Δικαίωση του «Π»: Οι μαζικές προσφυγές στο ΕΔΑΔ προκάλεσαν κόστος στην Κύπρο

ΓΡΑΦΕΙ: ΜΑΝΩΛΗΣ ΚΑΛΑΤΖΗΣ

Όπως κατέρρευσε το όραμα του πρώην βουλευτή του ΔΗΚΟ και δικηγόρου Ανδρέα Αγελίδη, για λύση του κυπριακού μέσα από την βιομηχανία αγωγών κατά της Τουρκίας στο ΕΔΑΔ, έτσι κατέρρευσε και η απαίτηση του να διεκδικήσει από τον «Π» υψηλότερες αποζημιώσεις από αυτές των €20.000 που είχε επιδικάσει υπέρ του το δικαστήριο, σε αγωγή κατά της εφημερίδας, του εκδότη Γ. Παπαδόπουλου και των δημοσιογράφων Δ. Διονυσίου και Κ. Κωνσταντίνου.

Το Ανώτατο Δικαστήριο που εξέτασε την έφεση του «Π» και την αντέφεση του κ. Α. Αγγελίδη, αποφάσισε πως οι €20.000 ήταν πάρα πολλές και έτσι μείωσε τις αποζημιώσεις στις €5.000, ενώ δικαίωσε τον «Π» και τους δημοσιογράφους του, ως προς την θέση, ότι οι μαζικές αγωγές κατά της Τουρκίας, που έκανε ο κ. Α. Αγγελίδης και άλλοι δικηγόροι, ουσιαστικά έπληξαν την Κυπριακή Δημοκρατία, οδηγώντας σε αποφάσεις που ευνόησαν την Άγκυρα. Επίσης το Ανώτατο σημείωσε πως τα πολιτικά πρόσωπα πρέπει αν είναι ανεκτικά και ανθεκτικά στη κριτική, όταν κρίνονται για τις πολιτικές τους θέσεις και συμπεριφορές. Στην περίπτωση των μαζικών αγωγών κατά της Τουρκίας στο ΕΔΑΔ αποδείχθηκε το ελλαττωματικό πολιτικό κριτήριο του κ. Αγγελίδη, αφού οδηγηθήκαμε σε ουσιαστική ήττα και φθορά των προηγούμενων αποφάσεων που είχαν ληφθεί και ευνοούσαν και δικαίωναν την ελληνοκυπρακή πλευρά.
Η απόφαση του Ανωτάτου λήφθηκε ομόφωνα από τους δικαστές Α.Ρ. Λιάτσο, Τ.Θ. Οικονόμου και Χ. Μαλαχτό. Τον
«Π» εκπροσώπησε η δικηγόρος Κάλια Γεωργίου και τον Α. Αγγελίδη, οι δικηγόροι Αχιλλέας Αιμιλιανίδης, Σίμος Αγγελίδης, Α. Μαστίχη και Κ. Παναγιώτου.

Αντί πολιτικής… βροχή προσφυγών

Τα επίδικα δημοσιεύματα του «Π», γράφτηκαν την περίοδο που ο κ. Α. Αγγελίδης, συνεπικουρούμενος από την Εκκλησία καλούσε τους Ελληνοκύπριους πρόσφυγες, να προσφύγουν μαζικώς κατά της Τουρκίας στο ΕΔΑΔ, με την ελπίδα ότι έτσι θα στριμωχτεί η Άγκυρα και θα αναγκαστεί να συναινέσει σε λύση του κυπριακού! Η άποψη που διατύπωνε ο «Π» ήταν ότι, τέτοιες πρακτικές δυνατόν να λειτουργήσουν ως μπούμερανγκ, έστω και αν τα αιτήματα ήταν δίκαια. Αποδείχθηκε πως ο «Π» είχε δίκιο. Το Ανώτατο Δικαστήριο στην απόφαση του καταγράφει το ιστορικό των προσφυγών εναντίον της Τουρκίας αρχής γενομένης από αυτήν της Τ. Λοϊζίδου. Σημειώνει το Ανώτατο στην απόφαση του: «Την εποχή των δημοσιευμάτων υπήρχε στην Κύπρο έντονος δημόσιος διάλογος σε σχέση με την αντιμετώπιση που είχαν οι προσφυγές Ελληνοκυπρίων στο ΕΔΑΔ από το ίδιο το Δικαστήριο. Ο Ενάγοντας (Α.Αγγελίδης) ήταν της θέσης ότι με την μαζική καταχώριση προσφυγών εναντίον της Τουρκίας, που προέβλεπε ότι θα είχαν επιτυχή κατάληξη, η Τουρκία, υπό το βάρος των εναντίον της δικαστικών αποφάσεων, θα μπορούσε να καμφθεί ώστε να εγκαταλείψει την αδιάλλακτη της θέση και να αποδεχτεί μια δίκαια λύση του κυπριακού. Τα αποτελέσματα είχαν διαψεύσει αυτή την προσδοκία. Δεν ήταν βέβαια η θέση όσων, στην Κύπρο, δεν συμφωνούσαν με την προσέγγιση του Ενάγοντα (Α. Αγγελίδη) ότι οι προσφεύγοντες δεν είχαν με το μέρος τους το δίκαιο, νομικό και ηθικό. Αντίθετα και αυτό τίθετο προς ενίσχυση της επιχειρηματολογίας τους, ότι καθ’ όλα δίκαιες υποθέσεις δεν οδήγησαν σε επιτυχή αποτελέσματα γιατί, υπό το βάρος του φόρτου εργασίας που οι μαζικές καταχωρήσεις δημιούργησαν, το ΕΔΑΔ αναζήτησε τρόπο παράκαμψης της εξέτασης της ουσίας τους και τις απέρριψε με το δικαιολογητικό ότι οι παραπονούμενοι όφειλαν προτού προσφύγουν στο ΕΔΑΔ και ήταν συνεπώς προϋπόθεση για το παραδεχτό της προσφυγής τους, να αναζητήσουν θεραπεία στην Επιτροπή Αποζημιώσεων που συστάθηκε στα κατεχόμενα. Το αποτέλεσμα ήταν οι πρώτες επιτυχίες να φθαρούν και να απωλέσουν από τη σημασία τους».

Η φήμη του κ. Αγγελίδη

Το πρωτόδικο δικαστήριο, που είχε εξετάσει τα δημοσιεύματα του «Π», είχε αποφανθεί ότι αυτά έπλητταν το κύρος και τη φήμη του κ. Α. Αγγελίδη, τόσο ως νομικού όσο και ως πολιτικού και ήταν δυσφημιστικά. Αυτός ήταν και ο λόγος της επιδίκασης αποζημιώσεων ύψους €20.000. Το Ανώτατο, που επανεξέτασε τα δημοσιεύματα αποφάνθηκε πως η φράση που χρησιμοποιήθηκε σε ένα από αυτά «’και άμα τα κάνουν σκατά’ δεν σημαίνει τίποτε περισσότερο από το ότι υπήρξε πλήρης ή παταγώδης αποτυχία, συνυφασμένη με τη διαχείριση του ζητήματος. Η δε ειρωνική αναφορά σε θρίαμβο του Ενάγοντα (Α.Αγγελίδη) στο ΕΔΑΔ, σε δύο άλλα δημοσιεύματα, συνιστάτρόπο έκφρασης για να δηλωθεί εμφατικά η αποτυχία. Και η χρήση της φράσης ‘βιομηχανία των προσφυγών’ που είχαν στήσει κάποιοι δικηγόροι, αναδείκνυε με την παρομοίωση τη μαζικότητα στην καταχώριση των προσφυγών κατά τον τρόπο που η βιομηχανοποίηση εξυπηρετεί τη μαζική παραγωγή». Το Ανώτατο κατέληξε στην θέση ότι κανένα, πλην ενός, εκ των δημοσιευμάτων δεν ήταν δυσφημιστικό και έτσι έκανε αποδεκτούς τους λόγους έφεσης του «Π». Αποδέχθηκε ως δυσφημιστικό, μόνο ένα δημοσίευμα γιατί απέδιδε «ευτελή κίνητρα» στον κ. Αγγελίδη σε σχέση με τις αμοιβές από τις μαζικές αγωγές στο ΕΔΑΔ.

Κατά νόμο υπεύθυνος

Το Ανώτατο επίσης, αναφερόμενο στον Γ. Παπαδόπουλο, ο οποίος είναι ο κατά νόμο υπεύθυνος της εφημερίδας, επεσήμανε πως βεβαίως δεν θα ανέμενε κάποιος ότι θα είχε γνώση και συνεπώς ευθύνη για τα δημοσιεύματα, αλλά διέλαθε της προσοχής του πρωτόδικου δικαστηρίου πως είναι και ο εκδότης της εφημερίδας και συνεπώς έχει αστική ευθύνη. Κατά τα λοιπά, το Ανώτατο ανέτρεψε όλα τα υπόλοιπα ευρήματα του πρωτόδικου δικαστηρίου και δικαίωσε τον «Π», απορρίπτοντας ταυτόχρονα τους λόγους αντέφεσης του κ. Α. Αγγελίδη.

Τι είχε γράψει ο Κ. Κωνσταντίνου

Ένα από τα χαρακτηριστικά αποσπάσματα κειμένου του Κ. Κωνσταντίνου, που ο κ. Α. Αγγελίδης θεώρησε δυσφημιστικό, δημοσιεύτηκε στις 16 Δεκεμβρίου του 2009 με τίτλο, «Κάηκε η φουστανέλα, πάνε και τα σώβρακα». Μεταξύ άλλων ο Κ. Κωνσταντίνου έγραφε: «[...] Αλλά δυστυχώς, έτσι είναι αυτοί οι τύποι. Άμα τους πιέσεις να σου δώσουν πειστικές απαντήσεις κάνουν την πάπια. Όπως επίσης και άμα τα κάνουν σκατά, μετά συγχωρήσεως, όπως ο άλλος ο λαμπρός πατριωτικός νους ο κ. Αγγελίδης του ΔΗΚΟ, ο οποίος νόμιζε ότι άλλη δουλειά δεν θα έκανε το ΕΔΑΔ από του να ασχολείται με τη βιομηχανία των προσφυγών που είχαν στήσει κάποιοι Ελληνοκύπριοι δικηγόροι. Οι οποίοι συν τοις άλλοις, άμα τους ρωτούσαν, έλεγαν πως δεν χρέωναν τους πρόσφυγες. Φυσικά και δεν τους χρέωναν. Η κοινή πρακτική, ένας από αυτούς το είπε κιόλας δημοσίως, ήταν πως έπαιρναν ποσοστό από την αποζημίωση που θα επιδίκαζε το ΕΔΑΔ, εάν πετύχαινε η προσφυγή. Και επειδή συνήθως πετύχαινε, η κλαδική των… προσφυγοποιών αυξήθηκε ραγδαία […} Όπως και να έχει, με το νομικό ή το πολιτικό του κριτήριο, ή και τα δύο μαζί, όφειλε τόσο αυτός όσο και όλοι οι άλλοι να υπολογίσουν ότι οι μαζικές αγωγές, αυτές οι οποίες μετέτρεψαν το ΕΔΑΔ σε… Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Κυπριακών Προσφυγών, θα γύριζαν μπούμερανγκ για μας και θα μας έκαιγαν εν πολλοίς ένα από τα καλύτερα χαρτιά μας. Δεν το υπολόγισαν, όμως. Δυστυχώς».

Ο Δ. Διονυσίου και η Γερμανία

Ο Δ. Διονυσίου σε κείμενο του, που θεωρήθηκε δυσφημιστικό από τον Α. Αγγελίδη, στις 7 Μαρτίου 2010, με τίτλο «Μετά την ήττα στο ΕΔΑΔ», μεταξύ άλλων ανέφερε: «Οι νομικές αποφάσεις απλώς συνεπικουρούσαν τις λύσεις, όπου αυτό ήταν εφικτό. Για όσους εναντιώνονται σήμερα σε οποιαδήποτε λύση στο Κυπριακό επειδή δεν ικανοποιούνται πλήρως τα αιτήματα μας, ας μου επιτραπεί να αναφέρω (εάν θέλουν να με εννοήσουν) και το εξής: Η Γερμανία, μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, εξευτελίσθηκε. Αν σήμερα η Γερμανία επιστρέφει στην Πολωνία κι αν έχει μετατρέψει την Τσεχία σε οικονομικό της δορυφόρο, αυτό δεν το πέτυχε γιατί ανάμεσα στην ηγεσία της είχε πολιτικούς του εκτοπίσματος ενός Βάσου Λυσσαρίδη που ήθελαν να γεμίσουν την Κύπρο κάστρα ή νομικούς του κύρους ενός Ανδρέα Αγγελίδη, που πιστεύει στην ανυπέρβλητη ισχύ του δικαίου. Είχε ταπεινούς και ρεαλιστές πολιτικούς όπως παλαιότερα ο Χέλμουτ Κολ και σήμερα η Άνγκελα Μέρκελ, οι οποίοι αντιλήφθηκαν έγκαιρα ότι οι ανέξοδες πατριωτικές κορώνες δεν οδηγούν πουθενά. Η Γερμανία σήμερα μακριά από επιλεκτικές αναγνώσεις της Ιστορίας της πορεύεται στον ευρωπαϊκό δρόμο της ανάπτυξης και της ευημερίας. Η Κύπρος σίγουρα δεν είναι Γερμανία, αλλά είναι στην Ευρώπη. Δυστυχώς, όμως, οι περισσότεροι πολιτικοί της ζουν και αναπνέουν στη λογική των εθνικών κινημάτων και των εθνικών αντιπαραθέσεων του 19ου αιώνα. Ο Κολ και η Μέρκελ, που ένωσαν και ενίσχυσαν οικονομικά τη Γερμανία ψηφίστηκαν από την πλειοψηφία των Γερμανών. Το 2004 στην Κύπρο, μόνο ο Νίκος Αναστασιάδης και το 24% των πολιτών αντιλήφθηκαν την ευρωπαϊκή πρόκληση που είχαν μπροστά τους. Τι μπορούμε να κάνουμε;».