Δεύτερο «Σπίτι Συνεργασίας» πρόκειται να αποκτήσει η Κύπρος με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που θα κατασκευαστεί στην κοινότητα Κορμακίτη, με στόχο την προώθηση της συμφιλίωσης και της συνεργασίας μεταξύ των κοινοτήτων του νησιού. Ένα σημαντικό πρότζεκτ αξίας ενός σχεδόν εκατομμυρίου ευρώ, που όμως έχει διχάσει την κοινότητα των Μαρωνιτών, λόγω της προγραμματισμένης κατεδάφισης του κτηρίου που στέγαζε το Δημοτικό Σχολείο Κορμακίτη, γεγονός που προκαλεί σήμερα σφοδρές αντιδράσεις και εσωτερικές διαμάχες εντός της μαρωνίτικης κοινότητας.
Αν και η απόφαση κατεδάφισης του κτηρίου έχει ληφθεί και η κατασκευή του έργου ήδη άρχισε, εντούτοις η συζήτηση εντός της μαρωνίτικης κοινότητας για το μέλλον του Δημοτικού Σχολείου Κορμακίτη συνεχίζεται σε υψηλούς τόνους, με την πλευρά που επιθυμεί τη διάσωση του παλιού κτηρίου να υποστηρίζει ότι πρέπει να βρεθεί κάποιος τρόπος διατήρησής του. Μάλιστα, κάποιοι υποστηρίζουν ότι αν πρέπει να διαλέξουν μεταξύ παλιού κτηρίου και του έργου που θα χρηματοδοτήσει η ΕΕ, τότε επιλέγουν το σχολείο. Ενώ η πλευρά που τάσσεται υπέρ της κατασκευής του Κέντρου Συνεργασίας, ακόμη και αν αυτό συνεπάγεται κατεδάφιση του σχολείου, θεωρεί ότι μιλάμε για ένα έργο «game changer» που θα δώσει προοπτικές επιβίωσης και ανάκαμψης σε μια κατεχόμενη κοινότητα.
Δημοτικό σχολείο
Το Δημοτικό Σχολείο Κορμακίτη λειτούργησε πρώτη φορά το 1961 και παρέμεινε ανοικτό ακόμη και κάτω από τις δύσκολες συνθήκες της τουρκικής κατοχής, φιλοξενώντας διακόσιους εγκλωβισμένους μαθητές, γεγονός που προσέδωσε ακόμη μεγαλύτερη συναισθηματική αξία και ιστορική σημασία στο δίπατο κτήριο του σχολείου. Βέβαια, οι δύσκολες συνθήκες της τουρκικής κατοχής οδήγησαν στη σταδιακή μείωση του αριθμού των μαθητών, με αποτέλεσμα το Δημοτικό Σχολείο του Κορμακίτη να σταματήσει τη λειτουργία του το 1997-98, όπου εξυπηρετούσε τις μαθησιακές ανάγκες ενός μόνο μαθητή, ο οποίος αποφοίτησε και πήγε γυμνάσιο στις ελεύθερες περιοχές.
Μετά το σχέδιο επανεγκατάστασης που εφάρμοσε τα προηγούμενα χρόνια η κυβέρνηση έχουν επιστρέψει στον Κορμακίτη 12-13 νεαρές οικογένειες και πλέον προκύπτει η ανάγκη για παροχή νηπιακής και δημοτικής εκπαίδευσης σε δέκα περίπου παιδιά. Δεν υπάρχει δημοτικό σχολείο για να εξυπηρετήσει αυτές τις ανάγκες, αφού το παλιό Δημοτικό Σχολείο του Κορμακίτη είναι κλειστό και το κτήριο που το στεγάζει κατεστραμμένο.
Το έργο
Η ΕΕ υιοθέτησε την πρόταση της μαρωνίτικης κοινότητας και θα χρηματοδοτήσει το έργο, που θα περιλαμβάνει το νηπιαγωγείο και το Δημοτικό Σχολείο Κορμακίτη, αλλά και ένα Κέντρο Συνεργασίας που θα διοργανώνει εκδηλώσεις και δραστηριότητες με θέμα τη συνύπαρξη και τη συνεργασία όλων των κοινοτήτων της Κύπρου. Το Κέντρο Συνεργασίας θα λειτουργεί και ως κατασκηνωτικός χώρος και θα μπορεί να φιλοξενεί γύρω στα 72 παιδιά στα πλαίσια προγραμμάτων συμφιλίωσης. Μάλιστα, τη διαχείριση του Κέντρου Συνεργασίας θα αναλάβει διοικητικό συμβούλιο που θα διοριστεί από τον εκπρόσωπο της μαρωνίτικης κοινότητας και θα περιλαμβάνει ως μέλη Μαρωνίτες, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους.
Οι εργασίες κατασκευής του έργου άρχισαν πριν έναν περίπου μήνα και αναμένεται να παραδοθεί τον Αύγουστο του 2021. Αρχιτέκτονας είναι η Τουρκοκύπρια Ozge Ozbekoglu. Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι για την έγκριση του έργου από την ΕΕ καθοριστικό ρόλο είχε και η συμβολή του Γερμανού ευρωβουλευτή Reimer Boege, ο οποίος τιμήθηκε από την ΚΔ για την προσφορά του στο θέμα των αγνοουμένων, αλλά και της Μαρωνίτισσας συζύγου του, Μαρίας Κοκκίνου.
Υπουργείο Παιδείας
Ο «Π» επικοινώνησε με τις τεχνικές υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και ζήτησε ενημέρωση για την κατάσταση του κτηρίου που στέγαζε το Δημοτικό Σχολείο Κορμακίτη. Μας πληροφόρησαν ότι στον φάκελο υπάρχει μια επιστολή του κοινοτικού συμβουλίου Κορμακίτη, η οποία αναφέρει ότι έχουν «προχωρήσει σε μελέτες καταλληλότητας του κτηρίου και μετά από συνεννόηση (σ.σ. τις τεχνικές υπηρεσίες) αποφασίστηκε όπως το μισό κτήριο κατεδαφιστεί και διορθωθεί το υπόλοιπο». Εξέφρασαν, όμως, την εκτίμηση ότι ένα κτήριο του 1960 δεν μπορεί να θεωρείται κατάλληλο με βάση τις σημερινές προδιαγραφές και μας προέτρεψαν να ρωτήσουμε κάποιον πολιτικό μηχανικό.
Ως εκ τούτου, εξασφαλίσαμε την αναφορά του αρχιτέκτονα και του πολιτικού μηχανικού του έργου που επιθεώρησαν το παλιό κτήριο, και η οποία αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι «είναι άχρηστο, επικίνδυνο και μη ασφαλές».
Η άλλη πλευρά
Εκπρόσωπος της πλευράς που επιθυμεί τη διατήρηση και την ανακαίνιση του κτηρίου που στεγαζόταν το Δημοτικό Σχολείο Κορμακίτη, ανέφερε στον «Π» ότι μπορεί να μην έχει σπουδαία αρχιτεκτονική, εντούτοις αποτελεί το σχολείο που μορφώθηκαν οι άνθρωποι του χωριού και γι' αυτούς υπάρχει τεράστιος συμβολισμός. Αποτελεί, όπως είπε, βασικό στοιχείο της συλλογικής μνήμης των απόφοιτων κατοίκων του χωριού. Υποστήριξε, επίσης, ότι οι τεχνικές υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας πριν μερικά χρόνια έκριναν ότι ένα μέρος του κτηρίου πρέπει να κατεδαφιστεί και το υπόλοιπο μπορεί να ανακαινισθεί. Δηλαδή, το μέρος του κτηρίου που βρίσκεται όρθιο σήμερα. Και πρόσθεσε ότι υπάρχει ολόκληρος χώρος στο σημείο εκείνο που μπορούσε να αξιοποιηθεί για τον σκοπό του έργου, δίχως να χρειαστεί να κατεδαφιστεί το σχολείο.
Υποστήριξε ακόμη ότι πριν έναν περίπου χρόνο που αναγγέλθηκε χρηματοδότηση ενός έργου από την ΕΕ από την επιτροπή διαχείρισης του πρότζεκτ, δεν έγινε ενημέρωση των κατοίκων για την πρόθεση κατεδάφισης του κτηρίου και πως οι Μαρωνίτες είχαν βρεθεί προ εκπλήξεως όταν πριν μερικές ημέρες εμφανίστηκαν εκσκαφείς στο χωριό με σκοπό την κατεδάφιση του σχολείου. Ξεκαθάρισε, επίσης, ότι όσοι αντιδρούν δεν τάσσονται κατά του έργου, αλλά ζητούν όπως διασωθεί το κτήριο του δημοτικού σχολείου. Εξέφρασε, μάλιστα, τη θέση ότι αν η κατασκευή του Κέντρου Συνεργασίας συνεπάγεται την κατεδάφιση του σχολείου, τότε θα πρέπει να ματαιωθεί το όλο έργο.
Τι λέει ο εκπρόσωπος των Μαρωνιτών
Κληθείς να σχολιάσει το πρόβλημα που προέκυψε, ο εκπρόσωπος των Μαρωνιτών στη Βουλή των Αντιπροσώπων, κ. Γιαννάκης Μούσας, ανέφερε στον «Π» ότι κατανοεί τις ευαισθησίες που υπάρχουν στο θέμα του Δημοτικού Σχολείου Κορμακίτη, αφού, όπως είπε, ήταν και ο ίδιος μαθητής από το 1974 μέχρι το 1980, «τα πιο σκληρά χρόνια της κατοχής» όπως τα χαρακτήρισε. Παρ' όλα αυτά, υποστήριξε, το κτήριο δεν μπορεί να διασωθεί.
Ο κ. Μούσας ανέφερε επίσης ότι παρουσίασε ένα πλάνο ανοικοδόμησης του σχολείου στην ΕΕ, αλλά η απάντηση που έλαβε ήταν ότι δεν χρηματοδοτούν μαρωνίτικα, ελληνοκυπριακά και τουρκοκυπριακά σχολεία, αλλά είναι έτοιμοι να ακούσουν μια πρόταση που θα εξυπηρετεί τον στόχο της ειρηνικής συνύπαρξης και της συμφιλίωσης των κοινοτήτων στην Κύπρο. Για αυτό έγινε ο συνδυασμός, όπως είπε, του Κέντρου Συνεργασίας με το νέο Δημοτικό Σχολείο Κορμακίτη. Ενώ απάντησε και στις κατηγορίες ότι δεν έγινε δημόσια διαβούλευση, λέγοντας ότι το έργο αναγγέλθηκε πριν τρία χρόνια.
«Εμείς», συνέχισε, «προσπαθούμε να δημιουργήσουμε προοπτικές επιβίωσης της κοινότητας του Κορμακίτη ώστε να κρατήσουμε τις οικογένειες που έχουν επανεγκατασταθεί στο χωριό και να τους προσφέρουμε τα εργαλεία που χρειάζονται για να αυξηθούν και όχι να μειωθούν. Για αυτό και το καλοκαίρι το κοινοτικό συμβούλιο Κορμακίτη με χρηματοδότηση του ΚΟΑ προχώρησε στην κατασκευή ενός μικρού γηπέδου ποδοσφαίρου, ώστε τα παιδιά να έχουν επιλογές και τρόπους άθλησης».
[caption id="attachment_658831" align="alignnone" width="960"]
Το μεγάλο ερώτημα
Σήμερα στον Κορμακίτη κατοικούν 250 περίπου άτομα, κυρίως ηλικιωμένοι, και το ερώτημα του γράφοντα είναι κατά πόσον υπάρχει κάποιος ο οποίος είναι διατεθειμένος να επενδύσει ή να χρηματοδοτήσει ένα έργο αξίας ενός σχεδόν εκατομμυρίου ευρώ σε μια κοινότητα τόσο μικρή και μάλιστα υπό κατοχή. Χωρίς δηλαδή να υπάρχει πρόθεση υπεράσπισης της μίας ή της άλλης πλευράς, το πιο πάνω ερώτημα παραμένει κυρίαρχο ακόμη και τώρα που μπαίνει η τελευταία τελεία στο κείμενο.
