Ο πνευμονολόγος, Χάρης Αρμεύτης, απαντά σε βασικά ερωτήματα που αφορούν στην συνταγογράφηση εντός ΓεΣΥ από γιατρούς που δεν είναι συμβεβλημένοι με τον ΟΑΥ, με αφορμή την πρόσφατη απόφαση τού Διοικητικού Δικαστηρίου. Συγκεκριμένα, την περασμένη Τετάρτη (12/3/2025), το Διοικητικό Δικαστήριο δικαίωσε τον ασθενή (δικαιούχος του ΓεΣΥ), που ζητούσε ακύρωση τής απόφασης τού ΟΑΥ να μην επιτρέψει εκτέλεση συνταγής γιατρού μέσω του Συστήματος, γιατί ο γιατρός που τη συνταγογράφησε δεν ήταν συμβεβλημένος με τον Οργανισμό. Ο δρ Αρμεύτης δεν είναι γιατρός του ΓεΣΥ.
Πώς προέκυψε η δικαστική απόφαση;
Ένας ασθενής δικαιούχος του ΓεΣΥ προσέφυγε στην δικαιοσύνη το 2020 εναντίον του ΟΑΥ, διεκδικώντας το δικαίωμα να λαμβάνει τα φάρμακά του μέσω του Συστήματος Υγείας, έστω κι αν ο γιατρός του είναι εκτός ΓεΣΥ, γιατί ΔΕΝ ήθελε να αλλάξει τον ιατρό του που εμπιστεύεται για δεκαετίες. Η απόφαση του δικαστηρίου δικαίωσε τον πολίτη και όχι τον ιατρό.
Ποια η διαφορά εάν λαμβάνεις τα φάρμακ σου εντός η εκτός ΓΕΣΥ;
Μέσω του Συστήματος ο ασθενής έχει μεγάλες εκπτώσεις. Για παράδειγμα, υπάρχουν σκευάσματα που μπορείς να τα παίρνεις μέσω ΓεΣΥ δωρεάν ή με μικρή συμπληρωμή. Αντιθέτως, όταν είσαι εκτός Συστήματος, πληρώνεις για τα φάρμακα μέχρι και 70-100 ευρώ περισσότερα.
Ποιος πληρώνει για τα φάρμακα;
Οι πολίτες πληρώνουν για τα φάρμακα μέσω των εισφορών που καταβάλλουν μηνιαία στο ΓεΣΥ. Συνεπώς, αφού τα πληρώνει ο πολίτης γιατί να μην απολαμβάνει αυτό το όφελος;
Τι ισχύει αναφορικά με την επιλογή του ιατρού;
Βασικό δικαίωμα τού ασθενή είναι να επιλέγει τον ιατρό του, αναφαίρετο δικαίωμα στην ελεύθερη επιλογή ιατρού. Είναι άδικο, και αποτελεί επαγγελματικό ρατσισμό, να τιμωρούνται οι πολίτες γιατί επέλεξαν ιδιώτη ιατρό. Ο λόγος που οι πολίτες προτιμούν εκτός ΓεΣΥ ιατρούς είναι η σχέση εμπιστοσύνης που αναπτύχθηκε για χρόνια, η αμεσότητα και ο τρόπος εξυπηρέτησης (είναι γνωστό το πρόβλημα στο ΓεΣΥ με τους χρόνους αναμονής).
Τι ισχύει σήμερα αναφορικά με την συνταγογράφηση;
Σήμερα το σύστημα τιμωρεί τους πολίτες που εμπιστεύτηκαν ιατρό εκτός ΓεΣΥ, με το να τους αναγκάζει να κλείνουν ραντεβού στο ΓεΣΥ σε ειδικό ιατρό (ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗΣ ΟΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΙ ΙΑΤΡΟΙ ΓΙΑ ΟΛΑ ΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ). Αυτό όμως περιλαμβάνει χρέωση επίσκεψης και άλλων επιπρόσθετων εξετάσεων με σημαντική οικονομική επιβάρυνση του Συστήματος. Για έκδοση συνταγής για ένα φάρμακο μπορεί το Σύστημα, χωρίς λόγο, να επιβαρυνθεί μέχρι και εκατοντάδες ευρώ. Η συνταγογράφηση αποτελεί βασικό κεκτημένο οποιουδήποτε ιατρού έχει άδεια εξασκήσεως στην Κυπριακή Δημοκρατία και δεν έχει κανένας το δικαίωμα να την καταργήσει, ειδικά εάν εξυπηρετεί τα καλώς νοούμενα συμφέροντα των ασθενών.
Κινδυνεύει το ΓεΣΥ εάν δοθεί το δικαίωμα συνταγογράφησης στους ιδιώτες;
Ακριβώς το αντίθετο! Με την εκτέλεση τής συνταγής των εκτός ΓεΣΥ ιατρών από το Σύστημα Υγείας, εξυπηρετείται αποτελεσματικά και γρήγορα ο ασθενής, γίνεται εξοικονόμηση πόρων από το Σύστημα και μειώνονται οι λίστες αναμονής (τουλάχιστον αυτές που αφορούν την συνταγογράφηση).
Ποια είναι η απάντηση στο επιχείρημα ότι «είναι δύσκολη η προσαρμογή του λογισμικού του ΓεΣΥ»;
Εάν αύριο οι 100 ιδιώτες ιατροί που είναι εκτός αποφασίσουν να μπουν στο ΓεΣΥ, δεν θα έχουν άμεση πρόσβαση στο λογισμικό μέσα σε 24 ώρες; Σήμερα έχουν πρόσβαση στο λογισμικό σχεδόν 5000 ιατροί ενταγμένοι στο ΓεΣΥ και είναι πρόβλημα για 100 που είναι εκτός; Επιπρόσθετα, σύμφωνα με ευρωπαϊκή οδηγία, ο κάθε ιατρός δικαιούται να έχει πρόσβαση στον ηλεκτρονικό φάκελο τού ασθενή και αν συνεχίσουν να αρνούνται αυτή την πρόσβας,η πιθανόν να προκύψει ακόμη ένα σοβαρό νομικό ζήτημα.
Υπάρχει κίνδυνος εξόδου από το ΓεΣΥ ιατρών αν παραχωρηθεί η συνταγογράφηση στους ιδιώτες;
Η απάντηση είναι ΟΧΙ γιατί η συνταγογράφηση βοηθά πρωτίστως τον ασθενή. Ο κύκλος εργασιών του ιδιωτικού τομέα δεν μπορεί να απορροφήσει άλλους ιατρούς με μία μόνον κλινική παγκύπρια και οι αμοιβές που λαμβάνουν εντός ΓεΣΥ είναι σχετικά καλύτερες από τον ιδιωτικό τομέα που είναι εκτός .Το ΓεΣΥ θα πρέπει να βρει λύσεις στα προβλήματα που το ταλαιπωρούν, για να γίνει πιο ελκυστικό για τους παρόχους του μακριά από τακτικές εγκλωβισμού.
Εναλλακτική πρόταση;
Με πρωτοβουλία της Βουλής να γίνει ενιαία τιμολόγηση των φαρμάκων για τους δικαιούχους του ΓεΣΥ, έτσι που να λαμβάνουν το φάρμακο χωρίς οικονομική επιβάρυνση ή με μικρή συμπληρωμή, ανεξάρτητα από το ποιος ιατρός εξέδωσε την συνταγή.
Υπάρχει και η άποψη που λέει ότι όσοι θέλουν να συνταγογραφούν εντός ΓεΣΥ, να συμβληθούν με τον ΟΑΥ.
Τότε είναι που θα προκύψει σοβαρό πρόβλημα, γιατί το πλεονέκτημα που έχει σήμερα ο πολίτης να βρει ιατρό εντός 24 ωρών θα χαθεί. Όλοι θα έχουν λίστες αναμονής, η τιμή μονάδας θα μειωθεί σε ανησυχητικά επίπεδα, οι ιδιωτικές ασφάλειες θα είναι εισφορές χωρίς αντίκρισμα. Η παρουσία του 5% ιδιωτικού τομέα που υπάρχει σήμερα, παραμένει αποδεδειγμένα μία αναγκαιότητα γιατί όλοι θέλουμε να έχουμε επιλογές στα θέματα υγείας μας.
