Μια «βόλτα» στην αγορά, στον κόσμο της πολιτικής, της οικονομίας, των επενδύσεων, των επιστημών, του πολιτισμού, της καθημερινότητας, αλλά ακόμα και της ψυχαγωγίας, είναι αρκετή για να διαμορφώσει κάποιος τρίτος ανεξάρτητος παρατηρητής την εντύπωση ότι η Κύπρος είναι μια ακόμα μεσανατολίτικη χώρα που συμμετέχει στην ΕΕ, παρά μια ευρωπαϊκή χώρα στη Μέση Ανατολή. Και τούτο δεν αποτελεί κατ’ ανάγκη αρνητικό στοιχείο, αν προσεγγιστεί από μια κάποια πολιτιστική ή έστω και φολκλορική διάσταση, αφού μια τέτοια δημιουργική πρόσμιξη, ενδεχομένως και να προσέδιδε ενδιαφέροντα στοιχεία πολιτισμικού εμπλουτισμού που να διευκόλυναν την ανάπτυξη και καλλιέργεια των σχέσεών μας με τους γειτονικούς λαούς της περιοχής, με ό,τι τούτο σημαίνει από πολιτικής και οικονομικής απόψεως.
Από την άλλη, δεν είναι ούτε και ιδιαίτερα θετικό στοιχείο το να είμαστε μέλη της ΕΕ για δυο δεκαετίες, να συμμετέχουμε στο ευρώ, να έχουμε πρόσβαση στην πλειάδα των γνωσιολογικών, οργανωτικών και διαχειριστικών εργαλείων και κανονιστικών πλαισίων της ΕΕ, και να βρισκόμαστε, ακόμα, τόσο πίσω σε τόσα πολλά. Κυρίως σε όσα αφορούν την πολιτική και διοικητική νοοτροπία, τη θεσμική επάρκεια, τη διαφάνεια και λογοδοσία. Αλλά και στη διαχείριση των προβλημάτων της καθημερινότητάς μας, όπως εκείνων που αφορούν την τροχαία κίνηση, αστική ανάπτυξη, αστυνόμευση, απονομή δικαιοσύνης, δημόσια υγεία, δημόσια εκπαίδευση, το κοινωνικό κράτος, και τη διαχείριση πολύ περιορισμένων πόρων, όπως των ενεργειακών και του ύδατος.
Και ασφαλώς δεν χρειάζεται να συζητήσουμε τη σύγκριση μεταξύ της Κύπρου και των υπόλοιπων κρατών μελών της ΕΕ, αφού εκεί δυστυχώς οι δείκτες που καταγράφουν την συνολική ανάπτυξη και πρόοδο, και όχι μόνο εκείνη των μακροοικονομικών μεγεθών, δεν είναι κολακευτικοί για μας. Από το πόσα βιβλία διαβάζουμε (τα πραγματικά βιβλιοπωλεία, και όχι τα χαρτοπωλεία/πολυκαταστήματα, στην Κύπρο μετρούνται στα δάκτυλα του ενός χεριού παρά τα είκοσι και πλέον πανεπιστήμιά μας), μέχρι την αποτελεσματική διείσδυση των νέων τεχνολογιών (και όχι τη χρήση των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης μόνο) και από την κατάσταση των μέσων μαζικής συγκοινωνίας μέχρι την ηλεκτροκίνηση, και από την πραγματική σύμφυση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με την αγορά και την κοινωνία, μέχρι την ανακύκλωση σκουπιδιών και την αισθητική των γειτονιών μας, η Κύπρος βρίσκεται κάτω από τη βάση. Πολύ κάτω από το μέτριο. Πολύ πίσω ακόμα και από εκείνα τα κράτη της ΕΕ που έζησαν για δεκαετίες στο βάναυσα ανελεύθερο και βαθιά διεφθαρμένο καθεστώς του «κομουνιστικού» ολοκληρωτισμού.
Αυτή η απόσταση που μας χωρίζει, όχι από την αέναα ανεκπλήρωτη και αφηρημένη «αριστεία», αλλά από την επίτευξη και διαφύλαξη ενός επαρκούς μοντέλου λειτουργίας, απόδοσης, και γενικά, καλού τρόπου ζωής σε όλους τους τομείς, αλλά κυρίως σε εκείνους που αφορούν την καθημερινότητά μας, δεν μπορεί να παραμένει (η απόσταση) για πολύ ακόμα. Επειδή αυτή η απόσταση είναι που καθορίζει τον βαθμό και την προοπτική αποδοτικότητας και βιωσιμότητας ενός κράτους, μιας οικονομίας και μιας κοινωνίας. Αυτό καθορίζει και την ελκυστικότητά του ως προορισμός επιλογής για επενδύσεις, διαβίωση και προκοπή. Ειδικά, όταν, μάλιστα, όλα αυτά δεδηλωμένα επιδιώκουμε να πετύχουμε και αυτά ευαγγελιζόμαστε εντός και εκτός.
Ως εκ τούτου, καμιά δικαιολογία οποιασδήποτε μορφής δεν μπορεί να απαντήσει με ικανοποιητικό τρόπο το γιατί να είμαστε τόσο πίσω σε τόσα πολλά, ακόμα. Οι μηχανισμοί του κράτους και της ΕΕ είναι εκεί, τα χρήματα είναι εκεί, οι εσωτερικοί μας δείκτες είναι καλοί, ο κόσμος μας είναι φιλειρηνικός, τεχνικά μορφωμένος και φιλόπονος, οπότε γιατί δεν προοδεύουμε όπως μπορούμε και μας αξίζει; Γιατί το άθροισμα του συνόλου είναι μικρότερο της αξίας των μονάδων που το αποτελούν; Γιατί δεν τρέχουμε, ή έστω να βαδίζουμε, με αυτοπεποίθηση προς τη βιώσιμη ανάπτυξη και πρόοδο, αλλά διαρκώς σκοντάφτουμε και σκουντουφλούμε; Από τα φώτα τροχαίας στους δρόμους μέχρι το ΓεΣΥ, γιατί δεν προλαμβάνουμε τις αγκυλώσεις και τις στρεβλώσεις;
Και κυρίως, γιατί ανεχόμαστε τη συστημική ευθυνοφοβία και ανικανότητα και τον ξεπερασμένο κορπορατισμό που τις προστατεύει, και αντί να αναζητήσουμε να οικοδομήσουμε νέους, σύγχρονους και δυναμικούς θεσμούς που να διασφαλίζουν την αποδοτικότητα του κράτους και της πολιτείας, ακόμα συντηρούμε πειθήνια την εκκωφαντική απουσία ενός αναγκαίου κοινωνικού συμβολαίου; Και προκρίνουμε στα κέντρα λήψης αποφάσεων τόσους πολλούς αυτάρεσκους ανεπαρκείς, δημαγωγούς και τσαρλατάνους; Και κυρίως γιατί εκδιώκουμε, απορρίπτουμε και απωθούμε τους σοβαρούς, τους μετρημένους και τους ικανούς;
