολίτη», το βλέμμα μου πέφτει στα γραφεία της Αστυνομίας και του παλιού CID Λευκωσίας, στα οποία υπηρετούσε ο πατέρας μου ως αστυνομικός στις 15 Ιουλίου το 1974. Θυμάμαι πως μια φορά, ενώ περνούσαμε από εκεί, μας είχε διηγηθεί για το πώς ο στρατός εμφανίστηκε μπροστά από τα κτήριά τους, πώς οι κανονιές χτύπησαν τα γραφεία δεξιά και αριστερά από αυτό στο οποίο κρυβόταν και πώς βρέθηκε από φύλακας σε κρατούμενο μέσα σε μερικά λεπτά. Το σοκ του όταν είδε τους συναδέλφους του να πανηγυρίζουν σπάζοντας και τσαλαπατωντας τις φωτογραφίες του Μακαρίου. Χρόνια μετά τον θάνατο του πατέρα μου, συζητώντας το περαστικό με άλλους συγγενείς, μου διηγήθηκαν πως ο άνθρωπος που τους έσωσε από εκτέλεση ήταν ένας χουντικός αξιωματικός που είχαν συλλάβει λίγες μέρες προηγουμένως και τον οποίον απελευθέρωσαν οι πραξικοπηματίες. Αυτός ήταν που επενέβη για να τους σώσει, την ώρα μάλιστα που ανάμεσα στους στρατιωτικούς ήταν και μέχρι τότε αγαπημένοι συγγενείς του που του ξεκαθάρισαν να μην περιμένει βοήθεια από αυτούς γιατί ήταν εχθρός και ας ήταν μόλις 21 χρονών.
Παρόμοιες ιστορίες είμαι σίγουρος πως έχουν πολλοί να διηγηθούν. Όχι μόνο από Κύπρο αλλά και από Ελλάδα όταν έγινε το πραξικόπημα των συνταγματαρχών το 1967, στη Χιλή του Αλιέντε το 1973, ακόμη και στην Ινδονησία κατά του Σουκάρνο το 1965. Ήταν η εποχή των σκληρών στρατιωτικών που αν δεν τους άρεσε το αποτέλεσμα των εκλογών, και μέσα στην παράνοια του Ψυχρού Πολέμου, ανέτρεπαν εκλεγμένους ηγέτες και τη δημοκρατία. Την εποχή με τους τρελούς που κατέλυαν τη δημοκρατία με τα όπλα την αφήσαμε πίσω. Ζούμε όμως στην εποχή που η δημοκρατία κινδυνεύει από την απαξίωση των πολιτών προς τους θεσμούς, την επιλογή ακραίων επιλογών και των ολιγαρχών. Ζούμε στην εποχή που τα παραδοσιακά κόμματα διαλύονται και από τις κρυφές ατζέντες ηγετικών στελεχών που αντιστρατεύονται τις διαδικασίες τους. Την εποχή που η εμπιστοσύνη απέναντι στη Δικαιοσύνη, την Αστυνομία βρίσκεται στα χειρότερά της και τα αναπάντητα ερωτήματα με τα «χρυσά» διαβατήρια, τους βιασμούς και τη δολοφονία του Θανάση ακόμη στοιχειώνουν την επικαιρότητα. Δυστυχώς, τα πράγματα δεν είναι καλύτερα και αλλού.
Η Ελλάδα συγκλονίζεται από τα δικά της σκάνδαλα, με τον ΟΠΕΚΕΠΕ να αποτελεί απλά το τελευταίο μέχρι το επόμενο και τα τα κόμματα της αντιπολίτευσης να έχουν διαλυθεί σε κομματίδια ανίκανα να κυβερνήσουν. Στις ΗΠΑ, η κυβέρνηση Τραμπ έβγαλε τον στρατό στους δρόμους του Λος Άντζελες σε ένα ακόμη επεισόδιο όξυνσης της πολιτικής ζωής, και στην Ευρώπη δύσκολα βρίσκεις εκλογές που το φαβορί δεν είναι αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Μέρος της εξίσωσης και τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, που μπορεί να φωτίζουν αθέατες στιγμές της σκληρής πραγματικότητας αλλά και ανατροφοδοτούν το μίσος και την πόλωση. Είναι μέσα σε αυτό το σκηνικό που οι πολίτες ριζοσπαστικοποιούνται και επιλέγουν ακραίες προσωπικότητες για να κυβερνήσουν. Επιλογή είναι όχι να χτίσουμε παρακάτω αλλά να διαλύσουμε το παρόν. Με το δημοκρατικό μας δικαίωμα πάμε να καταργήσουμε τη δημοκρατία. Να δείτε που θα τα καταφέρουμε!
