Σε μια ώριμη δημοκρατία, η παραίτηση ενός υπουργού δεν είναι αδυναμία. Είναι μια πολιτική πράξη ευθύνης, ήθους και θεσμικής υπευθυνότητας. Είναι η αναγκαία παραδοχή ότι όταν αποτυγχάνει μια πολιτική, ένα σύστημα ή ένας κρατικός μηχανισμός, κάποιος οφείλει να σταθεί απέναντι στην κοινωνία και να πει: φταίξαμε — και αναλαμβάνουμε.
Στην Κύπρο όμως, η παραίτηση τείνει να εκλείψει ως θεσμικό εργαλείο. Από κυβερνήσεις που διαχειρίστηκαν τραγωδίες και σκανδαλώδεις αμέλειες μέχρι σύγχρονες κρίσεις που διαλύουν την εμπιστοσύνη των πολιτών, κανείς δεν φταίει και κανείς δεν φεύγει. Οι υπουργοί εμφανίζονται άτρωτοι. Η πολιτική ευθύνη — εκείνη η θεμελιώδης έννοια της κοινοβουλευτικής λογοδοσίας — μετατρέπεται σε ένα επικοινωνιακό σχήμα λόγου, χωρίς συνέπειες.
Στην πρόσφατη ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας, υπάρχουν ελάχιστες και φωτεινές εξαιρέσεις. Ο Χρήστος Στυλιανίδης το 1999 υπέβαλε την παραίτησή του από τη θέση του κυβερνητικού εκπροσώπου για λόγους αρχής σε θέματα εξυγίανσης και διαφθοράς της δημόσιας ζωής της Κύπρου, όταν προέκυψε το θέμα του τότε υπουργού Εσωτερικών Ντίνου Μιχαηλίδη.
Ο Κύπρος Χρυσοστομίδης το 2008, υπέβαλε παραίτηση από υπουργός Δικαιοσύνης, μετά την απόδραση του ισοβίτη Αντώνη Προκοπίου Κίτα από τις Κεντρικές Φυλακές, αναλαμβάνοντας ως υπουργός Δικαιοσύνης την πολιτική ευθύνη και ταυτόχρονα επιδεικνύοντας πρωτόγνωρη για τα κυπριακά δεδομένα πολιτική ευθιξία.
Αν σήμερα κάποιοι υπουργοί παραιτηθούν λόγω της πυρκαγιάς, δεν θα το κάνουν γιατί είναι ένοχοι. Αυτό που πρέπει να τους κινητοποίησει είναι το αίσθημα ευθύνης. Παραιτούνται γιατί η πολιτική δεν είναι μόνο διοίκηση. Είναι και παράδειγμα.
Τα τελευταία χρόνια βιώνουμε δυστυχώς την εμπέδωση μιας άλλης «κανονικότητας»: Κρίσεις, καταστροφές, επιχειρησιακές αποτυχίες, επαναλαμβανόμενες αδυναμίες του κρατικού μηχανισμού — και κανείς δεν παραιτείται. Οι υπουργοί παραμένουν στη θέση τους, όχι επειδή πέτυχαν, αλλά επειδή μπορούν.
Το χειρότερο δεν είναι μόνο η παραμονή στην εξουσία. Είναι το μήνυμα που αυτή εκπέμπει:
Ότι η πολιτική δεν έχει συνέπειες. Ότι κανείς δεν λογοδοτεί. Ότι το δημόσιο αξίωμα είναι ασυλία, όχι ευθύνη.
Εμείς λέμε ότι η παραίτηση δεν είναι ποινή. Είναι υπεράσπιση της δημοκρατίας.
Η κουλτούρα των παραιτήσεων δεν αφορά μόνο την προσωπικότητα του εκάστοτε υπουργού. Είναι δείκτης θεσμικής ωριμότητας. Εκπέμπει ένα σαφές μήνυμα προς την κοινωνία: ότι η εξουσία δεν είναι αυταρχικό προνόμιο, αλλά λογοδοτούμενη εντολή.
Όταν παραιτείται ένας υπουργός, ενδυναμώνεται η δημοκρατία. Όχι επειδή τιμωρείται ένας άνθρωπος, αλλά επειδή τιμάται ο πολίτης.
