Εντός της εβδομάδας, αναμένεται η πραγματοποίηση της συνάντησης του νέου ηγέτη των Τουρκοκυπρίων Τουφάν Έρχουρμαν με τον Τούρκο Πρόεδρο, Ταγίπ Ερντογάν, ίσως και στην παρουσία του υπουργού Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, με βάση τις πληροφορίες που δημοσιεύθηκαν χθες από τουρκοκυπριακά Μέσα Ενημέρωσης, ενώ την ακριβή ημερομηνία της επίσκεψης θα ανακοινώσει αύριο το γραφείο του Τουρκοκύπριου ηγέτη, με τις πληροφορίες του «Π» να κάνουν λόγο για συνάντηση την ερχόμενη Πέμπτη, 13 Νοεμβρίου.
Η αργοπορία της μετάβασης του Τουφάν Έρχιουρμαν στην Άγκυρα αποτέλεσε αντικείμενο έντονων συζητήσεων κυρίως στην ελληνοκυπριακή πλευρά. Αυτή η καθυστέρηση επιχειρήθηκε να παρουσιαστεί ως ένα από το κύρια στοιχεία αποδόμησης του Τουρκοκύπριου ηγέτη, κυρίως από ΜΜΕ στις ελεύθερες περιοχές, σημείο αναφοράς του δύσβατου πεδίου δράσης και της έντονης αμφισβήτησης που θα τύχει από το περιβάλλον Νίκου Χριστοδουλίδη με στόχο την απαξίωσή του από την πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων. Αυτό δεν έγινε αυθορμήτως αλλά στη βάση ενός σχεδιασμού, όπως ακριβώς συνέβη και στο παρελθόν με άλλους ηγέτες των Τουρκοκυπρίων, οι οποίοι αποτύπωναν μια διαφορετική εικόνα στο Κυπριακό και η οποία θα χαλούσε το αφήγημα ότι «όλοι οι πολιτικοί στα κατεχόμενα είναι οι ίδιοι». Ούτε είναι τυχαίο το γεγονός ότι οι εμπνευστές της στασιμότητας επιχείρησαν να υποδείξουν και να περάσουν στην ελληνοκυπριακή κοινή γνώμη ότι η τακτική Έρχιουρμαν έχει ως στόχο τη ναρκοθέτηση των προσπαθειών του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών επειδή αναμένει πρώτα τη συνάντησή του με την τουρκική κυβέρνηση, η οποία όντως είχε καθυστερήσει.
Αγωνία;
Σημειώνεται ωστόσο με ιδιαίτερο ενδιαφέρον η «ανησυχία» ορισμένων στη Λευκωσία οι οποίοι επικαλούνται «κύκλους στα Ηνωμένα Έθνη» για να πείσουν ότι με τον σημερινό Τουρκοκύπριο ηγέτη δεν αναμένεται καμία κίνηση στο Κυπριακό. Το ότι υπήρξε μια χρονική αλλαγή της παρουσίας της Μαρία Άνχελα Ολκγίν στην περιοχή ποσώς αποτελεί ένδειξη ότι γίνεται μια προσπάθεια εκ των προτέρων να «ευνουχιστεί» η νέα πρωτοβουλία του Γενικού Γραμματέα.
Επί της ουσίας, στις ελεύθερες περιοχές παρατηρείται μια βιασύνη αποτύπωσης του blame game πριν υπάρξει καν συνάντηση των δυο ηγετών στη Λευκωσία.
Η καθυστέρηση και αναβλητικότητα που υπήρξαν στις επαφές Έρχιουρμαν με την τουρκική ηγεσία είχαν προφανώς σχέση και με τις διεργασίες εντός της συμμαχίας που στηρίζει τον Ταγίπ Ερντογάν. Είναι ξεκάθαρο πως η εσωτερική πολιτική σκηνή στην Τουρκία διαμορφώνει με ισχύ τις πολιτικές επιλογές του Τούρκου Προέδρου. Η σκληρή εικόνα που παρουσίασε ο συνέταιρος στην εξουσία Ντελβλέτ Μπαχτσελί μετά τη νίκη Έρχιουρμαν δημιούργησε έναν νέο κύκλο ακραίας ρητορικής με την οποία εκφράστηκε εκ νέου υπέρ της λύσης δύο κρατών στην Κύπρο, κάτι που για τον εθνικιστή πολιτικό αποτελεί «εθνικό ζήτημα» για την Τουρκία. Είναι ένας εσωτερικός παράγοντας ο οποίος εντείνει τη συζήτηση για τη συμμαχία αλλά είναι σαφές πως δεν πρόκειται αυτή η συνθηματολογία να αλλάξει ποιοτικά μια πραγματικότητα: ότι η ρητορική των δύο κρατών στην Κύπρο δεν μπορεί να είναι μια εφικτή προσέγγιση γιατί δεν υπάρχει καμία περίπτωση αποδοχής της από τ διεθνή κοινότητα.
Αντανακλαστικά
Παρά τη δυστοκία στο μέτωπο της Τουρκίας, η οποία διαφάνηκε από την αναβλητικότητα στην απόφαση για την επίσκεψη Έρχιουρμαν στην Άγκυρα τρεις εβδομάδες μετά την εκλογική διαδικασία, θα είναι ενδιαφέρον να διαπιστωθούν ποια θα είναι τα αντανακλαστικά της τουρκικής ηγεσίας τόσο σε σχέση με το τι θα ακούσει ο Τουρκοκύπριος ηγέτης αλλά και τι είναι διατεθειμένος να ζητήσει από την τουρκική ηγεσία.
Κύκλοι στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, με τους οποίους μίλησε ο «Π», θεωρούν πως η επικείμενη συνάντηση Έρχιουρμαν με την τουρκική ηγεσία θα κινηθεί:
• σε μια ρεαλιστική αποτύπωση των σημερινών δεδομένων τόσο για το τι συμβαίνει στην Κύπρο όσο και στο υπό διαμόρφωση νέο γεωστρατηγικό περιβάλλον στην περιοχή. Οι εξελίξεις προς αυτόν τον τομέα τρέχουν με γοργούς ρυθμούς αλλά ουδείς είναι σε θέση ακόμη να προδικάσει το τελικό τους αποτέλεσμα:
• ενώπιον των νέων υπό εξέλιξη δεδομένων εκτιμάται πως η τουρκική σύσταση προς τον νέο ηγέτη των Τουρκοκυπρίων θα είναι όπως κινηθεί η όλη διαδικασία με όχι επιταχυνόμενα βήματα, από τη στιγμή που βρίσκονται σε εξέλιξη ευρύτερες διαφοροποιήσεις στην περιοχή. Από την άλλη:
• δεν αναμένεται να αρνηθεί όπως επικεντρωθεί η συζήτηση στην Κύπρο στα χαμηλής εμβέλειας Μέτρα Εμπιστοσύνης.
Εδώ ο Τουρκοκύπριος ηγέτης θα επιχειρήσει να πάρει το πράσινο φως για τη δημιουργία συνθηκών βελτίωσης της καθημερινότητας των «πολιτών». Επί του πρακτέου, η παρουσία του στο οδόφραγμα του Αγίου Δομετίου και η επιτόπου ανίχνευση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν χιλιάδες πολίτες είναι ενδεικτική της έντονης κινητικότητας που θα επιδιώξει προς αυτή την κατεύθυνση. Ταυτόχρονα, αποκάλυψε ότι ανέλαβε πρωτοβουλία για συζητήσεις με τα Ηνωμένα Έθνη για ειδικά μέτρα που μπορούν να εφαρμοστούν με στόχο την ελαχιστοποίηση των προβλημάτων στις διελεύσεις.
Καμία διαφοροποίηση
Εν ολίγοις, σε πρακτικό επίπεδο το επόμενο διάστημα ο Έρχιουρμαν δεν πρόκειται να αποστεί των θέσεών του στο Κυπριακό: Ανάγκη εγκατάλειψης των θεωριών περί δύο κρατών αλλά και εμμονή σε αυτό που προβάλλει εκ προοιμίου ως κεκτημένο του πολυετούς διαλόγου, δηλαδή την πολιτική ισότητα. Αυτό ίσως επιχειρήσει να το ακούσει στις επαφές της Ολγκίν στη Λευκωσία ή και στην περίπτωση, εντός του έτους ή αρχές του επόμενου, μιας νέας άτυπης πενταμερούς διάσκεψης για το Κυπριακό. Δεν αναμένεται να επιδιώξει να παίξει στο πεδίο της επίρριψης ευθυνών ούτε αναμένεται όπως η Άγκυρα ζητήσει κάτι τέτοιο ως κίνηση του Τουφάν Έρχιουρμαν.
Εξάλλου, όπως εκτιμάται στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, μια τέτοια επιθετική στάση δεν πρόκειται να εξυπηρετήσει καμία εκ των πλευρών στη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία.
