Η πρόσφατη καταδίκη του πρώην Προέδρου της Γαλλίας, Νικολά Σαρκοζί, σε ποινή φυλάκισης για συνωμοσία με στόχο τη διαφθορά, αποτελεί μια υπενθύμιση για το τι ακριβώς σημαίνει πραγματική λογοδοσία σε μια ευνομούμενη Πολιτεία με τους θεσμούς της να λειτουργούν.
Δεν χρειάζονται πολλά παραδείγματα για να διαπιστωθεί ότι ένα εξελιγμένο πολιτικό σύστημα παρά τα προβλήματά του, και όχι πάντα διαθέτοντας ομαλή λειτουργία λογοδοσίας, έχει τη δυναμική και διαθέτει τους μηχανισμούς αυτοπροστασίας οι οποίοι οδηγούν στη δίωξη και τιμωρία προσώπων, ανεξαρτήτως ισχύος ή θέσης, όταν αυτά παραβαίνουν τον νόμο.
Βεβαίως κανένα σύστημα λογοδοσίας δεν λειτουργεί με τελειότητα και πολλές φορές οι επιδράσεις πολιτικών σκοπιμοτήτων και πιέσεων αδυνατούν τις ίδιες τις αντιδράσεις αλλά είναι σαφές ότι η θεσμική και πολιτική κουλτούρα δεν ανέχεται διαχρονικά την ατιμωρησία.
Αναποφεύκτως είμαστε αναγκασμένοι, μέσα στο περιβάλλον ανάπτυξης μιας δημοκρατίας με τις αδυναμίας της, να ασκηθούμε και να προβληματιστούμε με συγκρίσεις σε σχέση με την κυπριακή Πολιτεία. Να προβληματιστούμε αν οι αρμοί της εξουσίας στην Κύπρο μπορούν να απελευθερώσουν τα αναγκαία ερείσματα και το αναγκαίο οξυγόνο για να επιμένουν στην τιμωρία μελών της ανώτατης πολιτικής εξουσίας, να χαράξουν τη διαδικασία αναζήτησης ευθυνών και καταδίκης για αυτές τις ευθύνες. Δυστυχώς για την περίπτωση της δικής μας πατρίδας μια τέτοια εικόνα φαντάζει σχεδόν αδιανόητη.
Η ατιμωρησία δεν είναι σημερινό φαινόμενο για την Κυπριακή Δημοκρατία. Είναι ένα φαινόμενο διαχρονικό, που έχει εγκατασταθεί στο DNA του πολιτικού και διοικητικού μας συστήματος. Από τραπεζικά σκάνδαλα και διαβατήρια μέχρι πολιτικά σκηνοθετημένες «εξυπηρετήσεις», το κοινό μοτίβο είναι ότι οι υπαίτιοι σπανίως λογοδοτούν. Και όταν το κάνουν, οι συνέπειες είναι συχνά ήπιες, καθυστερημένες ή επιλεκτικές.
Δεν μπορούμε να πούμε ότι δεν υπήρξαν καταδίκες. Μια μορφή κινητικότητας προς αυτή την κατεύθυνση υφίσταται. Όμως αυτές παραμένουν μεμονωμένες εξαιρέσεις και όχι απόδειξη θεσμικής στροφής προς τη διαφάνεια και τη λογοδοσία. Η αίσθηση που κυριαρχεί στην κοινωνία είναι ότι το σύστημα προστατεύει τους ισχυρούς, κλείνει τα μάτια σε σκάνδαλα και περιμένει την εκτόνωσή τους από τη συζήτηση εντός των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης αλλά και ΜΚΔ.
Είναι απολύτως αποδεκτό ότι η Δικαιοσύνη στην Κύπρο κινείται αργά, ενώ οι ανεξάρτητοι θεσμοί συχνά-πυκνά επιχειρείται να ακρωτηριασθούν με πολιτικές παρεμβάσεις. Αντί οι υπερασπιστές των θεσμών να λειτουργούν προληπτικά και αποτρεπτικά αναζητούν τρόπους για να εκτονώσουν τις αντιδράσεις που προκαλούν τα σκάνδαλα υψηλά προστατευόμενων προσώπων.
