Επιμέλεια: Ανδρέας Αθανασίου
Σημαντικές και σε μεγάλο βαθμό μη αναστρέψιμες είναι οι περιβαλλοντικές και οικολογικές επιπτώσεις της πρόσφατης μεγάλης πυρκαγιάς που έπληξε την ορεινή Λεμεσό, προκαλώντας έντονη ανησυχία για τη χλωρίδα και την πανίδα. Ανησυχίες καταγράφονται και για τους υδάτινους πόρους της περιοχής με αυτές να επικεντρώνονται γύρω από το φράγμα του Κούρη. Τα φερτά υλικά που άφησε πίσω της η φωτιά, όπως στάχτη, λάσπη, καμένα αντικείμενα, απειλούν, με τις πρώτες βροχές, να καταλήξουν στο φράγμα, επιβαρύνοντας ακόμη περισσότερο την ήδη υποβαθμισμένη ποιότητα του νερού, λόγω της παρατεταμένης ξηρασίας. Ενδεικτική της κατάστασης είναι η χαμηλή πληρότητα του φράγματος, του μεγαλύτερου στην Κύπρο, με συνολική χωρητικότητα 115 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων. Στις 25 Ιουλίου, η πληρότητα βρισκόταν μόλις στο 15,2%, έναντι 32,5% την ίδια ημερομηνία το 2024.
«Χρειάζονται άμεσα αντιπλημμυρικά και αντιδιαβρωτικά μέτρα στις λεκάνες απορροής, δηλαδή στις περιοχές που συλλέγουν το νερό πριν καταλήξει στο φράγμα», δήλωσε η εκτελεστική διευθύντρια της περιβαλλοντικής οργάνωσης Terra Cypria, Κούλλα Μιχαήλ, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου. Μιλώντας στο ραδιόφωνο του «Πολίτη», τόνισε επίσης πως «ό,τι έχει απομείνει από την πυρκαγιά σίγουρα θα μεταφερθεί στο φράγμα, με συνέπειες αδιευκρίνιστες». Υπογράμμισε, παράλληλα, την ανάγκη άμεσης εκτίμησης της κατάστασης από τις αρμόδιες αρχές.
Καμένη Natura
Από τη συνολική καμένη έκταση, περίπου το 21% βρίσκεται εντός του δικτύου Natura 2000, περιλαμβάνοντας περιοχές ειδικής προστασίας όπως ο ποταμός Παραμαλιού, το Χάποταμι και ο Λιμνάτης. Σύμφωνα με την Koύλλα Μιχαήλ, πρόκειται για κρίσιμες περιοχές οικοσυστημάτων, όπου απαντώνται σπάνια είδη της πανίδας μας, όπως ο γύπας, ο σπιζαετός, ο διπλογέρακας και η κράγκα. «Τα είδη αυτά δεν είναι σε θέση να μετακινηθούν εύκολα. Ορισμένα βρίσκονται ήδη υπό εξαφάνιση» , είπε, προσθέτοντας ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν στοιχεία για το πόσα έχουν επιβιώσει.
Συσσωρευμένες πιέσεις
Η καταστροφή ήρθε να προστεθεί σε ήδη υφιστάμενες ανθρωπογενείς πιέσεις ανέφερε μεταξύ άλλων η κυρία Μιχαήλ. Ηλεκτροπληξίες και προσκρούσεις πτηνών σε εναέρια καλώδια, αλλαγές στη χρήση γης, καθώς και περιστατικά δηλητηρίασης άγριων ζώων είναι μερικές από αυτές. Σε κρίσιμες περιοχές καταγράφονται και επεμβάσεις όπως η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάρκων, η διάνοιξη δρόμων και οικοδομική δραστηριότητα. Οι παρεμβάσεις αυτές οδηγούν στον κατακερματισμό των οικοτόπων και προκαλούν έντονη όχληση στην άγρια ζωή.
«Ποταμοί-σκουπιδότοποι»
Ενα πρόσθετο πρόβλημα αποτελεί η χρήση των φραγμάτων ως ανεπίσημοι σκουπιδότοποι. «Έχουμε εντοπίσει από απλές πλαστικές σακούλες μέχρι καναπέδες και άλλα ογκώδη απορρίμματα μέσα στους ποταμούς», δήλωσε η Κούλλα Μιχαήλ. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα ποτάμια χρησιμοποιούνται ακόμη και για το πλύσιμο βαρέων οχημάτων σημείωσε.
Αναγκαία η άμεση παρέμβαση
Η αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος, της βλάστησης και της υδρολογικής ισορροπίας είναι κρίσιμη για την αποφυγή σοβαρών συνεπειών στο άμεσο μέλλον. Η αρμόδια υπουργός, Μαρία Παναγιώτου, ερωτηθείσα μετά το Υπουργικό Συμβούλιο για το πώς προχωρά το Υπουργείο στο θέμα της περιβαλλοντικής αποκατάστασης και τη συμμετοχή εθελοντών σε δεντροφυτεύσεις, δήλωσε ότι το Υπουργείο έχει προχωρήσει, σε συνεργασία με όλα τα συναρμόδια τμήματα, στην εκπόνηση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου περιβαλλοντικής αποκατάστασης.
