Θέσπιση νομοθεσίας με την οποία επιβάλλεται έκτακτο τέλος αλληλεγγύης πιστωτικών ιδρυμάτων για τα φορολογικά έτη 2025 και 2026, ως προσωρινό και στοχευμένο μέτρο για τη δίκαιη κατανομή των βαρών που προέκυψαν από τη σωρευτική άνοδο του πληθωρισμού και των επιτοκίων κατά την τελευταία τριετία, προνοεί πρόταση νόμου που κατέθεσε ο γγ του ΑΚΕΛ, Στέφανος Στεφάνου εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος.
Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, η συνεχής αύξηση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει επιβαρύνει τα νοικοκυριά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, περιορίζοντας το διαθέσιμο εισόδημα και την ικανότητα αποπληρωμής δανείων, ενώ ταυτόχρονα τα πιστωτικά ιδρύματα κατέγραψαν απροσδόκητα ψηλή κερδοφορία με διπλασιασμό των καθαρών τους εσόδων από τόκους, κυρίως ως αποτέλεσμα της διεύρυνσης του περιθωρίου επιτοκίων και όχι λόγω οργανικής ανάπτυξης.
Το έκτακτο τέλος αλληλεγγύης προτείνεται όπως επιβληθεί επί του ποσού που υπερβαίνει το σαράντα τοις εκατό (40%) της σημειωθείσας, σε σύγκριση με τα έσοδα του φορολογικού έτους 2022, αύξησης των καθαρών εσόδων από τόκους και θα ανέρχεται σε ποσοστό ύψους είκοσι τοις εκατό (20%) επί των εν λόγω εσόδων.
Σημειώνεται ότι, βάσει σχετικής μελέτης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ανάλογα μέτρα εφαρμόστηκαν και σε άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χωρίς να επηρεάζεται η χρηματοπιστωτική τους σταθερότητα.
Πρόσθετα βάρη
Σύμφωνα με την έκθεση, η σωρευτική επίδραση του πληθωρισμού κατά τα τελευταία τρία έτη και οι συνεχόμενες αυξήσεις των επιτοκίων βάσει των αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας προς αντιμετώπισή του, έχουν δημιουργήσει πρόσθετα βάρη για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις και έχουν επιδεινώσει την ήδη οξυμένη στεγαστική κρίση και την κρίση του κόστους διαβίωσης.
Παράλληλα, επισημαίνεται ότι ένεκα των επικρατουσών αυτών συνθηκών τα νοικοκυριά και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, έχουν υποστεί σημαντική απώλεια αγοραστικής δύναμης και έχουν επιβαρυνθεί με αυξημένο κόστος δανεισμού, γεγονός που οδηγεί σε μείωση του διαθέσιμου εισοδήματός τους και της ικανότητας αποπληρωμής των δανειακών τους υποχρεώσεων.
Την ίδια ώρα, αναφέρεται ότι η άνοδος των καθαρών εσόδων από τόκους δεν αντανακλά βελτίωση της τραπεζικής αποδοτικότητας ή της παραγωγικότητάς τους, αλλά οφείλεται κυρίως στη μετακύλιση του κόστους της νομισματικής πολιτικής στους δανειολήπτες, χωρίς ανάλογη απόδοση στους καταθέτες.
Παράλληλα, εκφράζεται η θέση ότι ο διπλασιασμός των καθαρών εσόδων των πιστωτικών ιδρυμάτων από τόκους σε σχέση με το έτος 2022, δεν αντικατοπτρίζει την ενίσχυση της συμβολής του τραπεζικού τομέα στη στήριξη των δανειοληπτών.
«Η επαρκής ρευστότητα, η υψηλή κεφαλαιακή επάρκεια και η διαπιστωμένη ανθεκτικότητα του τραπεζικού συστήματος επιτρέπουν μια δικαιότερη κατανομή των ωφελημάτων της νομισματικής πολιτικής προς όφελος της κοινωνικής συνοχής», σημειώνεται.
«Παρά τις εξαγγελίες και τις δεσμεύσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων για μονομερή μέτρα στήριξης των δανειοληπτών και μείωσης του επιτοκιακού βάρους, τα αποτελέσματα υπήρξαν περιορισμένα και οφείλονται κυρίως στη μείωση των επιτοκίων αναφοράς από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα», τονίζεται.
Σύμφωνα με το ΑΚΕΛ, η πολιτεία αδυνατεί, με τα υφιστάμενα μέσα, να παρέμβει ουσιαστικά στη διαμόρφωση περιβάλλοντος βιώσιμης και προσιτής χρηματοδότησης για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
