Η κλιματική αλλαγή είναι αναμφίβολα μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της εποχής μας. Οι επιπτώσεις της -από ακραία καιρικά φαινόμενα και αύξηση της θερμοκρασίας, μέχρι την απώλεια βιοποικιλότητας και τη λειψυδρία- δεν είναι πλέον θεωρίες επιστημόνων, αλλά καθημερινή πραγματικότητα. Συχνά όμως, μπροστά στο μέγεθος του προβλήματος, αισθανόμαστε μικροί και ανήμποροι. «Τι μπορώ να κάνω εγώ για να αλλάξει κάτι;» είναι η πιο συχνή αντίδραση. Και όμως, η ατομική δράση έχει σημασία - και μπορεί να αποδειχθεί καθοριστική.
Το σύνθημα «Think globally, act locally» δεν είναι απλώς μια όμορφη φράση. Είναι στρατηγική. Μας υπενθυμίζει ότι, ενώ η κλιματική κρίση είναι παγκόσμια, η λύση ξεκινά από τις τοπικές μας επιλογές, από τον τρόπο που ζούμε, καταναλώνουμε, μετακινούμαστε, παράγουμε και ψηφίζουμε. Κάθε αλλαγή στην καθημερινότητά μας είναι ένας κρίκος σε μια μεγαλύτερη αλυσίδα.
Η μείωση του πλαστικού, η επιλογή βιώσιμων προϊόντων, η μετακίνηση με ποδήλατο ή μέσα μεταφοράς, η εξοικονόμηση ενέργειας, η στροφή σε φυτική διατροφή, η υποστήριξη τοπικών παραγωγών και η ανακύκλωση είναι πράξεις που δεν είναι αμελητέες. Αντίθετα, έχουν πολλαπλασιαστικό αντίκτυπο, ειδικά όταν υιοθετούνται από μεγάλες ομάδες πολιτών. Η συλλογική αλλαγή ξεκινά πάντα από ατομικές πράξεις.
Το περιβάλλον δεν το καταστρέφουν μόνο οι «μεγάλοι ρυπαντές». Το καταστρέφει και η αδιαφορία των «μικρών» που λένε «δεν πειράζει αν πετάξω ένα πλαστικό», «δεν πειράζει αν πάρω το αυτοκίνητο για 500 μέτρα». Όταν το κάνουν αυτό εκατομμύρια άνθρωποι, το αποτέλεσμα είναι καταστροφικό. Αντίστροφα, αν εκατομμύρια αποφασίσουν να αλλάξουν έστω και λίγες καθημερινές συνήθειες, ο πλανήτης μπορεί να ανασάνει.
Η ατομική δράση έχει επίσης και εκπαιδευτική και πολιτική διάσταση. Όταν δίνουμε το παράδειγμα, επηρεάζουμε τον περίγυρό μας - την οικογένεια, τους φίλους, τους συναδέλφους. Γινόμαστε φορείς αλλαγής, κινητήριοι μοχλοί σε μια κοινωνία που χρειάζεται επειγόντως πρότυπα. Επιπλέον, μέσω της ατομικής ευαισθητοποίησης ενισχύεται και η πίεση προς τους θεσμούς και τους πολιτικούς. Οι πολίτες που δείχνουν έμπρακτο ενδιαφέρον για το περιβάλλον είναι οι ίδιοι που απαιτούν πολιτικές λύσεις, στηρίζουν πράσινες πρωτοβουλίες, τιμωρούν με την ψήφο τους την αδράνεια και την υποκρισία.
Δεν μπορούμε να περιμένουμε από τις κυβερνήσεις και τις εταιρείες να αλλάξουν τα πάντα, όταν εμείς οι ίδιοι δεν κάνουμε τίποτα. Η συλλογική πίεση αποκτά δύναμη μόνο όταν συνοδεύεται από προσωπική υπευθυνότητα. Δεν μπορείς να ζητάς πράσινη πολιτική, όταν δεν ανακυκλώνεις ή όταν οδηγείς παντού μόνος σου.
Και κάτι ακόμη: η ατομική δράση μάς ξαναδίνει πίσω τον έλεγχο. Αντί να νιώθουμε απελπισία και παθητικότητα, ξέρουμε ότι έχουμε τη δύναμη να συμβάλουμε, να ανήκουμε σε μια παγκόσμια κοινότητα ανθρώπων που δεν περιμένουν σωτήρες, αλλά γίνονται οι ίδιοι φορείς της λύσης.
Η μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής δεν είναι αγώνας λίγων ειδικών. Είναι ο αγώνας όλων μας. Και όσο πιο γρήγορα το καταλάβουμε, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχουμε να διατηρήσουμε αυτόν τον πλανήτη ζωντανό και φιλόξενο για εμάς και τις επόμενες γενιές.
Σκέψου παγκόσμια. Δράσε τοπικά. Ξεκίνα.
*Μέλους Κινήματος Οικολόγων
