Το πολιτικό προσωπικό και όλοι όσοι ασχολούνται με τη δημόσια ζωή προσπαθούν να καταλάβουν τι ώθησε το 20% του εκλογικού Σώματος που προσήλθε στην κάλπη να προχωρήσει σε μια τόσο αντισυμβατική επιλογή.
Μια αναδρομή στα εκλογικά αποτελέσματα του παρελθόντος θα μας δείξει ότι το εκλογικό Σώμα ψηφίζει με σοφία την ημέρα των εκλογών. Μπορεί στη συνέχεια σε πολλές περιπτώσεις οι επιλογές να μη δικαιώθηκαν και οι προσδοκίες να διαψεύσθηκαν, αλλά την ώρα που εκφράζεται μαζικά ο λαός το αποτέλεσμα αποτελεί ένα mega-trend.
Αρχικά, ο κόσμος δεν τρελάθηκε. Οι ίδιοι άνθρωποι που έδωσαν 20% στον Φειδία έκαναν άλλες επιλογές στις αυτοδιοικητικές εκλογές. Την Κυριακή το εκλογικό Σώμα επέλεξε μια εκλογική αναμέτρηση που ένιωθε ότι δεν θα φέρει άμεσα ανατροπές στη ζωή του, για να πει στα κόμματα και το πολιτικό προσωπικό ότι πρέπει να αλλάξουν. Θέλουν κόμματα που παράγουν πολιτική, δηλαδή να δίνουν λύσεις.
Τα πολιτικά και κοινωνικά φαινόμενα δεν παράγονται στιγμιαία. Χρειάζεται χρόνος για να ωριμάσουν και να εκδηλωθούν. Τα σημάδια δυσαρέσκειας υπήρχαν. Στις βουλευτικές εκλογές του 2021 σχεδόν το 15% επέλεξε μη παραδοσιακά κόμματα. Όποιος ανατρέξει στη συζήτηση που ακολούθησε, θα δει δηλώσεις πολιτικών περί μηνύματος που πρέπει να αναλυθεί και να ληφθεί υπόψη. Είδατε κάποια αλλαγή ως αποτέλεσμα των εκλογών του 2021; Αυτό που ο εκλογολόγος Γιάννης Μαυρής χαρακτηρίζει κρίση εκπροσώπησης δεν γεννήθηκε στις 9 Ιουνίου. Στις προεδρικές εκλογές ο Νίκος Χριστοδουλίδης εξελέγη χωρίς στήριξη από μεγάλο κόμμα. Οι ψηφοφόροι μέσα σε λίγους μήνες είπαν δύο φορές ότι δεν πρέπει να τους θεωρούμε δεδομένους.
Αν θέλουμε να προσεγγίσουμε τους ψηφοφόρους με όρους ψυχολογίας, το εκλογικό Σώμα έχει θυμό. Θυμό που δεν επαρκεί ο μισθός του, θυμό που δεν βλέπει προοπτικές, θυμό για τα υψηλά επιτόκια, θυμό για τις ατελείωτες ώρες στο αυτοκίνητό του. Την ίδια ώρα βλέπει πολιτικούς να κυκλοφορούν με πολυτελή οχήματα που πλήρωσαν οι θυμωμένοι φορολογούμενοι-ψηφοφόροι. «Αφού δεν μπορώ να έχω ό,τι εσείς, τότε θα σας τα στερήσω», είπε ένα μεγάλο τμήμα των ψηφοφόρων και εξέλεξε τελικά έναν 24χρονο επαγγελματία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Η εκλογή του Φειδία Παναγιώτου επιφέρει μια ποιοτική αλλαγή στον τρόπο αντίδρασης των ψηφοφόρων. Η αποχή δεν παράγει αποτέλεσμα. Η ψήφος παράγει και επιβάλλει αλλαγή του τρόπου παραγωγής πολιτικής. Απαιτούνται τομές και μεγάλες μεταρρυθμίσεις παντού.
Στο ζήτημα του αυξημένου κόστους ζωής, το μείζον πρόβλημα σήμερα, η λύση, δεν είναι τα επιδόματα, αλλά η αύξηση των εισοδημάτων.
Χρειαζόμαστε, συνεπώς, μια οικονομία με επιχειρήσεις που θα δίνουν καλύτερους μισθούς. Μπορούμε να την έχουμε; Μπορούμε. Όχι σε μια ημέρα, αλλά πρέπει να ξεκινήσει η υλοποίηση μεταρρυθμίσεων για να αυξηθεί η παραγωγικότητα της οικονομίας, να μεγαλώσει το μέγεθος των επιχειρήσεων, να ενταθεί ο ανταγωνισμός, να υποχωρήσει το κόστος της ενέργειας, να γίνει αποδοτικότερη η δημόσια υπηρεσία και να έρθουν ξένα κεφάλαια στη χώρα. Το τελευταίο είναι βασικό. Τις χρειαζόμαστε τις ξένες επενδύσεις και λόγω του μικρού μεγέθους της οικονομίας. Το κυπριακό επιχειρείν δεν έχει τα κεφάλαια για να γίνει η ατμομηχανή της ανάπτυξης. Οι τηλεπικοινωνίες είναι ένα καλό παράδειγμα για τα οφέλη της προσέλκυσης ξένων επενδύσεων. Και οι τρείς ανήκουν σε ξένα συμφέροντα και ο ανταγωνισμός ώθησε τη Cyta να κινηθεί με ρυθμούς ιδιωτικού τομέα για να μην κλείσει. Στα αεροδρόμια, η είσοδος τρίτου παίκτη στην επίγεια εξυπηρέτηση κρατά σε χαμηλότερα επίπεδα τις τιμές των εισιτηρίων.
Η αδράνεια, συνεπώς, που χαρακτηρίζει τη δημόσια ζωή της χώρας, υπό τον φόβο του πολιτικού κόστους ή της σύγκρουσης με συμφέροντα, δεν μπορεί να συνεχιστεί. Συζητάμε τα ίδια πράγματα επί σχεδόν μια δεκαετία.
Απαιτείται να υπάρξει πολιτική. Τα προβλήματα να εντοπίζονται, να εξηγούνται και να δίνονται λύσεις. Προφανώς θα υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις, αλλά αυτό δεν πρέπει να λειτουργεί ως άλλοθι για να μην γίνεται τίποτα. Η εφαρμογή του ΓεΣΥ είναι ένα κορυφαίο παράδειγμα παραγωγής πολιτικής. Με διακομματική συναίνεση λύθηκε το μεγάλο πρόβλημα της καθολικής πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας. Μπορεί να υπάρχει μια διαρκής συζήτηση για το σύστημα, αλλά μπορείτε να φανταστείτε την Κύπρο χωρίς το ΓεΣΥ;