Σε διαδικασία χορήγησης Άδειας Εκπομπής Αερίων Αποβλήτων (ΑΕΑΑ) στα υφιστάμενα εργοστάσια παραγωγής ασφαλτικού σκυροδέματος βρίσκεται το Τμήμα Περιβάλλοντος. Η υποχρέωση για κατοχή της ΑΕΑΑ εισήχθη το 2021 με τροποποίηση του Παραρτήματος II των περί Ελέγχου της Ρύπανσης της Ατμόσφαιρας Νόμων (Κ.Δ.Π. 114/2021) και καλύπτει και τις υφιστάμενες μονάδες που μέχρι σήμερα λειτουργούσαν χωρίς ΑΕΑΑ. Η διαδικασία αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2025 και τα προσχέδια των ΑΕΑΑ που ετοιμάζονται περιλαμβάνουν ειδικούς όρους λειτουργίας και θα τεθούν προς συζήτηση και έγκριση από την Τεχνική Επιτροπή για την Προστασία της Ατμόσφαιρας.
Τα πιο πάνω περιλαμβάνονται σε απάντηση (24 Οκτωβρίου 2025) της υπουργού Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Μαρίας Παναγιώτου, σε κοινοβουλευτικό ερώτημα του προέδρου των Οικολόγων, Σταύρου Παπαδούρη, σε σχέση με τους όρους και τις προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούν τα εν λόγω εργοστάσια, με σκοπό την εξασφάλιση άδειας λειτουργίας και θετικής περιβαλλοντικής γνωμάτευσης. Υπενθυμίζεται ότι στο κοντινό παρελθόν οι λειτουργία των εν λόγω εργοστασίων κοντά σε κατοικημένες περιοχές σήκωσε θύελλα αντιδράσεων, με αποτέλεσμα οι εγκαταστάσεις στο Γέρι και στο Τσέρι να βρίσκονται σε προσωρινή απαγόρευση λειτουργίας βάσει Διατάγματος του Ανώτατου Δικαστηρίου ημερομηνίας 10.02.2022.
«Για διασκέδαση των ανησυχιών»
Σε δηλώσεις του στον «Π» ο διευθυντής του Τμήματος Περιβάλλοντος, Θεόδουλος Μεσημέρης, ανέφερε ότι εισήγαγαν την Άδεια Εκπομπής Αερίων Αποβλήτων (ΑΕΑΑ) στην κυπριακή νομοθεσία, ώστε να διπλασιάσουν το δίχτυ προστασίας της υγείας των εργαζομένων και των γύρω κοινοτήτων. Τόνισε ότι, αν και η ευρωπαϊκή νομοθεσία δεν επιβάλλει την εισαγωγή της ΑΕΑΑ στην εθνική νομοθεσία, το κράτος την ενέταξε ως προαπαιτούμενο μετά την εξασφάλιση Πολεοδομικής Άδειας, για διασκέδαση των ανησυχιών.
Ειδικότερα, με βάση το άρθρο 8 των περί Ελέγχου της Ρύπανσης της Ατμόσφαιρας Νόμων του 2002 έως 2024 η ΑΕΑΑ χορηγείται ή ανανεώνεται μόνον εφόσον ικανοποιείται ότι ο φορέας εκμετάλλευσης της εγκατάστασης διαθέτει τα μηχανήματα ή τον εξοπλισμό που απαιτούνται για συμμόρφωση προς όλες τις απαιτήσεις του παρόντος Νόμου και ειδικότερα εφόσον διαπιστωθεί ότι:
(α) έχουν ληφθεί όλα τα κατάλληλα μέτρα για την πρόληψη της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, συμπεριλαμβανομένης της χρησιμοποίησης των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών, με τον όρο ότι η εφαρμογή τέτοιων μέτρων δε συνεπάγεται υπερβολικό κόστος,
(β) η λειτουργία της εγκατάστασης δε θα προκαλέσει σημαντική ατμοσφαιρική ρύπανση,
(γ) δε θα σημειωθεί υπέρβαση οποιασδήποτε από τις εκάστοτε ισχύουσες οριακές τιμές εκπομπής,
(δ) θα ληφθούν υπόψη όλες οι ισχύουσες οριακές τιμές ποιότητας του αέρα,
και (ε) σε περίπτωση υφιστάμενης εγκατάστασης, η εγκατάσταση διαθέτει πολεοδομική άδεια ή/και άδεια οικοδομής ή/και πιστοποιητικό έγκρισης και σε περίπτωση νέας εγκατάστασης, η εγκατάσταση διαθέτει πιστοποιητικό έγκρισης.
Ο αριθμός τους και η γεωγραφική κατανομή
Στην απάντηση της υπουργού προς τον κ. Παπαδούρη, αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι στην Κύπρο υπάρχουν 8 υφιστάμενες εγκαταστάσεις παραγωγής ασφαλτικού σκυροδέματος, οι οποίες γεωγραφικά κατανέμονται ως εξής: 3 στη Βάσα Κελλακίου, 2 στην Παρεκκλησιά και 1 στη Μαραθούντα. Όπως προαναφέρθηκε, δύο άλλες εγκαταστάσεις, στο Γέρι και στο Τσέρι, βρίσκονται σε προσωρινή απαγόρευση λειτουργίας. Πέραν των υφιστάμενων εγκαταστάσεων, η Περιβαλλοντική Αρχή γνωμοδότησε θετικά για κατασκευή και λειτουργία δύο νέων μονάδων παραγωγής ασφαλτικού σκυροδέματος στις κοινότητες Μιτσερού (04.03.2022) και Καλαβασού (22.08.2024) στο πλαίσιο μετακίνησης των μονάδων από την περιοχή Τσερίου, ενώ εκκρεμούν ενώπιον της Περιβαλλοντικής Αρχής άλλες δύο αιτήσεις στην περιοχή Κόσιης και στην κοινότητα Παρεκκλησιάς.
Η διαδικασία περιβαλλοντικής αξιολόγησης για πολεοδομική άδεια
Στο ερώτημα του κ. Παπαδούρη ποιοι είναι οι βασικοί όροι και προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούν τα εν λόγω εργοστάσια, με σκοπό την εξασφάλιση άδειας λειτουργίας και θετικής περιβαλλοντικής γνωμάτευσης, η υπουργός Γεωργίας, απάντησε ότι στο πλαίσιο εξασφάλισης Πολεοδομικής Άδειας υποβάλλεται Μελέτη Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον (ΜΕΕΠ). Βασικές προϋποθέσεις που πρέπει να τηρούνται στη διαδικασία περιβαλλοντικής αξιολόγησης περιλαμβάνουν τα εξής:
Η πολεοδομική ζώνη στην οποία γίνεται η αίτηση να επιτρέπει την εγκατάσταση μιας ασφαλτικής μονάδας.
Εκτός από την περιβαλλοντική αξιολόγηση της κατασκευής και λειτουργίας της προτεινόμενης μονάδας, στην περιβαλλοντική μελέτη περιλαμβάνεται και μελέτη συσσωρευτικών επιπτώσεων σε σχέση με τις υφιστάμενες μονάδες στην περιοχή και την περιβαλλοντική κατάσταση πριν το έργο. Οι συσσωρευτικές επιπτώσεις επικεντρώνονται στις αέριες εκπομπές και τις οσμές καθώς και στο θόρυβο. Στις συσσωρευτικές επιπτώσεις περιλαμβάνονται δεδομένα της υφιστάμενης κατάστασης από μετρήσεις που γίνονται στο πεδίο ή/και δορυφορικά δεδομένα, και λαμβάνονται υπόψη μετεωρολογικά δεδομένα και το ανάγλυφο, έτσι ώστε οι προβλέψεις που γίνονται με τη λειτουργία της εγκατάστασης του ασφαλτικού να μην επηρεάζουν δυσμενώς τους κατοίκους της περιοχής και να μην υπάρχει υπέρβαση επιτρεπτών ορίων.
Με βάση την κείμενη νομοθεσία, υπάρχει υποχρέωση από τον κύριο του έργου, πριν την ολοκλήρωση της περιβαλλοντικής μελέτης, να προβεί σε δημόσια παρουσίαση του έργου στο ενδιαφερόμενο κοινό, αλλά και όταν κατατεθεί και εξεταστεί η περιβαλλοντική μελέτη, αναρτάται στο διαδίκτυο για σχόλια, και οι τοπικές αρχές καλούνται από την Περιβαλλοντική Αρχή για να καταθέσουν τις θέσεις τους.
Σε περίπτωση θετικής Γνωμοδότησης της Περιβαλλοντικής Αρχής, καθορίζονται συγκεκριμένοι όροι για μετριασμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων τόσο στην κατασκευή όσο και στη λειτουργία του έργου. Η Γνωμοδότηση αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της Πολεοδομικής Άδειας και ενσωματώνονται υποχρεωτικά στην πολεοδομική άδεια.
Σύμφωνα με τη Νομοθεσία οι εγκαταστάσεις αυτές μετά από τη θετική γνωμοδότηση της Περιβαλλοντικής Αρχής και την έκδοση πολεοδομικής άδειας, πριν από τη λειτουργία τους για τις νέες μονάδες, πρέπει να εξασφαλίσουν Άδεια Εκπομπής Αερίων Αποβλήτων (ΑΕΑΑ), στην οποία αναφερθήκαμε πιο πάνω.
Οι έλεγχοι
Σε σχέση με τους περιβαλλοντικούς ελέγχους, το Τμήμα Περιβάλλοντος πραγματοποιεί τακτικές ή και έκτακτες επιθεωρήσεις στις υφιστάμενες εγκαταστάσεις για εξέταση καταγγελιών ή παραπόνων, αλλά και για παρακολούθηση της λειτουργίας τους, σύμφωνα με την κα Παναγιώτου. «Στις επιθεωρήσεις αυτές πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις ρύπων, ζητήθηκαν διορθωτικά μέτρα και στάλθηκαν επιστολές συμμόρφωσης. Με τη χορήγηση των Αδειών Εκπομπής Αέριων Αποβλήτων (ΑΕΑΑ) οι επιθεωρήσεις θα επικεντρώνονται στην παρακολούθηση και έλεγχο της τήρησης των Όρων αυτών», τόνισε.
