Το μέγα σκάνδαλο στη Βουλή δεν είναι, βεβαίως, το ταξίδι της προέδρου του Σώματος, Αννίτας Δημητρίου, και της αντιπροσωπείας της στο Λονδίνο για επίσημη επίσκεψη που στοίχισε €15.000, ούτε η αγορά επίπλων που στοίχισαν €77.500, αν και χρήζει διερεύνησης η διαπίστωση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας ότι δεν ακολουθήθηκε η προβλεπόμενη διαδικασία προκήρυξης δημόσιου διαγωνισμού.
Το πραγματικό σκάνδαλο στη Βουλή αφορά το δημόσιο χρήμα που έλαβαν τα κόμματα ενώ δεν το δικαιούνταν, συνολικού ύψους €2,6 εκατ., και εξελίσσεται σε μέγα σκάνδαλο, διότι, τα κόμματα αρνούνται να τα επιστρέψουν, ενώ οι αρμόδιοι, που έχουν την ευθύνη να προστατέψουν το δημόσιο χρήμα, δεν έκαναν τίποτα προς αυτή την κατεύθυνση εδώ και πέντε χρόνια. Αντίθετα, Υπουργείο Οικονομικών, Νομική Υπηρεσία και Βουλή ερίζουν για το ποιος είναι υπεύθυνος για να διεκδικήσει τα €2,6 εκατ. από τους αρχηγούς των κομμάτων.
Εξαιτίας της απραξίας που παρατηρείται, η Ελεγκτική Υπηρεσία προειδοποίησε με έκθεσή της που έδωσε στη δημοσιότητα, την περασμένη Τρίτη, ότι υπάρχει ενδεχόμενο λόγω του χρόνου που έχει παρέλθει η Κυπριακή Δημοκρατία να απωλέσει τα €2,6 εκατ. που θα έπρεπε, ήδη, να διεκδικεί μέσω της νομικής οδού.
Ο Γενικός Εισαγγελέας, Γιώργος Σαββίδης και ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας, Σάββας Αγγελίδης, αν και θεωρούν, με βάση τις γνωματεύσεις τους, ότι παράνομα έλαβαν τις επίμαχες χορηγίες τα κόμματα, δεν δίνουν οδηγίες για καταχώριση αστικών αγωγών εναντίον των κομμάτων και των κατά νόμο υπεύθυνων τους ή για τη διενέργεια ποινικής έρευνας εναντίον τους εφόσον κατακρατούν παράνομα δημόσιο χρήμα. Αντί αυτού, οι επικεφαλής της Νομικής Υπηρεσίας μετακυλύουν την ευθύνη στη Βουλή για την είσπραξη των €2,6 εκατ. και η Βουλή με τη σειρά της στο Υπουργείο Οικονομικών (Γενικό Λογιστήριο) και στη Νομική Υπηρεσία.
Οι παράνομες χορηγίες
- Χρηματοδότηση για την προεκλογική εκστρατεία του 2018. Σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία, τα οκτώ κοινοβουλευτικά κόμματα που έλαβαν έκτακτη κρατική χρηματοδότηση για τις προεδρικές εκλογές του 2018 οφείλουν να επιστρέψουν στο κράτος το συνολικό ποσό των €2.091.200, που αφορά στην αδαπάνητη έκτακτη κρατική χορηγία που έλαβαν.
Η έκτακτη κρατική χορηγία, συνολικού ύψους €2,5 εκατ., καταβλήθηκε στα κοινοβουλευτικά κόμματα, αρχές του 2018, με σκοπό να καλύψουν τις προεκλογικές τους δαπάνες ενόψει προεδρικών εκλογών. Αντί αυτού, άφησαν τους υποψήφιούς τους να επωμισθούν το κόστος της προεκλογικής εκστρατείας με τις ιδιωτικές χορηγίες που εξασφάλισαν και έβαλαν τα χρήματα στην τσέπη. Με βάση τη νομοθεσία που βρισκόταν σε ισχύ κατά τον επίμαχο χρόνο, η έκτακτη κρατική χορηγία προς τα κόμματα καταβάλλεται μόνο σε χρονιές εκλογών και μόνο για σκοπούς κάλυψης προεκλογικών δαπανών.
Δέον να σημειωθεί, ότι η κυβέρνηση Αναστασιάδη ήρθε σε παρασκηνιακή συμφωνία με τα κόμματα της Βουλής και ενσωμάτωσε την έκτακτη χορηγία, ύψους €2,5 εκατ., που παραχωρείτο στα κόμματα μόνο σε χρονιές εκλογών, στην τακτική κρατική χορηγία που καταβάλλεται στα κόμματα κάθε χρόνο. Αυξάνοντας έτσι την ετήσια κρατική χορηγία των κομμάτων κατά €2,5 εκατ.
- Καταβολή τακτικής χρηματοδότησης για το έτος 2021.Όπως διαπίστωσε η Ελεγκτική Υπηρεσία, η τακτική χρηματοδότηση των κοινοβουλευτικών κομμάτων για το έτος 2021, ύψους €6.649.451, κατανεμήθηκε τον Φεβρουάριο του 2021 με βάση τα ποσοστά που έλαβαν στις βουλευτικές εκλογές του 2016, οπότε τα κόμματα που εισήλθαν στη Βουλή μετά τις εκλογές του Μαΐου του 2021 δεν έλαβαν ούτε και ένα σεντ του ευρώ χορηγία για το συγκεκριμένο έτος.
Με βάση τη γνωμάτευση του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα, Σάββα Αγγελίδη, το Υπουργείο Οικονομικών ζήτησε από τέσσερα κόμματα να επιστρέψουν το συνολικό ποσό των €577.511 που έλαβαν ως κρατική χορηγία για το έτος 2021 ενώ δεν τη δικαιούνταν, ως εξής: Συμμαχία Πολιτών - €277.429, Κίνημα Αλληλεγγύη - €251.203, ΔΗΚΟ - €47.321 και ΑΚΕΛ - €1.558. Με την ανάκτηση του ποσού των €577.511 θα πρέπει να ανακατανεμηθεί στα υπόλοιπα πέντε κόμματα ως ακολούθως: ΔΗΠΑ - €318.591, ΕΛΑΜ – €145.750, ΕΔΕΚ – €59.305, ΔΗΣΥ - €37.069 και Κίνημα Οικολόγων - €16.796.
Το μόνο κόμμα που επέστρεψε τα χρήματα που έλαβε ενώ δεν τα δικαιούταν είναι το ΑΚΕΛ και ανέρχονται μόλις στα €1.558. Η Ελένη Θεοχάρους μας ανέφερε ότι, είχε επικοινωνία με το Υπουργείο Οικονομικών στο οποίο εξέφρασε την ετοιμότητά της να επιστρέψει το ποσό το οποίο βρίσκεται σε τραπεζικό λογαριασμό. «Περιμένω να επικοινωνήσουν μαζί μου για να με ενημερώσουν πού να καταθέσουμε τα χρήματα», δήλωσε παλαιότερα στον «Π» η τέως πρόεδρος του Κινήματος Αλληλεγγύη. Αξίζει να αναφερθεί, ότι τον περ. Μάρτιο το Κίνημα Αλληλεγγύη προσχώρησε στο ΔΗΚΟ.
Από την άλλη, ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ, Νικόλας Παπαδόπουλος, κατέστησε σαφές από την πρώτη στιγμή που εγέρθηκε το ζήτημα, ότι δεν θα επιστρέψει το ποσό των €47.321, διότι, θεωρεί ότι σωστά δόθηκε στο κόμμα. Η δε Συμμαχία Πολιτών διαλύθηκε και τελεί υπό εκκαθάριση.
Ποιος θα κάνει τον συμψηφισμό;
Κάθε χρόνο τα κόμματα λαμβάνουν κρατική χορηγία που αγγίζει σχεδόν τα €12 εκατ., εκ των οποίων τα €5 εκατ. περίπου καλύπτουν την αντιμισθία των 101 συνεργατών που εργοδοτούν τα κόμματα και οι βουλευτές στη Βουλή. Συνεπώς, τίθεται εύλογα το ερώτημα γιατί δεν γίνεται συμψηφισμός των €2,6 εκατ. από την ετήσια κρατική χορηγία που καταβάλλεται στα κόμματα κάθε Ιανουάριο.
Ο γενικός λογιστής της Δημοκρατίας, Ανδρέας Αντωνιάδης, με επιστολή του, ημερ. 19/9/2024, ενημέρωσε την Ελεγκτική Υπηρεσία που ήγειρε το ζήτημα, ότι για να εφαρμοστεί η διαδικασία του συμψηφισμού είναι απαραίτητη η εμπλοκή των ελέγχοντων λειτουργών των οικονομικών φορέων, οι οποίοι εξουσιοδοτούν την πληρωμή και έχουν υπό την ευθύνη τους την υλοποίηση του οικείου προϋπολογισμού. Ρίχνοντας έτσι το «μπαλάκι» στην πρόεδρο της Βουλής, Αννίτα Δημητρίου, για να προβεί στις δέουσες ενέργειες για τη διενέργεια των υπό αναφορά συμψηφισμών. Ο Γενικός Λογιστής με επιστολή του προς τη Βουλή, ημερ. 25/2/2025, επανέλαβε την πιο πάνω θέση του.
Βουλή: Γιατί δεν είναι ευθύνη μας
Το θέμα παραμένει σε εκκρεμότητα χωρίς να προωθείται οποιαδήποτε ενέργεια, γεγονός το οποίο επιβεβαιώνεται με επιστολή της Βουλής, ημερ. 14/4/2025, σύμφωνα με την οποία, η διαχείριση του θέματος από πλευράς λογιστικής αφορά τον γενικό λογιστή (Υπουργείο Οικονομικών), ενώ από πλευράς ανάκτησης διά της νομικής οδού, τον Γενικό Εισαγγελέα. Μάλιστα, με επιστολή που στάλθηκε στις 8/8/2021 από τη γενική διευθύντρια της Βουλής, Τασούλα Ιερωνυμίδου, προς τη Νομική Υπηρεσία και το Υπουργείο Οικονομικών, εξηγεί γιατί η Βουλή δεν νομιμοποιείται να εισπράξει τα €2,6 εκατ. από τα κόμματα. Προτάσσοντας, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα επιχειρήματα:
1 Η Βουλή θεσμικά αποτελεί συνταγματική εξουσία και όχι οντότητα της γενικής κυβέρνησης ή νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου το οποίο λαμβάνει κρατική χορηγία, δάνεια ή εγγυήσεις, ούτε έχει έσοδα ώστε να λαμβάνει μέτρα για την είσπραξή τους και/ή ανάκτηση ποσών και συναφώς ούτε ενάγει, ούτε ενάγεται.
2Το προϋπολογισθέν και περιληφθέν στον προϋπολογισμό της Βουλής σχετικό κονδύλι που αφορά την κρατική χορηγία, ούτως ή άλλως, δεν αποτελεί έσοδο ώστε ο ελέγχων λειτουργός της Βουλής να εντέλλεται βάσει των διατάξεων του περί Δημοσιονομικής Ευθύνης και του Δημοσιονομικού Πλαισίου να ενεργήσει προς είσπραξή του. Περαιτέρω, η Βουλή ως «οικονομικός φορέας», βάσει των διατάξεων του ιδίου Νόμου, ως προς τις λογιστικές της εργασίες τελεί υπό την επίβλεψη του γενικού λογιστή, ο οποίος δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 4 του περί της Λογιστικής και Δημοσιονομικής Διαχείρισης και Χρηματοοικονομικού Ελέγχου της Δημοκρατίας Νόμου διενεργεί θεσμικά όλες τις πληρωμές των οικονομικών φορέων.
3 Το ύψος της κρατικής χορηγίας καθορίζεται από το Υπουργικό Συμβούλιο, περιλαμβάνεται στον κρατικό προϋπολογισμό και κατανέμεται βάσει της προβλεπόμενης στο ίδιο άρθρο διαδικασίας. Συναφώς, η Βουλή δεν έχει προϋπολογισθέν αποθεματικό και συνταγματικά δεν έχει ούτε τη δυνατότητα κάλυψης, είτε τώρα είτε στο μέλλον, του όποιου ποσού ήθελε απαιτηθεί για σκοπούς ικανοποίησης πολιτικών κομμάτων, τα οποία έχουν δικαίωμα σε τακτική χρηματοδότηση, λ.χ. με συμπληρωματικό προϋπολογισμό.
