Με σαφή πολιτικά μηνύματα το Μόνιμο Κακουργιοδικείο Λευκωσίας καταδίκασε σε φυλάκιση τις δύο Ουγγαρέζες για σφετερισμό ελληνοκυπριακών περιουσιών στα κατεχόμενα.
Πρόκειται για τις Ilona Lesko και Melinda Ladanyi οι οποίες παραδέχθηκαν ενοχή σε κατηγορίες που αφορούν παράνομη εκμετάλλευση ελληνοκυπριακών περιουσιών στα κατεχόμενα. Στην πρώτη κατηγορούμενη επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης 2,5 ετών και στη δεύτερη φυλάκιση 15 μηνών. Οι δύο γυναίκες από την Ουγγαρία διαφήμιζαν και προωθούσαν πωλήσεις ακινήτων στα κατεχόμενα.
Μήνυμα προς σφετεριστές
Πέραν από τα γεγονότα που σχετίζονται άμεσα με την απόφαση, το Κακουργιοδικείο έστειλε και πολιτικά μηνύματα μέσω της απόφασής του. Εξηγώντας τους λόγους για τους οποίους οι ποινές που επιβλήθηκαν πρέπει να είναι αποτρεπτικές, το δικαστήριο τόνισε:
«Από 1974 από την τουρκική εισβολή κατέχεται από την Τουρκία μεγάλο μέρος του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ως αποτέλεσμα της τουρκικής κατοχής, η Κυπριακή Δημοκρατία δεν δύναται να ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο στο σύνολο των περιοχών της. Αυτό, ωστόσο, δεν ακυρώνει τα κυριαρχικά δικαιώματά της στο σύνολο της χώρας. Δυστυχώς, ως φαίνεται από γεγονότα, η αδυναμία άσκησης αποτελεσματικού ελέγχου από την Κυπριακή Δημοκρατία δίνει τη δυνατότητα σε άλλα πρόσωπα, υπό τις ευλογίες της κατοχικής δύναμης, να σφετεριστούν περιουσίες που ανήκουν σε Κύπριους εκτοπισθέντες, χωρίς τη συγκατάθεσή τους, με σκοπό την αποκόμιση οφέλους. Η εκμετάλλευση περιουσιών εκτοπισθέντων είναι απαράδεκτη και κατακριτέα».
Σε άλλο σημείο της απόφασής του, το Κακουργιοδικείο ανέφερε ότι πέραν της οικονομικής πτυχής, υπάρχει και άλλη μία παράμετρος: ο κίνδυνος δημιουργίας περαιτέρω παράνομων τετελεσμένων για τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα των εκτοπισθέντων. Σημειώνεται ότι το φαινόμενο έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις τα τελευταία χρόνια και ότι τα δικαστήρια οφείλουν να σταθούν αρωγοί στην Πολιτεία για διακοπή τέτοιων διαδικασιών για την προστασία των περιουσιών των εκτοπισθέντων».
Δεύτερη καταδίκη
Οι κατηγορούμενες αντιμετώπιζαν συνολικά 63 κατηγορίες. H πρώτη κατηγορούμενη Ilona Lesko παραδέχθηκε ενοχή σε 21 κατηγορίες και η Melinda Ladanyi παραδέχθηκε ενοχή σε έξι κατηγορίες. Μετά την παραδοχή τους, η κατηγορούσα αρχή ανέφερε ότι θα αναστείλει την ποινική δίωξη για τις υπόλοιπες κατηγορίες.
Πρόκειται για την πρώτη καταδίκη σε σχέση με τις πρόσφατες υποθέσεις παράνομης εκμετάλλευσης ελληνοκυπριακών περιουσιών στα κατεχόμενα. Είχε προηγηθεί το 2011 η καταδίκη του Βρετανού Gary Robb στον οποίο επιβλήθηκε ποινή δέκα μηνών για παράνομη κατοχή και χρήση γης στο όνομα άλλου χωρίς τη συναίνεση του εγκεκριμένου ιδιοκτήτη.
Σε ό,τι αφορά τις δύο κατηγορούμενες από την Ουγγαρία, είχαν συνεργασία με την εταιρεία «Cyprus Constructions» η οποία ανεγείρει τουριστικά συγκροτήματα ή πρόκειται να ανεγείρει σε γη ελληνοκυπριακής ιδιοκτησίας στα κατεχόμενα.
Σύμφωνα με τα γεγονότα της υπόθεσης, η πρώτη κατηγορούμενη τα τελευταία 16 χρόνια διαμένει στην Πύλα. Είχε συνεργασία με την εταιρεία «Cyprus Construction» η οποία λειτουργεί κάτω από τον έλεγχο Τουρκοκύπριων. Η Ilona Lesko είχε δημιουργήσει ιστοσελίδα στο διαδίκτυο, στην οποία ήταν η μοναδική διαχειρίστρια, όπου διαφήμιζε παράνομα την πώληση τουριστικών συγκροτημάτων της εταιρείας «Cyprus Construction». Tα συγκροτήματα είχαν ανεγερθεί εντός ακίνητων περιουσιών που ανήκουν σε Ελληνοκύπριους ιδιοκτήτες, εν αγνοία τους και χωρίς τη συγκατάθεσή τους. Η Ilona Lesko προωθούσε ως μεσίτρια τις πωλήσεις ακινήτων στα κατεχόμενα και μέσω των προσωπικών της λογαριασμών στο facebook, Instagram και tik -tok.
Από τον Ιούνιο του 2023 μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2024 διαφήμιζε προς πώληση οικιστικές μονάδες σε τουριστικά συγκροτήματα στις κατεχόμενες περιοχές. Πρόκειται για τα υπό ανέγερση τουριστικά συγκροτήματα «Bahamas homes» στον Άγιο Αμβρόσιο και στην Καλογραία της επαρχίας Κερύνειας και τα συγκροτήματα «Aloha homes» και «Phuket Health & Wellness» στην Ακανθού. Η Ilona Lesko συνελήφθη στις 26 Σεπτεμβρίου 2024 στο αεροδρόμιο Λάρνακας και στην κατοχή της εντοπίστηκε διαφημιστικό υλικό της εταιρείας «Cyprus Construction». Στο σπίτι της βρέθηκε πρόσθετο διαφημιστικό υλικό για τα εν λόγω συγκροτήματα. Εντοπίστηκε επίσης έγγραφο συμφωνίας μεταξύ της ίδιας και της εταιρείας για προμήθεια 20% για πώληση ακίνητης περιουσίας. Βρέθηκαν και έγγραφα της εταιρείας για πώληση ακίνητων στα υπό αναφορά συγκροτήματα και στη θέση του ατζέντη είναι υπογεγραμμένο από την πρώτη κατηγορούμενη. Κατά τις έρευνες που έγιναν, εντοπίστηκαν επίσης συμφωνητικά συμβόλαια για προκράτηση αγοράς ακινήτων με τα χαρακτηριστικά των ακινήτων και τις τιμές πώλησης. Βρέθηκαν επίσης αποδείξεις πληρωμής πελατών προς την εταιρεία για συγκεκριμένες αγορές.
Η δεύτερη κατηγορούμενη, Melinda Ladanyi, βρίσκεται στην Κύπρο τα τελευταία 15 χρόνια. Και η δεύτερη Ουγγαρέζα διαφήμιζε και προωθούσε πωλήσεις οικιστικών μονάδων στα κατεχόμενα.
Γνώριζαν ή έπρεπε να γνωρίζουν
Όπως αναφέρεται στην ομόφωνη απόφαση του Κακουργιοδικείου, «οι κατηγορούμενες, με σκοπό την καταδολίευση, διαφήμισαν και προώθησαν διάφορα τεμάχια γης σε μη ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές της επαρχίας Αμμοχώστου και της επαρχίας Κερύνειας, στα οποία είχαν ανεγερθεί συγκροτήματα κατοικιών, ενώ γνώριζαν ή έπρεπε να γνωρίζουν ότι δεν είχαν τη συγκατάθεση των ιδιοκτητών τους».
Σε ό,τι αφορά στην εξατομίκευση της ποινής, το δικαστήριο έλαβε υπόψη την παραδοχή των κατηγορούμενων, που δείχνει μεταμέλεια και εξοικονομεί δικαστικό χρόνο, και η οποία αμείβεται με ανάλογη έκπτωση στην ποινή. Μεταμέλεια, σύμφωνα με την απόφαση, δείχνει και η συνεργασία της κατηγορούμενης 1 με τις αστυνομικές Αρχές, καθώς παραδέχτηκε αδικήματα, κατονομάζοντας Τουρκοκύπριο ως διευθυντή της «εταιρείας» και δηλώνοντας προθυμία να καταθέσει εναντίον του. Επιπλέον, λήφθηκε υπόψη και η καλή διαγωγή τους όσο βρίσκονταν στις Κεντρικές Φυλακές, το λευκό ποινικό μητρώο τους και ότι η παρούσα περίπτωση αποτελούσε μεμονωμένο περιστατικό, αν και σημαντικής διάρκειας.
