Οι βουλευτές μπορεί να ψήφισαν χθες Πέμπτη το τροποποιητικό νομοσχέδιο για την εξοικονόμηση νερού, ώστοσο την ίδια ώρα θέλησαν να στείλουν το μήνυμα προς την κυβέρνηση ότι η ίδια φέρει το βάρος της ευθύνης για τη λύση του υδατικού προβλήματος μέσω πολλών μέτρων που πρέπει να υλοποιήσει. Στις τοποθετήσεις βουλευτών διευκρινίστηκε ότι τα μέτρα που ψηφίστηκαν περιορίζονται στην καλλιεργεια ευαισθησίας των πολιτών για εξοικονόμηση του νερού, αλλά δεν λύνουν το υδατικό. Για αυτούς τους λόγους, τόνισαν, ζήτησαν και πέτυχαν να απομακρυνθούν τιμωρητικά, όπως τα χαρακτήρισαν, προς τους πολίτες μέτρα, τα οποία περιλαμβάνονταν στο αρχικό κείμενο του νομοσχεδίου της κυβέρνησης. Ενδεικτικά αναφέρθηκε η μείωση της μέγιστης ποινής φυλάκισης από 6 σε 3 μήνες και το μέγιστο πρόστιμο από €3.000 σε €1.000. Τα εξώδικα μειώθηκαν από €100 σε €85 και σε επανάληψη από €300 σε €150. Την ίδια ώρα σημείωσαν ότι αποφεύχθηκε η ανάθεση σε ιδιωτικές εταιρείες του ελέγχου εφαρμογής της νομοθεσίας, όπως έγινε με τις κινητές κάμερες, μέσω των οποίων εκδίδονται σήμερα εξώδικα πρόστιμα σωρηδόν.
Ποινικό αδίκημα η χρήση νερού με λάστιχο για καθαριότητα
Εκτός από τις πιο πάνω οροφές των ποινών και των εξώδικων προστίμων, η τροποποιημένη νομοθεσία, η οποία είναι προϊόν διαβουλεύσεων μεταξύ των μελών της Επιτροπής Γεωργίας της Βουλής και των αρμόδιων κρατικών υπηρεσιών και σειράς τροποποιήσεων, περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:
- Απαγορεύεται η κατανάλωσης νερού με τη χρήση λάστιχου για το πλύσιμο πεζοδρομίων ή δρόμων ή βεραντών ή κιγκλιδωμάτων ή μηχανοκίνητων οχημάτων. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι με τη σύμφωνη γνώμη των εκπροσώπων του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων και της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας η Επιτροπή Γεωργίας αποφάσισε στο τέλος να τροποποιήσει περαιτέρω το κείμενο του νομοσχεδίου, με διαγραφή οποιωνδήποτε εξαιρέσεων από την εφαρμογή της πιο πάνω απαγόρευσης. Εξηγώντας το σκεπτικό της απόφασης, ο πρόεδρος της Επιτροπής Γεωργίας και βουλευτής του ΑΚΕΛ, Γιαννάκης Γαβριήλ, ανέφερε στην ομιλία του ότι οι αρκετές εξαιρέσεις που ενέταξε στο αρχικό κείμενο η κυβέρνηση, καθιστούσαν τελείως ασαφές το μέχρι ποιες επιχειρήσεις μπορούσε αυτή η ερμηνεία να καλύψει.
- Η εφαρμογή των διατάξεων της νομοθεσίας γίνεται από εξουσιοδοτημένους υπαλλήλους των αρμόδιων αρχών, όπως αυτοί ορίζονται στον περί Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης Νόμο και στον περί Κοινοτήτων Νόμο, περιλαμβανομένου και του ωρομίσθιου προσωπικού. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι μετά από απαίτηση των μελών της Επιτροπής διαγράφηκε η δυνατότητα εξουσιοδότησης προσώπων με σύμβαση αγοράς υπηρεσιών για την εφαρμογή των διατάξεων της νομοθεσίας. Για το θέμα αυτό ο κ. Γαβριήλ ανέφερε τα εξής: «Το νομοσχέδιο που κατατέθηκε αρχικά από την κυβέρνηση επιχειρουσε να φορτώσει στους πολίτες υπέρμετρο βάρος και ευθύνες που δεν τους ανήκουν, με δυσανάλογες ποινές, τιμωρητικά και εξοντωτικά μέτρα. Γιατί πώς αλλιώς, εκτός από το κυνήγι των πολιτών μπορεί να ερμηνευτεί η διάταξη που εισηγήθηκε η κυβέρνηση στο νομοσχέδιο, για ανάθεση της εφαρμογής του νόμου σε ιδιωτικές εταιρείες με αμοιβή ανάλογη των παρεχόμενων υπηρεσιων;»
- Σε περίπτωση άρνησης του παραβάτη να παραλάβει την ειδοποίηση που επιδίδεται σε αυτόν, αυτή επικολλάται στο υποστατικό και να θεωρείται ότι έχει επιδοθεί νόμιμα.
- Σε περίπτωση μη πληρωμής του εξώδικου προστίμου εντός της καθορισθείσας προθεσμίας, αυξάνεται κατά το ήμισυ και, σε περίπτωση που το εν λόγω ποσό, περιλαμβανομένης και της προσαύξησης, δεν πληρωθεί εντός σαράντα πέντε ημερών από την ημερομηνία επίδοσης της προβλεπόμενης στον νόμο ειδοποίησης, ασκείται ποινική δίωξη
- Προνοείται χρηματική ποινή αναφορικά με το αδίκημα της παρεμπόδισης προσώπου κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, ώστε αυτή να μην υπερβαίνει τα €1.500.
- Η έγγραφη ειδοποίηση για παράβαση των διατάξεων του νόμου επιδίδεται στον κάτοχο του υποστατικού, ως αυτός ορίζεται στον περί Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης Νόμο, περιλαμβανομένου και προσώπου υπό την ευθύνη του οποίου βρίσκεται ο υδρομετρητής του υποστατικού.
- Ο υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος δεν αποτελεί αρμόδια αρχή, αλλά αρχή γενικής εποπτείας του νόμου.
- Δεν επιτρέπεται η κατανάλωση νερού, χρησιμοποιώντας λάστιχο ή/και πλυστικό μηχάνημα υψηλής πίεσης, σε περίπτωση πλυσίματος ιδιωτικού σκάφους αναψυχής.
- Σε περίπτωση κατά την οποία η παράβαση διαπράττεται από πρόσωπο το οποίο έχει σχέση εργοδότη και εργοδοτουμένου με τον κάτοχο του υποστατικού, υπόχρεος για την καταβολή του εξώδικου προστίμου καθίσταται ο κάτοχος του υποστατικού.
- Παρέχεται η δυνατότητα στον Υπουργό Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος να εκδίδει κατευθυντήριες οδηγίες για την εφαρμογή των διατάξεων της νομοθεσίας.
Το βάρος των ευθυνών
Εξηγώντας τους λόγους των τροποποιήσεων στο αρχικό κείμενο του νομοσχεδίου, ο κ. Γαβριήλ σημείωσε μεταξύ άλλων ότι την ευθύνη για το πώς φτάσαμε στη σημερινή εικόνα του υδατικού τη φέρει κυρίως η προηγούμενη κυβέρνηση, λόγω, όπως είπε, απραξίας και κοντόφθαλμης πολιτικής («κάλυψη αναγκών ύδρευσης από τα φράγματα και λειτουργία μονάδων αφαλάτωσης σε καθεστώς εφεδρείας»), αλλά και η σημερινή λόγω μη λήψης μέτρων έγκαιρα («μόλις τον Απρίλιο του 2024 έλαβε αποφάσεις για κατασκευή νέων μόνιμων μονάδων αφαλατώσεων πενταετίας»), για να πει ακολούθως ότι «το νομοσχέδιο που κατατέθηκε αρχικά από την κυβέρνηση επιχειρούσε να φορτώσει στους πολίτες υπέρμετρο βάρος και ευθύνες που δεν τους ανήκουν, με δυσανάλογες ποινές, τιμωρητικά και εξοντωτικά μέτρα».
«Τα γήπεδα γκολφ ανταγωνίζονται τους γεωργούς»
Στην τοποθέτησή του ο βουλευτής των Οικολόγων και πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής, Χαράλαμπος Θεοπέμπτου, είπε ότι υποστηρίζουν μεν το νομοσχέδιο, γιατί πρέπει να ληφθούν μέτρα κατά της σπατάλης νερού, όμως την ίδια ώρα υπάρχουν πολλά μέτρα που περιμένουν να λάβει η κυβέρνηση. Ενδεικτικά είπε ότι την ίδια ώρα που μέσω του νομοσχεδίου μεταφέρεται στους πολίτες η ευθύνη για το πώς πρέπει να χρησιμοποιεί το νερό, υπάρχουν περιοχές που έχουν απώλειες 70% στο δίκτυο νερού γιατί είναι τρυπημένες οι σωλήνες, υπάρχουν παντού γρασίδια, ακόμα και σε κυβερνητικά κτήρια, η νομοθεσία δεν προβλέπει την υποχρεώση των ιδιοκτητών ανεγειρόμενων κτηρίων να διαχειριστούν το νερό της βροχής.
Την ίδια ώρα άσκησε κριτική στο Υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο, όπως είπε, δεν ασχολείται με το θέμα του νερού. «Να θυμίσω ότι το Υπουργείο Εσωτερικών έδωσε τις άδειες για τα γήπεδα γκολφ, και μάλιστα κηρύξαμε και το γρασίδι μόνιμη καλλιέργεια, ώστε τα γήπεδα γκολφ να ανταγωνίζονται τους γεωργούς για να παίρνουν νερό από τους υδατοφράκτες -είναι πρωτοτυπία παγκόσμια αυτή!-, και να θυμίσω ότι επιτρέπουμε να έχουμε πισίνες χωρίς καμία πρόνοια. Επομένως υπάρχουν πάρα πολλά πράγματα που περιμένουμε από την κυβέρνηση να κάνει, τα πιο πολλά από αυτά αφορούν τα κτήρια, τις πόλεις και τις πολεοδομικές πρόνοιες. Αν δεν τα κάνουμε αυτά, δεν πρόκειται να λυθεί ποτέ το θέμα με το νερό», είπε.
«Δεν ανεχόμαστε την εμπορικοποίηση του προβλήματος»
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ, Χαράλαμπος Πάζαρος, είπε ότι «ως Επιτροπή είχαμε εκφράσει προβληματισμούς και ανησυχίες για τις προτεινόμενες ρυθμίσεις που αρχικά μας παρουσιάστηκαν, ειδικά για το ύψος των ποινών και εξώδικων προστίμων, και για τον τρόπο με τον οποίο θα λειτουργούσε. Για εμάς ο σκοπός δεν είναι να κυνηγήσουμε και να φορτώσουμε πρόστιμα τους πολίτες, οι οποίοι στο τέλος της ημέρας είναι οι τελευταίοι που φέρουν ευθύνη, αλλά μέσα από σωστές πρακτικές να τους ευαισθητοποιήσουμε, ούτως ώστε να μη γίνεται αχρείαστη σπατάλη του νερού. Στον ΔΗΣΥ θεώρουμε βασικό στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού και όχι την τιμωρία με τιμωρητικές ποινές. Δεν ανεχόμαστε να μετατεθεί το βάρος της ευθύνης της πολιτείας στους ώμους και στην τσέπη των πολιτών. Δεν θα λυθεί το υδατικό πρόβλημα της Κύπρου με το να αυξήσουμε για παράδειγμα την ποινή στο ποσό των €3.000 και 6 μήνες φυλάκιση, επειδή κάποιος έπλυνε με το λάστιχο τη βεράντα ή το όχημά του. Το ποσό των €85 ως εξώδικο είναι αρκετό και πλέον λογικό, έτσι κι αλλιώς η ποσότητα που καταναλώνεται από τέτοια χρήση είναι λιγότερη μπροστά στις ποσότητες που χάνονται από κακή συντήρηση φραγμάτων, από πεπαλαιωμένα ντεπόζιτα και παλιά συστήματα ύδρευσης. Επίσης δεν ανεχόμαστε την εμπορικοποίηση του προβλήματος με αγορά υπηρεσιών, με ανάθεση δηλαδή σε ιδιωτικές εταιρείες του ελέγχου εφαρμογής της νομοθεσίας, όπως έγινε με τις κινητές κάμερες στους δρόμους μας και βρίσκονται σε γωνιές, για να μοιράζουν πρόστιμα δεξιά και αριστερά».
«Αφορούν το αίσθημα το οποίο θα καλλιεργηθεί και την πρόκληση»
Όπως είπε ο βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρίστος Ορφανίδης, τα μέτρα του νομοσχεδίου δεν θα βοηθήσουν σε σημαντικό βαθμό στην εξοικονόμηση του νερού. «Απλά αφορούν το αίσθημα, το οποίο θα καλλιεργηθεί και την πρόκληση που βλέπουμε πολλές φορές να γίνεται, τη σπατάλη, χρησιμοποιώντας το νερό για πλύσιμο των κάγκελων, των πεζοδρομίων και των δρόμων. Για να περάσει η μεγάλη σημασία της ανάγκης της προστασίας του νερού».
Παράλληλα ζήτησε μία σταθερή και έμπρακτη υδατική πολιτική από την κυβέρνηση και το αρμόδιο Υπουργείο για τη δημιουργία μονάδων αφαλάτωσης, γιατί, όπως τόνισε, αυτό το πρόβλημα θα υπάρχει τα επόμενα χρόνια.
Πρόταση για εθνικό συμβούλιο υδατικού
Σύμφωνα με τον βουλευτή της ΕΔΕΚ, Ηλία Μυριάνθους, πρέπει να δημιουργηθεί ένα εθνικό συμβούλιο για αντιμετώπιση του υδατικού προβλήματος.
Επίσης κάλεσε να μελετηθούν οι πρακτικές με τις οποίες άλλες χώρες, όπως γειτονικές, αντιμετωπίζουν το υδατικό.
