Σε κλίμα έντονης έντασης και ιδεολογικής αντιπαράθεσης, διεξήχθη η χθεσινή συζήτηση στο Ευρωκοινοβούλιο με θέμα «Τερματισμός της γενοκτονίας στη Γάζα: ώρα για κυρώσεις της ΕΕ». Οι ευρωβουλευτές διασταύρωσαν τα «ξίφη» τους για τη νομιμότητα των ισραηλινών στρατιωτικών ενεργειών στη Λωρίδα της Γάζας και στη Δυτική Όχθη αλλά και τις ευθύνες της Ένωσης απέναντι στην ανθρωπιστική καταστροφή που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Η συζήτηση άνοιξε με την τοποθέτηση της αντιπροέδρου της Κομισιόν και Υπάτης Εκπροσώπου της ΕΕ για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, Κάγια Κάλας, που πραγματοποίησε μία πρωτοφανή επικριτική στάση απέναντι στο Ισραήλ. Παρότι αναγνώρισε το αυτονόητο δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα μετά την επίθεση από τη Χαμάς (07/10/2023), έσπευσε να δηλώσει πως «όσα βλέπουμε στην πράξη από το Ισραήλ υπερβαίνουν το πλαίσιο της αυτοάμυνας». Η Κάλας κατήγγειλε το μπλοκάρισμα της ανθρωπιστικής βοήθειας και τις επιθέσεις κατά αμάχων, επισημαίνοντας ότι «οι αναφορές για τον θάνατο 50 Παλαιστινίων που περίμεναν αλεύρι σε σημείο διανομής βοήθειας είναι σοκαριστικές». Γνωστοποίησε δε πως κάλεσε τους Ισραηλινούς ομολόγους της να αφήσουν τη βοήθεια να ρέει στη Γάζα και να επιτρέπεται στις οργανώσεις βοήθειας να λειτουργούν ελεύθερα.
Ανθρωπιστική κατάρρευση
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, το 90% του πληθυσμού της Λωρίδας της Γάζας έχει εκτοπιστεί, ενώ η ανθρωπιστική βοήθεια που καταφθάνει είναι ελάχιστη έως ανύπαρκτη. Από τις τρεις αποθήκες που είχαν ανοίξει για παραλαβή φορτίων, μόνο μία λειτουργεί πλέον, κάτι που καταδεικνύει τη γενικευμένη κατάρρευση των υποδομών. Η Κάλας προειδοποίησε ότι η αποτροπή της εισόδου ανθρωπιστικής βοήθειας όχι μόνο δεν προστατεύει το Ισραήλ αλλά, αντιθέτως, «υπονομεύει δεκαετίες ανθρωπιστικών αρχών και πρακτικών».
Επανεξέταση της Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΕ–Ισραήλ
Παράλληλα, η Κάλας υπενθύμισε ότι εξετάζεται η συμμόρφωση του Ισραήλ με το Άρθρο 2 της Συμφωνίας Σύνδεσης με την ΕΕ, το οποίο προβλέπει ρητά την υποχρέωση σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επισήμανε πως, την επόμενη εβδομάδα, οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ αναμένεται να συζητήσουν επίσημα την πορεία της συμφωνίας, τονίζοντας πως «όποιες αποφάσεις και αν ληφθούν, είναι ευθύνη των κρατών μελών». Η ίδια δήλωσε έτοιμη να αυξήσει την πολιτική πίεση προς την ισραηλινή κυβέρνηση, αναφέροντας πως η ΕΕ στέκεται υπέρμαχος για τη λύση δύο κρατών.
Σε δηλώσεις της την Τρίτη και πάλι στην ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου, η Κάλας αναφέρθηκε και στον πόλεμο μεταξύ Ισραήλ-Ιράν, τονίζοντας πως η ΕΕ υποστήριζε πάντα ότι το Ιράν δεν πρέπει ποτέ να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. «Το Ιράν εξακολουθεί να αποτελεί την κύρια πηγή περιφερειακής αστάθειας. Είναι ένα από τα πιο καταπιεστικά καθεστώτα στον κόσμο», συμπλήρωσε. Όπως σημείωσε, οι επιθέσεις του Ισραήλ, αν και μπορεί να έχουν οπισθοδρομήσει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, δεν μπορούν να σβήσουν τόσο εύκολα την τεχνογνωσία, την τεχνολογία ή τις προθέσεις του Ιράν.
Η Κάλας τόνισε πως η διπλωματία θα είναι πάντα ο καλύτερος τρόπος για την αντιμετώπιση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν μακροπρόθεσμα και η Ευρώπη είναι έτοιμη να διαδραματίσει τον ρόλο της στη διαμεσολάβηση για μία συμφωνία.
Λαμβάνοντας υπόψη το κλίμα που επικρατεί τόσο στο Στρασβούργο όσο και στις Βρυξέλλες, δεν συγκεντρώνει πολλές πιθανότητες η οριστική αναστολή της Συμφωνίας ΕΕ-Ισραήλ, τουλάχιστον κατά την εβδομάδα που ακολουθεί με κυριότερη αιτία να είναι ο πόλεμος Ιράν - Ισραήλ.
Τρεις σχολές σκέψης
Φαίνεται πως χαράζονται πλέον τρεις σχολές σκέψεις εντός του Ευρωκοινοβουλίου αναφορικά με τα γεγονότα που διαδραματίζονται στη Λωρίδα της Γάζας. Όπως ανέδειξαν οι σχετικές συζητήσεις, η πρώτη εκφράζεται από τους Σοσιαλδημοκράτες, τους Φιλελεύθερους, τους Πράσινους και την αριστερά. Οι ομάδες αυτές ζητούν ανοιχτά την επιβολή κυρώσεων κατά του Ισραήλ, επιμένοντας ότι η πολιτική του συνιστά παραβίαση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου. Η δεύτερη είναι αυτή της συντηρητικής ομάδας του ECR και των ακροδεξιών «Ευρώπη των Κυρίαρχων Εθνών» και Πατριώτες, όπου σε γενικές γραμμές υποστηρίζουν τις ενέργειες του Ισραήλ.
Η τρίτη και πιο καθοριστική ως προς τις ισορροπίες γραμμή εκφράζεται από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, το οποίο υιοθετεί μία πιο μετριοπαθή στάση, αποφεύγοντας την πλήρη καταδίκη ή στήριξη, διατηρώντας ίσες αποστάσεις. Τα μέλη του αναγνωρίζουν μεν τις υπερβολές της ισραηλινής στρατιωτικής τακτικής αλλά τονίζουν το δικαίωμα του Ισραήλ για αυτοάμυνα και ζητούν «ψυχραιμία και αναλογικότητα».
