Του Ανδρέα Καραμάνου
Ομολογώ πως ήταν μια δοκιμασία να παρακολουθήσει κανείς τη λεγόμενη «συνέντευξη» (ή αλλιώς, podcast) του ευρωβουλευτή Φειδία Παναγιώτου με τον εκπρόσωπο της τουρκικής κατοχής στην Κύπρο, Ερσίν Τατάρ. Το πρώτο καμπανάκι ήχησε κιόλας από τον τίτλο, όπου το ψευδοκράτος αναφερόταν ως «State». Η συνέχεια, βέβαια, δεν με απογοήτευσε καθόλου, ήταν ακόμη μία επιβεβαίωση όσων απλόχερα ο Φειδίας και ο Τατάρ δείχνουν προς τα έξω. Από τη μία, ο Φειδίας, με ελλιπέστατη γνώση της Ιστορίας, που προσπαθεί να τη μάθει «σωστά» μέσα από ανεύθυνες και επιπόλαιες πρωτοβουλίες. Από την άλλη, ο Τατάρ, εκμεταλλευόμενος την αφέλεια (ή και όχι) του Φειδία, να προβαίνει σε (ακόμη έναν) μονόλογο και διάλεξη για την «ορθότητα» της εισβολής και της κατοχής, για τη «λύση» των δύο κρατών, για τα συμφέροντα του τουρκικού στρατού στην Κύπρο, και για τη νομιμότητα των πεποιθήσεών του λόγω των 300 ετών οθωμανικής κυριαρχίας στο νησί.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Τατάρ επαναλαμβάνει τις γνωστές του θέσεις. Κατ’ ακρίβεια, το κάνει καθημερινά. Η παρουσία του τουρκικού στρατού στο νησί είναι «εγγύηση ασφάλειας», οι Ελληνοκύπριοι «θέλουν όλη την Κύπρο», «οι Τουρκοκύπριοι κινδυνεύουν από τους Ελληνοκύπριους», υπάρχει «δικαίωμα κυριαρχίας» και η μόνη λύση, είναι αυτή των δύο κρατών. Ολόκληρο το αφήγημα του ψευδοκράτους ξετυλίχτηκε ανενόχλητο, γιατί απέναντι δεν υπήρχε κανείς να το αντικρούσει.
Και μέσα σε αυτό το παραλήρημα, ήρθε και το «επιχείρημα» που με άφησε άναυδο: η εμπεριστατωμένη, κατά Τατάρ, πολιτική θέση για τη λύση των δύο κρατών, βασισμένη όχι στο διεθνές δίκαιο, ούτε σε γεωπολιτική ανάλυση, αλλά στην... αντίληψη του πατέρα του. Ο οποίος, όταν ο Τατάρ ήταν 30 ετών, του εκμυστηρεύτηκε πως οι Ελληνοκύπριοι «θέλουν την Κύπρο δική τους». Αυτό ήταν. Από τη μία, λοιπόν, έχουμε πολιτική που παράγεται από παιδικές αφηγήσεις και προσωπικές εμμονές και από την άλλη, πολιτική που προβάλλεται σαν Instagram/TikTok story, χωρίς καμία προετοιμασία και χωρίς γνώση. Έχουμε όντως μέλλον;
Αν θέλουμε να συνομιλήσουμε με τους Τουρκοκυπρίους, αυτό είναι θεμιτό και απαραίτητο. Η ειρηνική συνύπαρξη είναι ένας στόχος που αξίζει να επιδιώκεται με ειλικρίνεια και σεβασμό. Όμως, η συνύπαρξη απαιτεί αλήθεια, ιστορική μνήμη και αξιοπρέπεια. Δεν μπορούμε να πατάμε σε κατεχόμενο έδαφος και να αναγνωρίζουμε, έμμεσα ή άμεσα, την ύπαρξη ενός «κράτους» που δεν υπάρχει πουθενά αλλού πέρα από την Άγκυρα και την τουρκική φαντασίωση. Δεν γίνεται να μιλάμε ως Ευρωπαίοι πολιτικοί και να απαξιώνουμε την προσφορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν επιτρέπεται να στεκόμαστε απέναντι από τον εκπρόσωπο της κατοχής και να του προσφέρουμε το πιο ισχυρό όπλο: έναν δημόσιο διάλογο χωρίς αντίλογο.
Η Κύπρος αξίζει μια δίκαιη, βιώσιμη και λειτουργική λύση. Μια λύση που ίσως να απαιτεί και γενναίες αποφάσεις, όχι όμως μέσω της λήθης ή της παραχάραξης της Ιστορίας, και σίγουρα όχι μέσα από ενέργειες που οδηγούν στη νομιμοποίηση της κατοχής και στη διχοτόμηση. Για να φτάσουμε εκεί, χρειαζόμαστε πολιτική υπευθυνότητα και όχι άλλη επιπολαιότητα.
Και για να είμαστε δίκαιοι, η ευθύνη δεν είναι μόνο του Φειδία. Είναι και δική μας. Γιατί θεωρήσαμε πως η πολιτική είναι σκηνικό και όχι ουσία. Γιατί ξεχάσαμε πως η ψήφος δεν είναι συνθήματα και like αλλά ευθύνη.
ΥΓ 1: Συχνά ακούγεται και το επιχείρημα: «Ούλλοι κάμουν το, γιατί όχι ο Φειδίας;» Η απάντηση είναι απλή: γιατί ο Φειδίας δεν είναι οποιοσδήποτε. Είναι Κύπριος ευρωβουλευτής. Εκπροσωπεί την Κυπριακή Δημοκρατία στην καρδιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η θέση του δεν του δίνει μόνο προνόμια αλλά του επιβάλλει και ευθύνες. Δεν έχει την πολυτέλεια της αφέλειας. Δεν του επιτρέπεται πλέον η απουσία γνώσης. Ο λόγος και οι πράξεις του έχουν θεσμικό βάρος. Και γι’ αυτό κρίνονται αυστηρότερα.
ΥΓ 2:Λίγες μόλις μέρες πριν από αυτή τη «συνέντευξη», η Χαρίτα Μάντολες στάθηκε στο Ευρωκοινοβούλιο και μίλησε, όχι απλώς για τη δική της τραγωδία, αλλά για τη μνήμη ενός ολόκληρου λαού. Το λιγότερο που θα περίμενε κανείς από έναν Κύπριο ευρωβουλευτή, είναι να είναι εκεί. Από καθήκον, αν όχι από συναίσθηση. Ο Φειδίας; Απών. Μαζί του, και όλοι εμείς.
*Νομικού
