Εδώ και δεκαετίες, πολλοί γιατροί συστήνουν να αποφεύγουμε τον ήλιο όσο περισσότερο γίνεται. Η υπεριώδης ακτινοβολία του ήλιου μπορεί να γεράσει το δέρμα μας και να προκαλέσει καρκίνο του δέρματος.
Αλλά τα τελευταία χρόνια, ορισμένοι επιστήμονες αμφισβήτησαν αυτή τη σκέψη, αφού έρευνες έδειξαν ότι η μέτρια έκθεση στον ήλιο μπορεί, τουλάχιστον σε ορισμένα πλαίσια, να έχει κάποια οφέλη. Και ότι τα συμπληρώματα βιταμίνης D μπορεί να μην είναι πάντα ένα καλό υποκατάστατο.
Ο ήλιος μπορεί να έχει και μία φωτεινή πλευρά
«Είναι αναμφισβήτητο ότι οι ακτίνες του ήλιου μπορούν να βλάψουν το δέρμα μας με τρόπους που οδηγούν σε πρόωρη γήρανση του δέρματος και καρκίνο», δηλώνει η δρ Ελίζαμπεθ Κο, ιατρός εσωτερικής ιατρικής στο UCLA Health.
Αλλά οι ερευνητές έχουν επίσης εντοπίσει αρκετές πιθανές, αν και περιορισμένες συσχετίσεις, μεταξύ της έκθεσης στον ήλιο και του θετικού αντίκτυπου στην υγεία.
Έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι η παραμονή στον ήλιο συνδέεται με χαμηλότερη αρτηριακή πίεση. «Η αρτηριακή πίεση τείνει να είναι υψηλότερη το χειμώνα απ′ ό,τι το καλοκαίρι», εξηγεί ο δρ Ρίτσσαρντ Γουέλερ, δερματολόγος και ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, και τα καρδιακά προβλήματα είναι επίσης πιο συχνά τότε. Από την άλλη, μια μελέτη διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι οι οποίοι υπέστησαν μεγαλύτερη έκθεση στον ήλιο είχαν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρδιακή ανεπάρκεια.
«Οι ερευνητές δεν είναι σίγουροι γιατί το ηλιακό φως μπορεί να βελτιώσει την υγεία της καρδιάς, αλλά γνωρίζουν ότι προκαλεί την απελευθέρωση από το δέρμα ενός αερίου που ονομάζεται μονοξείδιο του αζώτου, το οποίο χαλαρώνει τα αιμοφόρα αγγεία και μειώνει την αρτηριακή πίεση», εξηγεί ο δρ Γουέλερ.
Μάλιστα, ορισμένοι ερευνητές αναρωτιούνται αν αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερη διάρκεια ζωής. Παράλληλα, το φως του ήλιου μπορεί να βοηθήσει στην υποστήριξη του ανοσοποιητικού συστήματος ελέγχοντας για τυχόν φλεγμονή. Σε μια μικρή μελέτη 11 ασθενών με σκλήρυνση κατά πλάκας, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το υπεριώδες φως Β ενεργοποίησε ορισμένα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος που καταπραΰναν τη φλεγμονή και ελάφρυναν τα συμπτώματα.
«Η ηλιοθεραπεία θα μπορούσε επίσης να μας κάνει να αισθανόμαστε περισσότερο χαρούμενοι», συμπληρώνει ο δρ Ko. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η έκθεση στο υπεριώδες φως μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα σεροτονίνης στο αίμα, μιας χημικής ουσίας που βοηθά στη ρύθμιση της διάθεσης.
Δεν είναι μόνο η βιταμίνη D
Ένα γνωστό όφελος της έκθεσης στον ήλιο είναι ότι ενεργοποιεί τον οργανισμό να παράγει βιταμίνη D, η οποία συμβάλλει στην οικοδόμηση και τη διατήρηση των οστών. Παλαιότερες έρευνες έχουν συνδέσει τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D με αυξημένους κινδύνους για ορισμένες παθήσεις όπως καρδιακές παθήσεις, διαβήτη τύπου 2 και καρκίνο του παχέος εντέρου.
Σε κλινική δοκιμή του 2019, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D δεν μείωσε την πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 σε περίπου 2.400 ενήλικες που είχαν παράγοντες κινδύνου για την πάθηση.
Τέτοιου είδους μελέτες, μαζί με εκείνες που δείχνουν τα οφέλη της ηλιοφάνειας για το ανοσοποιητικό σύστημα και την αρτηριακή πίεση, υποδηλώνουν ότι το ηλιακό φως μπορεί να μας ωφελεί πέρα από την απλή παραγωγή βιταμίνης D.
Ας μην ξεχνάμε το αντηλιακό μας
Η έρευνα σχετικά με τα πιθανά οφέλη της ηλιοφάνειας είναι ακόμη αρκετά περιορισμένη, οπότε είναι δύσκολο να γνωρίζουμε πώς να την ερμηνεύσουμε ή να την εφαρμόσουμε ή πώς να την συνδυάσουμε με τους κινδύνους για τον καρκίνο του δέρματος. Γι′ αυτό και δεν πρέπει να ξεχνάμε εντελώς να χρησιμοποιούμε την αντηλιακή μας προστασία.
Συνίσταται να αποφεύγουμε την άμεση έκθεση στον ήλιο μεταξύ 10 π.μ. και 2 μ.μ., «όταν οι ακτίνες είναι πιο φωτεινές και ισχυρές». Αν δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό, απαιτείται να φοράμε αντηλιακό ή κάποια παρόμοια προστασία, όπως καπέλα με φαρδύ γείσο ή αντηλιακά ρούχα.
