Δυσφορία κυριαρχεί το τελευταίο διάστημα στους κύκλους των αρχιτεκτόνων, λόγω της κυβερνητικής διαφημιστικής καμπάνιας για έκδοση πολεοδομικής και οικοδομικής άδειας σε 40 εργάσιμες μέρες για χαμηλού ρίσκου αναπτύξεις, οι οποίες συνιστούν μεγάλη μερίδα στον κύκλο εργασιών τους. Ενδεικτικά, σε μεγάλη διαφημιστική πινακίδα, η οποία εντοπίζεται σε αυτοκινητόδρομο, αναφέρονται κατά λέξη τα εξής: «Άδεια πολεοδομίας & οικοδομής σε 40 εργάσιμες μέρες! Μέσω του συστήματος «Ιππόδαμος». Ταχύτητα-Εξυπηρέτηση-Ανάπτυξη.» Όμως, όπως έχει διαπιστωθεί στην πράξη, η πλειονότητα των πολιτών που έρχονται σε επαφή με αρχιτεκτονικά γραφεία, ώστε να τους αναθέσουν έργα, τα οποία ανήκουν στην πιο πάνω ταχεία διαδικασία εξέτασης που ισχύει από τον περασμένο Οκτώβριο, έχουν τύχει παραπλάνησης, θεωρώντας ότι σε 40 συνεχόμενες μέρες θα έχουν εξασφαλίσει τις δύο απαιτούμενες άδειες και θα μπορούν να κτίσουν.
Το αποτέλεσμα είναι κάθε φορά να αρχίζει από πλευράς μελετητή μία διαδικασία «προσγείωσης» του πελάτη, ώστε να του εξηγηθούν οι πραγματικότητες, καθώς στις πλείστες των περιπτώσεων για μία πολεοδομική άδεια μπορεί να απαιτηθεί μεγαλύτερο διάστημα, μέχρι και τριών μηνών, και άλλο τόσο για μία οικοδομική, παρά την ευχέρεια των Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης να εκδίδουν τις πιο πάνω άδειες σε διάστημα 20 ημερών για την κάθε μία, μετά τη μεταβίβαση της ευθύνης στους μελετητές.
Την πιο πάνω εικόνα επιβεβαίωσε στον «Π» ο πρόεδρος του ΕΤΕΚ, Κωνσταντίνος Κωνσταντή, σχολιάζοντας ότι οι διαφημίσεις αποτυπώνουν εκείνο που ενδιαφέρει το κράτος, καλώς ή κακώς. Κατά την άποψή του, δεν υπήρχε λόγος να τοποθετούνται τέτοιες διαφημίσεις, εξηγώντας ότι μπορούσε το κράτος να ενημερώνει ότι από τη χρονική στιγμή που ο πολίτης μαζί με τον αρχιτέκτονα υποβάλλουν το απαιτούμενο πακέτο μελετών και άλλων προαπαιτούμενων, χωρίς να παρεκκλίνουν από τη νομοθεσία, μπορεί ο ΕΟΑ σε 20 μέρες να εκδίδει μία άδεια.
Πολεοδομική άδεια
Αναφερόμενος στην πολεοδομική άδεια, εξήγησε ότι η έκδοση σε 20 μέρες ισχύει για τις υποθέσεις που αφορούν ανάπτυξη σε εγκεκριμένα οικόπεδα και όταν ο αρχιτέκτονας δεν ζητά άσκηση διακριτικής ευχέρειας για παρέκκλιση της νομοθεσίας. Διευκρίνισε ότι, σε γενικές γραμμές, εγκεκριμένο οικόπεδο σημαίνει ότι έχουν ολοκληρωθεί εκείνες οι διαδικασίες ώστε, για παράδειγμα, αυτό ήδη να περιλαμβάνει τα πεζοδρόμια, τις παροχές νερού και ρεύματος, χωρίς να χρειάζεται η πολεοδομική αρχή, δηλαδή ο ΕΟΑ, να διαβουλευτεί από πού θα περάσει το ρεύμα, το νερό, ποιος θα δημιουργήσει τα αυλάκια κτλ. Επίσης όταν ασκείται διακριτική ευχέρεια από τον μελετητή για την έκδοση πολεοδομικής άδειας, τότε μπορεί να απαιτείται διάστημα μέχρι και τριών μηνών, όταν για παράδειγμα ο πελάτης επιθυμεί αντί δύο ορόφους να κτίσει τρεις. Τότε θα πρέπει να μεταβεί επιτόπου λειτουργός επιθεώρησης, για να δει αν ο επιπλέον όροφος επηρεάζει τις ανέσεις των γειτόνων κ.τ.λ.
Οικοδομική
Την ίδια ώρα, οι πολίτες θα πρέπει να γνωρίζουν ότι μετά το στάδιο της έκδοσης της πολεοδομικής άδειας, στις πλείστες των περιπτώσεων απαιτούνται δύο-τρεις μήνες προετοιμασίας από την πλευρά του αρχιτέκτονα, προτού προχωρήσει με την κατάθεση της οικοδομική άδειας στον ΕΟΑ, καθώς θα πρέπει να ετοιμάσει ο ίδιος τις σχετικές μελέτες και να περιμένει από μηχανικούς άλλων ειδικοτήτων να ετοιμάσουν τις δικές τους. «Από τη στιγμή που διαπιστωθεί ότι το κατατεθειμένο πακέτο άδειας οικοδομής μέσω του συστήματος ‘Ιππόδαμος’ είναι πλήρες, καθώς περιλαμβάνει σχέδια αρχιτεκτονικά, στατικά, ηλεκτρολογικά, μηχανολογικά, ενεργειακή απόδοση κ.ο.κ., δεσμεύεται ότι σε 20 μέρες θα εκδώσει την άδεια, αν είναι χαμηλού ρίσκου. Αν είναι μεσαίου ρίσκου απαιτούνται 40 μέρες», συμπλήρωσε.
Το νέο σύστημα αδειοδότησης εφαρμόζεται από τον Οκτώβριο του 2024 για τις χαμηλού ρίσκου αναπτύξεις (μονοκατοικίες και διπλοκατοικίες), για τις οποίες οι άδειες πολεοδομίας και οικοδομής εκδίδονται εντός συνολικά 40 εργάσιμων ημερών. Στις 31 Μαρτίου τέθηκε σε εφαρμογή η νέα, ταχεία διαδικασία εξέτασης αιτήσεων οικοδομής για αναπτύξεις μεσαίου ρίσκου (Κατηγορίας Β), εντός του χρονικού περιθωρίου των 40 εργάσιμων ημερών, στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης του τομέα της αδειοδότησης, σε συνέχεια της υλοποίησης, στις αρχές Μαρτίου, της αυτόματης διαδικασίας στις πολεοδομικές άδειες για την ίδια κατηγορία αναπτύξεων.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Εσωτερικών, με την επέκταση του νέου τρόπου έκδοσης αδειών οικοδομής στις μεσαίου ρίσκου αναπτύξεις, ολοκληρώνεται ο σχεδιασμός της κυβέρνησης για απλοποίηση και επιτάχυνση της αδειοδότησης για το 50% των αναπτύξεων. Στην Κατηγορία Β εμπίπτουν αναπτύξεις μεσαίου ρίσκου, δηλαδή τριών ή τεσσάρων μονάδων κατοικίας, οικιστικού συγκροτήματος μέχρι 12 κατοικίες σε σειρά και τετραώροφων πολυκατοικιών μέχρι 20 διαμερίσματα και ένα υπόγειο. Ως εκ τούτου, στο εξής, οι απαραίτητες άδειες πολεοδομίας και οικοδομής, που επιτρέπουν την έναρξη των κατασκευαστικών εργασιών των πιο πάνω αναπτύξεων, εξασφαλίζονται σε μόλις 80 εργάσιμες ημέρες, ηλεκτρονικά μέσω του συστήματος «Ιππόδαμος».
Επιπλέον πίεση
Αρχιτέκτονες, οι οποίοι μίλησαν στον «Π», έκαναν λόγο για επιπλέον πίεση που υφίστανται σε αυτό το δύσκολο μεταβατικό στάδιο, όπου ο μελετητής καλείται να συνηθίσει με το γεγονός ότι έχει την αποκλειστική ευθύνη μετά την έκδοση των αδειών, συναντώντας ακόμη -και όχι σπάνια- σημεία στις διαδικασίες στον «Ιππόδαμο», τα οποία χρήζουν αλλαγών και ενημέρωσης. Επιπλέον πίεση, η οποία προκύπτει από τις απαιτήσεις των πελατών για εξασφάλιση των δύο αδειών σε 40 μέρες, επικαλούμενοι την καμπάνια της κυβέρνησης. Μάλιστα κάνουν λόγο για πελάτες, οι οποίοι τυχαίνει να έρχονται σε αντιπαράθεση με τους μελετητές, όταν τους εξηγούν ότι είναι αδύνατο να εκδοθούν οι δύο άδειες σε διάστημα 40 ημερών. Μία επίσκεψη στη μεγαλύτερη ομάδα των αρχιτεκτόνων της Κύπρου στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης είναι αρκετή, για να νιώσει κανείς τον παλμό της δυσφορίας για το όλο ζήτημα.
Εξηγήσεις
«O αρχιτέκτονας σήμερα εξηγά στον πελάτη του ότι καταθέτοντας την πολεοδομική άδεια, αυτό δεν σημαίνει ότι σε 40 μέρες θα μπορεί να κτίσει, καθώς μεσολαβεί το διάστημα όπου θα πρέπει να ετοιμαστούν τα προαπαιτούμενα για την οικοδομική άδεια. Ακολούθως, αφού τα υποβάλει, θα μπορεί να αρχίσει να μετρά 20 μέρες για τις διαδικασίες του ΕΟΑ, οι οποίες στο παρελθόν, και πριν τη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με αδειοδοτούσες Αρχές και τους δήμους, μπορούσαν να ήταν από έξι μήνες μέχρι και δύο χρόνια», τόνισε ο κ. Κωνσταντή.
