Η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη επιχειρεί να αυξήσει στην αγορά των ακινήτων τις οικιστικές μονάδες που διατίθενται προς πώληση και ενοικίαση σε χαμηλές τιμές, διευρύνοντας ακόμη περισσότερο τα πολεοδομικά κίνητρα στον κατασκευαστικό τομέα. Κίνητρα τα οποία αφορούν την αύξηση του δομήσιμου εμβαδού σε υπό ανάπτυξη ιδιωτικά τεμάχια με την προσφορά επιπρόσθετου συντελεστή δόμησης της τάξης του 35% και του 45% πέραν του επιτρεπόμενου. Προς αυτή την κατεύθυνση, ο υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, αναμένεται να καταθέσει σχετική πρόταση για έγκριση στη σημερινή συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου για αλλαγές στα δυο στεγαστικά σχέδια που προβλέπουν την παραγωγή προσιτής-κοινωνικής στέγης με σκοπό την πώληση ή την ενοικίασή τους σε χαμηλές τιμές μέσω του Κυπριακού Οργανισμού Αναπτύξεως Γης (ΚΟΑΓ).
Οι μονάδες προσιτής στέγης που προκύπτουν από τα κίνητρα των δυο υπό αναφορά σχεδίων διατίθενται σε προσιτή τιμή πώλησης ή σε προσιτό ενοίκιο σε πρόσωπα τα οποία υποδεικνύει ο ΚΟΑΓ και σε τιμές που καθορίζει ο ίδιος ο Οργανισμός ως φορέας διαχείρισης των πολεοδομικών κινήτρων. Τα πολεοδομικά κίνητρα αξιοποιεί και ο ίδιος ο ΚΟΑΓ, ο οποίος ανεγείρει μονάδες προσιτής στέγης σε ιδιόκτητα τεμάχια. Η τιμή πώλησης αυτών των κατοικιών καθορίζεται, ανακοινώνεται και αναθεωρείται, τουλάχιστον, ετήσια από τον ΚΟΑΓ, αφού λάβει υπόψη την τιμή του κατασκευαστικού κόστους κατά τα ισχύοντα στην οικοδομική βιομηχανία.
Πρόσθετα, οικιστικές μονάδες εκμισθώνονται με προσιτό ενοίκιο σε πρόσωπα που επιλέγει ο ΚΟΑΓ κατόπιν αιτήσεων. Προσιτό ενοίκιο θεωρείται το μέσο ενοίκιο στην ελεύθερη αγορά ανά διοικητική περιοχή και ανά τύπο οικιστικής μονάδας μειωμένο κατά 30%, όπως αυτό καθορίζεται από το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας και αναθεωρείται σε τακτά διαστήματα.
Οι αλλαγές στα κριτήρια
Σύμφωνα με πληροφορίες του «Π», οι σημαντικότερες αλλαγές που προτείνονται στα κίνητρα για προσιτή στέγη, που καλείται να εγκρίνει στη σημερινή του συνεδρία το Υπουργικό Συμβούλιο, είναι οι εξής:
Ενσωμάτωση όλων των κινήτρων σε ένα κείμενο και απλοποίηση της διαδικασίας εφαρμογής.
Διεύρυνση των περιοχών εφαρμογής των κινήτρων για να είναι δυνατή η εκμετάλλευσή τους και σε οικιστικές αναπτύξεις που θα γίνονται σε εμπορικές και τουριστικές ζώνες.
Διεύρυνση των περιοχών εφαρμογής των κινήτρων ώστε να περιλαμβάνονται και κάποιες περιοχές, υπό προϋποθέσεις, που εφάπτονται των τοπικών σχεδίων.
Αύξηση του συνολικού συντελεστή δόμησης σε συνδυασμό με άλλα κίνητρα στο 35% αντί 30% (για την κατηγορία του +25% όπου επιτρέπεται ο συνδυασμός κινήτρων).
Μείωση του ελάχιστου καθαρού εμβαδού τεμαχίου εφαρμογής των κινήτρων για πολεοδομικές ζώνες με συντελεστή δόμησης μικρότερο του 100%, από 3.000 τ.μ., που είναι σήμερα, σε 2.000 τ.μ.
Δέον να σημειωθεί ότι, στο πλαίσιο της προώθησης εναλλακτικών μορφών στέγασης του πληθυσμού, ο υπουργός Εσωτερικών, ταυτόχρονα με την έγκριση της παρούσας πρότασης από το Υπουργικό Συμβούλιο, προτίθεται να εκδώσει εντολή, αναφορικά με τις αρχές, τα κριτήρια και την άσκηση πολεοδομικού ελέγχου σε σχέση με αιτήσεις για ανέγερση στεγαστικών μονάδων συλλογικής διαμονής (συγκροτήματα κατοικιών). Η συγκεκριμένη εντολή αποσκοπεί στην κάλυψη των στεγαστικών αναγκών ενός συγκεκριμένου φάσματος του πληθυσμού, για περιόδους διαμονής από βραχυπρόθεσμες μέχρι μεσοπρόθεσμες, και στην εξυπηρέτηση της εύρυθμης λειτουργίας επιχειρήσεων και άλλων δραστηριοτήτων που αποτελούν βασικούς πυλώνες της οικονομίας.
Τρόποι αξιοποίησης των κινήτρων
Η αξιοποίηση των κινήτρων μπορεί να γίνεται με τους πιο κάτω τέσσερις εναλλακτικούς τρόπους, χωρίς να απαγορεύεται ο συνδυασμός τους σε μία αίτηση για ανάπτυξη:
1 Αξιοποίηση των κινήτρων στην κύρια ιδιοκτησία προς όφελος του παρόχου προσιτής στέγης με παροχή προσιτής στέγης για πώληση στην κύρια ιδιοκτησία.
2 Αξιοποίηση των κινήτρων στην κύρια ιδιοκτησία προς όφελος του παρόχου προσιτής στέγης με παροχή προσιτής στέγης για πώληση σε άλλες ιδιοκτησίες.
3 Αξιοποίηση των κινήτρων στην κύρια ιδιοκτησία προς όφελος του παρόχου προσιτής στέγης με παροχή προσιτής στέγης για ενοικίαση σε προσιτό ενοίκιο στην κύρια ιδιοκτησία.
4 Αξιοποίηση των κινήτρων στην κύρια ιδιοκτησία προς όφελος του παρόχου προσιτής στέγης με καταβολή χρηματικού αντισταθμίσματος. Το χρηματικό αντιστάθμισμα είναι το χρηματικό ποσό που προκύπτει με τον εξής υπολογισμό: Δομήσιμο εμβαδόν κινήτρου Χ 1,5 Χ αξία συντελεστή δόμησης.
Προσιτή στέγη θεωρούνται οι οικιστικές μονάδες που προκύπτουν σε αναπτύξεις από την αξιοποίηση των κινήτρων και διατίθενται προς πώληση σε δικαιούχους μέσω του ΚΟΑΓ, ο οποίος καθορίζει και την τιμή πώλησης των μονάδων.
Πάροχος προσιτής στέγης μπορεί να είναι: (α) Ο ΚΟΑΓ όταν αιτείται και/ή εξασφαλίζει πολεοδομική άδεια για την αξιοποίηση των κινήτρων, (β) κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο έχει υπογράψει συμφωνητικό έγγραφο με τον ΚΟΑΓ με το οποίο δεσμεύτηκε, μεταξύ άλλων, να προσφέρει προσιτή στέγη κατά την αξιοποίηση των κινήτρων και/ή (γ) κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που έχει δεσμευτεί να καταβάλει χρηματικό αντιστάθμισμα, κατά ή πριν την έκδοση άδειας οικοδομής η οποία επιτρέπει την αξιοποίηση των κινήτρων.
Αναθεωρούνται τα κίνητρα δεύτερη φορά σε 10 μήνες
Στο πλαίσιο της εξαγγελίας της νέας ολοκληρωμένης στεγαστικής πολιτικής, το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε, τον Οκτώβριο του 2023, την ενίσχυση του προηγούμενου ειδικού στεγαστικού κινήτρου παραγωγής προσιτής στέγης, καθώς και την έγκριση νέου ειδικού στεγαστικού κινήτρου για την παραγωγή οικιστικών μονάδων σε ιδιωτική γη και διάθεσή τους προς ενοικίαση. Στις 20/12/2023, το Υπουργικό Συμβούλιο ανέθεσε την εποπτεία των δύο σχεδίων στον ΚΟΑΓ. Στις 19/06/2024, και μετά από αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της μέχρι τότε εφαρμογής και αξιοποίησης των ειδικών κινήτρων, κρίθηκε ότι αυτά θα πρέπει να τροποποιηθούν και να διευρυνθούν με σκοπό την περαιτέρω προσέλκυση του ενδιαφέροντος του ιδιωτικού τομέα για παραγωγή προσιτής στέγης. Μετά από περαιτέρω αξιολόγηση της εφαρμογής και αξιοποίησης των ειδικών στεγαστικών κινήτρων αποφασίστηκε, 10 μήνες μετά, όπως διευρυνθούν περαιτέρω τα πολεοδομικά κίνητρα, τα οποία καλείται να εγκρίνει στη σημερινή του συνεδρία το Υπουργικό Συμβούλιο.
