Να δοθεί στον Αχρειότατο Β’ η οικία Κορνέσιου; Εάν...

Και την οικία Χατζηγεωργάκη Κορνέσιου, θέλει ο Φιλάργυρος Βήτα προκειμένου το εκεί στεγαζόμενο Εθνολογικό Μουσείο να μετατραπεί, λέει, σε Εκκλησιαστικό.

Εν μέρει, το μνημείο ανήκει στην Εκκλησία ως κληροδότημα της τελευταίας ιδιοκτήτριάς του. Ο Θαταπαρωμαζίμου Β’, λέει πως είναι όλο στο καταπίστευμα και «το χρειάζεται», οπότε δεν θα ανανεώσει τη σύμβαση με το Τμήμα Αρχαιοτήτων.

Ναι μεν ζούμε σε ένα ορθόδοξο και πιο διεφθαρμένο Ιράν -επί της ουσίας και όσο κι αν δεν θέλουμε να το συνειδητοποιούμε- αλλά ερωτώ: ποίος θέλει να επισκεφθεί σήμερα ένα ακόμη εκκλησιαστικό μουσείο; Εγώ έχω μια καλύτερη ιδέα.

Προτείνω όταν μας αφήσει χρόνους, να κάνουμε τον τάφο του εκεί στην αυλή. Πώς είναι το Θρονί με τον άλλο Αγιατολάχ των Κυπραίων; Έτσι κι αυτό. Και υπάρχει λόγος που το λέω.

Κανείς δεν διδάσκεται ολόκληρη την Ιστορία, όπως καλά γνωρίζουμε, εξ ου και η κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε ως λαός. Και βέβαια κανείς δεν διδάσκεται το πιο ουσιώδες κομμάτι όσον αφορά την ιστορία του σπιτιού εκείνου. Μαζί τον βίο (και την πολιτεία) του Χατζηγεωργάκη.

Ήταν βέβαια ο δραγουμάνος -από το τουρκικό τερτζιουμάν το οποίο προέρχεται από το αραβικό ταρτζιουμάν που προέρχεται μάλλον από το ακκαδικό ταργκουμάνου από όπου προέκυψε μαζί με το εβραϊκό ταργκούμ!- και αντίθετα με την κοινή αντίληψη δεν ήταν απλώς ο διερμηνέας για την Πύλη και τον Σουλτάνο. Είχαν σημαντική επιρροή και θεωρούνταν πολύ έμπιστο άτομο. Ήταν ένα εξαιρετικά σημαντικό αξίωμα.

Ο συγκεκριμένος, λοιπόν, δεν είχε απλώς άριστες σχέσεις με τους Οθωμανούς όπως άλλωστε και η Εκκλησία η οποία ήταν ο άλλος πρόθυμος βραχίονας της φοροσυλλογής -αυτή τη φοροσυλλογή είναι που αφαίρεσαν από τους τράγους οι Εγγλέζοι και το πληρώνουμε ακόμα... - και της επιβολής της εξουσίας.

Ο Χατζηγεωργάκης, λοιπόν, είχε καταφέρει να συγκεντρώσει τόση δύναμη στα χέρια του ξεπερνώντας ακόμα και αυτή της Εκκλησίας όπως και των επιφανών ορθοδόξων αλλά και των τοκογλύφων με τους οποίους είχε φτιάξει στην ουσία ένα άτυπο κράτος εν κράτει υπό τον ίδιο.

Μεθυσμένοι από τη δύναμη που συσσώρευσαν, όλοι αυτοί άρχισαν να κάνουν διάφορα προκαλώντας τους μουσουλμάνους οι οποίοι ούτως ή άλλως εκείνη την περίοδο είχαν δει την επιρροή τους να μειώνεται, λόγω των χαλαρώσεων στους κανόνες του εμπορίου με τη Δύση στα τέλη του προηγούμενου αιώνα. Κάτι που ώθησε τους Χριστιανούς και τους Εβραίους της Αυτοκρατορίας στο εμπόριο το οποίο ήλεγχαν πλέον.

Στο βιβλίο του «Μια ιστορία βίας και μνησικακίας», το οποίο σας συνιστώ ανεπιφύλακτα, ο ακαδημαϊκός και ευρωβουλευτής Νιαζί Κιζίλγιουρεκ παραθέτει μια φοβερή μαρτυρία του Κρητικού ζωγράφου Ιωάννη Κορνάρου, γραμμένη σε ένα σημείωμα το οποίο έκρυψε στο πίσω μέρος μιας αγιογραφίας του.

Η μαρτυρία παρουσιάστηκε προ ετών στο σύγγραμμα Νέα Εικόνα και Ιστορική Μαρτυρία Ιωάννου Κορνάρου του Κρητός (Ιερά Μητρόπολις Πάφου, Βυζαντινό Μουσείο Χωρεπισκοπής Αρσινόης, Λευκωσία 2000) των Ε. Ριζοπούλου-Ηγουμενίδου και Χρ. Χατζηχριστοδούλου.

Σ’ αυτήν λοιπόν ο αγιογράφος εξηγεί πώς η συγκεκριμένη ελίτ των Ρωμιών «έκαμναν τα ανείατα, από κάθε ήδος, αδικιών, αυθαδείας κατά τους Τούρκους, φορέματα, οικοδομές οσποιτίων (υπέρ Τούρκους)…», φορούσαν πράσινα κάτι που απαγορευόταν για τους μη μουσουλμάνους, αγόραζαν αντί πινακίου φακής το σιτάρι από όλους τους αγρότες και το μοσχοπουλούσαν έξω, και πολλά πολλά άλλα.

Η συμπεριφορά τους κατά τον Κορνάρο οδήγησε στην έλλειψη σιτηρών το 1804. «Αδίκισαν το νησί της Κύπρου», γράφει, «από σιτάρι κριθάρι όστε ελιμοκτόνησε», κάτι που μαζί με όλα τα άλλα που είχαν κάνει, οδήγησε στην πρώτη εξέγερση των μουσουλμάνων ενάντια στην Εκκλησία και τον δραγουμάνο.

Σε τέτοιο βαθμό είχαν οξυνθεί τα πνεύματα που ο Ιωάννης Κορνάρος περιγράφει μια σκηνή στην οποία ήταν αυτόπτης μάρτυρας και λέει πως ακόμα και ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος πλέον «εφόναζεν ετζήριζεν» αλλά «υπερίσχιεν ο άρχων», ο Χατζηγεωργάκης δηλαδή, ως ο ηγέτης του κατεστημένου του πλούτου των Ρωμιών, το οποίο μάλλον μας κατατρύχει μέχρι και σήμερα.

Ο τελευταίος «δεν άκουε πλέον», γράφει. Όταν ξεσηκώθηκαν οι μουσουλμάνοι ο δραγουμάνος κατάφερε να γλυτώσει από τους εξεγερθέντες, να πάει στην Πόλη και, χρησιμοποιώντας τα κόλπα του και την επιρροή του να πείσει τον Σουλτάνο ότι ο κυβερνήτης δεν ήταν σε θέση να χειριστεί την κατάσταση και ότι έπρεπε να στείλει στρατό για να επιβάλει την τάξη. Όπερ και εγένετο.

Το 1806 οι εξεγερθέντες διέφυγαν μέσω θαλάσσης, κατέβηκαν στην Καρπασία και λεηλάτησαν εκκλησίες και χωριά, μέχρι που τους βρήκαν οι δυνάμεις του Σουλτάνου και όσοι δεν κατάφεραν να δραπετεύσουν απαγχονίστηκαν στη Λευκωσία.

Το 1809 και αφού πλέον είχαν διαπιστώσει την πλήρη εικόνα, αποκεφάλισαν τον Χατζηγεωργάκη ο οποίος παραμένει έκτοτε ως ο «Χατζηγεωργάκης Κορνέσιος», σκέτο. Ο οποίος αποκεφαλίστηκε. Σκέτο. Από τους Τούρκους. Σκέτο. Περίπου ήρωας. Που κάθε άλλο παρά τέτοιος ήταν.

Ήταν οι πρώτες εχθροπραξίες του είδους ανάμεσα σε δύο στοιχεία που μέχρι τότε ζούσαν αρμονικά. Και διαταράχθηκαν λόγω μιας διαφθοράς πολύ γνώριμης σε όλους μας σήμερα. Ανάμεσα στους παράδες και τους παπάδες οι οποίοι αντέδρασαν μόνο όταν έχασαν τον έλεγχο του παιγνιδιού. Και για αυτό. Και ήταν αργά.

Μπορούμε κάλλιστα λοιπόν, να τον θάψουμε εκεί. Χρόνια να έχει, λέω όταν…

Για να μπορούμε να λέμε όλη την ιστορία για τον δραγουμάνο και όσοι τον πρόλαβαν, τον Βήτα, όταν θα εξιστορούμε τι πράμα ήταν ο Χατζηγεωργάκης, να λένε «α, σαν τον Αρχιεπίσκοπο τον μακαρίτη, δηλαδή;».

Για να απαντούμε: «Ε, τυχαία τον βάλαμε εδώ νομίζετε;». Για να μαθαίνουν και οι επόμενοι.

Θρησκευτικό Μουσείο…! Και τι σχέση έχει τούτος με τη θρησκεία;