Δεν πρέπει να ξεχνάμε τον Πλάτωνα ο οποίος υπερτόνισε τον ρόλο της παιδείας για την ευημερία της Πολιτείας. «Όσο η νέα γενιά είναι και συνεχίζει να είναι καλώς διαπαιδαγωγημένη το πολιτειακό καράβι θα είναι καλοτάξιδο, διαφορετικά θα ήταν καλύτερα να μην μιλήσουμε για τις συνέπειες». Η Παιδεία είναι παλμός ζωής και δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι το μέλλον μιας χώρας στηρίζεται τα μέγιστα σ’ αυτήν μιας και η αποκλειστικότητα της εκπαίδευσης των νέων δηλαδή της νέας γενιάς στηρίζεται στην παιδεία που τους προσφέρουμε.
Σήμερα οι καταστάσεις στα της παιδείας πεπραγμένα έχουν αλλάξει άρδην και δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι η παιδεία είναι εκ φύσεως και λειτουργίας κοινωνικό αντικείμενο και ότι η παιδαγωγική στηρίζεται πιο πολύ στην κοινωνιολογία παρά σε οποιαδήποτε άλλη επιστήμη. Δεν βρίσκουμε καμία βεβαίως δυσκολία να αντιληφθούμε αυτή την παράμετρο της παιδείας αφού στόχος της, πέραν του γνωσιολογικού, είναι η κοινωνικοποίηση του ατόμου ούτως ώστε να καταστεί ικανό να λειτουργήσει και να προσαρμοστεί στην κοινωνία αφού προετοιμαστεί κατάλληλα στη μικροκοινωνία του σχολείου. Πάει ο καιρός που ο κοινωνικός περίγυρος του ανθρώπου και οι καταβολές του ουδόλως περιελήφθησαν στα της παιδαγωγικής ενδιαφέροντα με τον ρόλο του παιδαγωγού να περιορίζεται στο να εμποδίσει το δυναμικό της ανθρώπινης φύσης να ατονήσει ή να περιέλθει σε αχρησία στην πορεία της ανάπτυξης του ανθρώπου.
Βεβαίως είναι εδώ που τίθεται το μεγάλο ερώτημα «Εκπληρώνει το σχολείο τον ρόλο του ως ακαδημαϊκός οργανισμός που ταυτόχρονα στοχεύει και στην ευημερία και αγωγή του παιδιού και εφήβου;» Πολύ λακωνικά σ’ αυτό το σημείο θα λέγαμε ότι η έμφαση τοποθετείται στον επαγγελματισμό για την ικανοποίηση των αναγκών της αγοράς παρά στην αγωγή του παιδιού. Σίγουρα και οι δύο πιο πάνω στόχοι είναι εξίσου σημαντικοί αλλά και αλληλένδετοι. Δυστυχώς τραβήξαμε τη γραμμή πέραν των ορίων αφού το εξετασιοκεντρικό σύστημά μας με την υπέρογκη ύλη δεν αφήνουν περιθώρια για την κοινωνική και πολιτιστική αγωγή των νέων μας οι οποίοι μπορεί να παραδίδονται στην κοινωνία γνωσιολογικά καταρτισμένοι, αλλά, φευ, κοινωνικά, πολιτιστικά και πνευματικά με προβλήματα, ανήμποροι να λειτουργήσουν σε μια κοινωνία με στόχο τις πνευματικές αξίες. Είναι γι’ αυτό που πιστεύουμε ότι η γνωσιολογική κατάρτιση πρέπει να συμβαδίζει με την πνευματική γιατί τότε μόνο μπορούμε να στοχεύουμε στη δημιουργία ελεύθερων και ώριμων προσωπικοτήτων να αντιμετωπίσουν τις δύσκολες καταστάσεις και να ξεπερνούν τις αποτυχίες τους για να φθάνουν αισίως στις επιτυχίες μέσα από έναν πόλεμο με πολλές χαμένες και κερδισμένες μάχες. Με αλλαγές οι οποίες θα στοχεύουν σε ένα πιο ευέλικτο και προσαρμόσιμο σύστημα που θα παράσχει τη δυνατότητα για ανάπτυξη νέων μεθόδων διδασκαλίας, ενός πιο αποτελεσματικού και ανθρώπινου συστήματος αξιολόγησης και ενός πιο ευέλικτου αναλυτικού προγράμματος που θα «λύσει τα χέρια» των καθηγητών να λειτουργήσουν άνετα και εποικοδομητικά στην τάξη δίνοντας έμφαση στις εκπαιδευτικές ανάγκες όλων των μαθητών ανεξάρτητα ικανότητας και επιπέδου για να επιτύχει τον στόχο για δημιουργικότητα, χαρά της μάθησης και καλλιέργεια της ψυχής που πρέπει να είναι ο μόνιμος στόχος στην εκπαίδευσή μας και θα προσφέρει τα μάλα για την άνοδο των πνευματικών αξιών που θα μας κάμουν περήφανους για τον πνευματικό κοινωνικό και πολιτιστικό εξοπλισμό που θα προσφέρουμε στη νέα γενιά.
* ΒΑ, ΜΑ, PhD, πρώην επιθεωρητή και πρώτου λειτουργού Εκπαίδευσης, Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού
